ورود ماهتاب کریمه اهل بیت(س) به سرزمین خورشید

به گزارش آستان نیور، امروز۲۳ ماه ربیع الاول (28مهر) سالروز ورود کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س) به شهر قم است به همین بهانه با مرتضی انفرادی، مدیر گروه فرهنگ و سیره رضوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، به گفت وگو نشستیم تا ابعاد این هجرت را بررسی نماییم.
 

جناب انفرادی، در ابتدا کمی از حضرت فاطمه معصومه(س) که شیعیان به شایستگی ایشان را به کریمه اهل بیت یاد می کنند، بفرمایید.
حضرت فاطمه معصومه (س)، دختر امام کاظم (ع) و خواهر امام رضا(ع) و یکی از بانوان بافضیلت خاندان اهل‌بیت(ع) هستند. نام ایشان فاطمه و لقبشان معصومه و کریمه اهل بیت(ع) است. یکی از ویژگی های بارز این بانوی بزرگوار این است که تحت تربیت حضرت رضا(ع) رشد یافته است.

 
ماجرای هجرت حضرت معصومه(س) به شهر قم چگونه بوده است؟
ایشان پس از یک سال از هجرت برادرشان امام رضا(ع) به خراسان، برای دیدار آن حضرت، به همراه عده‌ای از بنی هاشم راهی ایران شده و در منطقه ساوه گرفتار ماموران حکومت عباسی شدند. در آن زمان که شهر قم مرکز شیعیان بود، آن بانو وارد این شهر شده و در آنجا مدتی سکونت داشتند. 
در برخی از نقل های مستند آمده است که این سفر به درخواست حضرت رضا(ع) بوده است که در نامه‌ای به خواهرشان، از ایشان درخواست می کنند به ایران سفر کنند. این سفر پس از ولایتعهدی امام رضا(ع) رخ داد و با توجه به اعلام عمومی این هجرت و سفر، بسیاری از سادات به خراسان قدیم و ایران اسلامی کنونی رهسپار شدند.
 

 ورود حضرت معصومه(س) به ایران و شهر قم از نظر تاریخی چگونه ارزیابی می شود؟
از حرکت کاروان حضرت معصومه(س) از مدینه به مرو و اتفاقاتی که در این سفر رخ داده منبع خاصی در دست نداریم اما با توجه به شواهد تاریخی، این کاروان در نزدیکی شهر ساوه مورد هجوم ماموران حکومت عباسی قرار گرفته است و در این درگیری 23 نفر از خاندان اهل بیت(ع) به شهادت رسیدند. از همین رو با توجه به فشارهای روانی که به این حضرت وارد شد ایشان آزرده خاطر بودند و از همین رو نزدیک ترین شهر به ساوه یعنی شهر قم را انتخاب کردند و در 26 ربیع الاول به این شهر وارد شدند. در چنین روزی پس از ورود به شهر قم به محله سیدتی وارد شدند و 17 روز بیشتر مهمان ما ایرانی‌ها نبودند.
 

لطفا به آثار و برکات سفر حضرت معصومه(س) به شهر قم اشاره بفرمایید.
هر چند شهر قم از همان ابتدا مورد توجه شیعیان بود اما با حضورایشان و پس از آن وجود حرم و بارگاه مطهرشان، شهر قم به شکل بی سابقه‌ای مورد توجه شیعیان قرار گرفت به گونه‌ای که در حال حاضر پذیرای میلیون‌ها زائر از سراسر جهان است. با توجه به اینکه این شهر، شهر علم و فضیلت و فقاهت است بسیاری از کتابخانه‌ها، حوزه های علمیه و مراکز علمی و فرهنگی در آن بنا نهاده و روز به روز نیز بر شکوه آن افزوده شد.

جناب انفرادی، این حضرت چه ویژگی های بارزی داشتند؟

در بیانات معصومین از ایشان به عنوان بانویی والامقام یاد شده است و ایشان را بسیار مورد تکریم قرار دادند، در واقع حضرت فاطمه معصومه(س) از اندک بانوانی هستند که از ایشان روایت نقل شده است. همان عبارت «فداها ابوها» که پیامبر(ص) برای حضرت زهرا(س) فرمودند، حضرت امام کاظم(ع) نیز برای حضرت معصومه(س) فرمودند. نقل شده است که در غیاب پدر، ایشان پاسخگوی سوالات مردم بودند و این نشان از جایگاه بالای علمی حضرت دارد.
همچنین از دیگر ویژگی های این حضرت می‌توان به زیارت ماثوره ایشان اشاره کرد که از حضرات معصومین زیارت ایشان توصیه و به آثار و برکات این زیارت اشاره شده است.