زیارت با چاشنی کتاب‌خوانی

به گزارش آستان‌نیوز، چند سالی است که در هفته کتاب، حال و هوای حرم مطهر رضوی هم متفاوت از روزهای دیگر می‌شود؛ چرا که با اجرایی شدن سیاست‌های کلان و مطالبات تولیت آستان قدس رضوی در حوزه ترویج فرهنگ مطالعه، فضاهای کتابخوانی در رواق‌های حرم مطهر نیز توسعه یافته است.  
 

رواق کتاب در ضلع شرقی صحن قدس
با این رویکرد، متولیان فرهنگی آستان قدس رضوی برای بهره‌مندی بیشتر زائران و مطالعه کردن در کنار زیارت، قفسه‌هایی را در رواق‌های مختلف تعبیه کرده‌اند؛ قفسه‌هایی پر از کتاب با موضوعات متنوع تا در زمان حضور زائر در حرم، در کنار انجام فرایض عبادی به تورق صفحاتی از یک کتاب اوقات بگذرانند. کانون مطالعه و کتابخوانی ضلع شرقی صحن قدس است که با تابلوی آبی رنگ «رواق کتاب» مشخص شده است. فضایی بزرگ که دورتا دور آن قفسه‌های کتاب با فاصله پر از کتاب‌هایی با موضوعات مختلف است. 
 

همه دعوتند به صرف مطالعه 
هر کس را می‌بینی در گوشه‌ای مشغول مطالعه است و از هر قشری هم بین آنها حضور دارد؛ زن و مرد، پیر و جوان، محصل و دانشجو.  مجریان طرح رواق کتاب هم برای همه این سلیقه‌های پیشنهاداتی در نظر گرفته اند، کتاب هایی متنوع با حجم کم که در زمان مختصر حضور این زائران در حرم مطهر، امکان مطالعه سریع لااقل یک کتاب برایشان وجود داشته باشد.
 

تنوع کتاب ها برای پاسخ به همه سلیقه ها
گشتی در لابه‌لای صفحات کتاب‌ها می‌زنم و تنوع آن توجهم را جلب می کند. اینجا هم کتاب های تاریخی و فرهنگی وجود دارد، هم کتاب های زیارتی و آموزشی. مثلا «آتون‌نامه»؛ رمانی تاریخی مربوط به جنگ ایران و روس در دوره فتحعلی شاه که شخصیت اصلی آن اسمال طلایی یا همان اسماعیل خان است که سقاخانه اسمال طلایی در صحن آزادی حرم مطهر هم به نام اوست. «تو باشی لبت به لبخند باز می‌شود؟ کسی که تا چند لحظه قبل با تو می‌گفته: «این جنگ لعنتی اگر امروز تمام بشود، فردا شبش عروسی می‌گیرم، چه عروسی‌ای اسماعیل!»… از همین الان دعوتی!… اگر ساقدوشم نباشی، پیش آدم‌های زنم با چی پُز بدهم؟… ساقدوشم می‌شوی؟!».
 

از سخنرانی استاد دانشگاه تا کتابخوانی برای کودکان
غرق می‌شوم و ذهن دربندم، اسیر خط به خط این رمان تاریخی می‌شود به‌گونه‌ای که گذشت زمان را فراموش می‌کنم. بعد از اتمام نماز رفته رفته رواق شلوغ‌تر می‌شود و برنامه‌ها نیز برای مخاطبان آغاز می‌شود. جمعی پای منبر چند نویسنده و استاد دانشگاه می‌نشینند و کمی آن طرف‌تر هم خوانش یک کتاب‌ قصه برای کودکان توسط چند بانوی جوان به زبان شعر و داستان آغاز می‌شود.  
 

