کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران، با برگزاری نشستی با عنوان «سخن حافظ از شرق تا غرب عالم»، به پیشواز روز بزرگداشت این شاعر پرآوازه ایرانی رفت.
نقش و تاثیر عمیق شعرهای حافظ شیرازی در شناساندن فرهنگ ایران به غربی ها
به گزارش آستان نیوز، این نشست با حضور جمعی از استادان، پژوهشگران و علاقهمندان به حافظ شیرازی، در قالب اجرای چهار سخنرانی، با محوریت اندیشه جهانی حافظ و تأثیری که بر فرهنگهای دیگر اقوام و کشورها داشته است، در سالن اجتماعات کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.
در این برنامه، بلرام شوکلا، استاد زبان سانسکریت و فارسی و شاعر سرشناس، درباره «بازتاب حافظ در هندوستان» سخن گفت و به تأثیرات متقابل حافظ و هندوستان، اشاره کرد.
وی ادامه داد: بسیاری از شاعران هند در زبانهای فارسی، سانسکریت و اردو، علاوه بر تأثیرپذیری از اندیشه حافظ، به استقبال زبان وی رفته و اشعاری با وزن و قافیه و مضمون شعر این شاعر نامدار نوشتهاند.
دراینمیان، حافظ نیز از شعرهای فارسیگویان و شاعران پیش از خود در شبهقاره نظیر امیرخسرو دهلوی و سیدحسن سجزی، بهره کامل را برده است.
در ادامه، علیرضا دولتشاهی، پژوهشگر و لهستانشناس، با محوریت موضوع «حضور اندیشه حافظ و تأثیر او بر ادبیات و هنر کشور لهستان» سخن گفت.
وی با تشریح نخستین آشنایی لهستانیها با ادبیات فارسی بهویژه حافظ، به سیر گسترش آشنایی با حافظ در لهستان پرداخت و از «نوروید» بهعنوان یکی از شاعران لهستانی که تحت تأثیر شعرهای حافظ بوده و اثری را با نام «حافظ» نیز سروده است، نام برد، همچنین این سخنران، به اثری که حافظ بر موسیقی لهستانی گذاشته با ذکر نمونههایی از آن، اشاره کرد.
احسانالله شکراللهی، شاعر و استاد زبان فارسی و مدیر انتشارات مجلس شورای اسلامی نیز با محوریت «پیام جهانی حافظ» گفت: اگر چه شعر و بهخصوص شعر حافظ ترجمهناپذیر است، اما ابیات معدودی را میتوان یافت که مجزا از زبان، پیامی فراگیر، جهانی و قابل تجربه دارند.
نوشاد رکنی، رئیس کتابخانه ملک و نسخهپژوه، نیز در این نشست با موضوع «شعر حافظ و فضاهای فراموش شده» به برخی از فضاهای معماری درون شعر حافظ (همچون رواق، طنبی، مصطبه، شاهنشین و...) و تغییرات معنایی و فضایی آن در طول زمان و بدفهمیهایی که این تغییرات باعث آن شده است، به ایراد سخن پرداخت.
اجرای موسیقی ایرانی با آواز حسین علیشاپور و تارنوازی احسان عبایی، به صورت بداههخوانی و بداههنوازی شعرهای حافظ در نغمه شوشتری دستگاه همایون، از جمله برنامههای جانبی این نشست بود که مورد استقبال حاضران نیز قرار گرفت.
در این برنامه، منتخبی از نسخههای خطی خاص و شاخص دیوان حافظ موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک در جوار محل برگزاری نشست سخن حافظ از شرق تا غرب عالم این موقوفه در معرض دید علاقهمندان گذاشته شده بود.
گفتنی است، کتابخانه و موزه ملی ملک توسط حاج حسین آقا ملک در سال ۱۳۱۶ شمسی بر حرم مطهر رضوی وقف شده است و در حال حاضر به نشانی «تهران، خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر، خیابان یارجانی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)»، میزبان اهل علم و هنر است.