حس خوب کتاب خواندن بعد از زیارت
زهرا دانشجوی ادبیات فارسی که از ابتدای ورودم در رواق حضور داشت، عمیق مشغول مطالعه یک کتاب شده. به محض اتمام مطالعه به سراغش می‌روم و از علاقه‌اش به خواندن می‌پرسم. می‌گوید: من عاشق کتاب خواندن هستم و خیلی خوشحالم که وقتی به حرم امام رضا(ع)، می آیم هم می توانیم دقایقی اینجا باشم و کتاب بخوانم، حس خوب و لذت بخشی است که بعد از زیارت، به اینجا می آیم. از او درباره حس و حال خوب کتابخوانی هم می پرسم و پاسخ می دهد: بارها شده برای لحظاتی جمع دوستان و یا خانواده را ترک کرده‌ام و در گوشه‌ای مشغول خواندن کتاب مورد علاقه‌ام شدم. تا کتابی را که شروع کرده‌ام تمام نکنم دست از سر آن بر نمی‌دارم. با کتاب همراه می‌شوم و گاهی با شخصیت‌ها همزاد پنداری می‌کنم. او در مورد کتاب‌های مورد علاقه‌اش می‌گوید: هر کتابی به دستم برسد حتما صفحاتی از آن را ورق می‌زنم. رمان، تاریخی، شعر و ادبیات ... . هیچ وقت نشده کتابی را تمام کنم و همانی باشم که بودم. به نظرم قدرت کلمات یک کتاب چندین برابر حرف‌هایی است که از دهان کسی بیرون می‌آید.
سمت دیگر سال هم همه کودکان چشم دوخته‌اند به مربی که مشغول قصه‌ گفتن درباره امام رضاست. حضور مادران و پدرها نیز نشان می‌دهد که آنها هم با مربی همراه شده‌اند و به هزار و اندی سال قبل سفر کرده‌اند. مربی کاربلد و خوش بیان است و با کلماتش همه را همراه خود می‌کشاند. خانم صالحی می‌گوید: مخاطب ما اسما کودکان و نوجوانان هستند اما همانطور که می‌بینید از همه گروه‌های سنی حضور دارند و مشتاق شنیدن داستان و قصه هستند. او می افزاید: در این بخش از رواق ما کتاب‌هایی متناسب با سن مستمعین با بیانی روایت‌گونه قرائت می‌کنیم، خوشبختانه روزانه تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان در این مراسم شرکت می‌کنند و از این محفل بهره‌مند می‌شوند و در پایان، کتاب خوانش‌شده را به کودکان هدیه می‌دهیم تا از این طریق مشتاق‌تر شوند و هربار که برای زیارت به حرم آیند سری هم به رواق کتاب بزنند.
 

5 ایستگاه دائمی کتابخوانی در حرم 
اکنون پس از یک سال و اندی از تاسیس رواق کتاب، حضور گسترده زائران در این مکان برای رفع نیازهای فکری و فرهنگی خود، بر ضرورت و اثرگذاری این مکان گواهی می‌دهد. حجت الاسلام و المسلمین حسین شریعتی‌نژاد معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی در رابطه با فضاهای فرهنگی و مطالعاتی که تعداد آن در حال افزایش است می‌گوید: یکی از مهمترین اتفاق‌ها که باید انجام می‌شد، برگزاری برنامه‌هایی حول محور کتاب و کتابخوانی و در دسترس قرار دادن کتاب برای زائر بود تا بر دانش و آگاهی زائران افزوده شود. برای همین منظور در حرم مطهر علاوه بر ایجاد یک رواق به نام «رواق کتاب»، 4 ایستگاه مطالعاتی در رواق‌های دارالعباده، نجمه خاتون، دارالحجه و دارالقرآن و ایستگاه‌های کوچکتری نیز در نقاط مختلف اماکن متبرکه دایر شد. در مجموع در این چند پایگاه کتابخوانی بیش از 500 عنوان کتاب در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است که شامل موضوعاتی همچون اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، امام رضا(ع)، زیارت و حرم، انقلاب اسلامی، رفع شبهات مردم و غیره می‌شود.
حجت الاسلام شریعتی‌نژاد ادامه می‌دهد: ما روزانه با استفاده از ظرفیت خادمان کتاب این ایستگاه‌ها را مورد سنجش قرار می‌دهیم تا هم کم و کسری موجودی کتاب ها را رفع کنیم و هم کتاب‌هایی که از رده خارج شده‌اند را حذف و کتاب‌های جدید جایگزین آنها کنیم. به گفته او، تاکنون خوشبختانه استقبال خوبی از این رواق شده و علیرغم فرصت اندک زائران، میزان استقبال مخاطبان بسیار بوده است. وی ادامه داد: همچنین در هفته‌ای که به نام کتاب و کتابخوانی نامگذاری شده است، نمایشگاه کتابی به مدت یک هفته در مقبره شیخ طبرسی واقع در ضلع شمالی حرم مطهر دایر شده که علاوه بر عرضه آثار مختلف در حوزه تفسیر و علوم قرآن و معارف اهل بیت(ع)، نمایشگاه تصویری و مسابقات کتابخوانی نیز در حال برگزاری است.