مسافران این بارِ ونهای سفیدرنگی که در دوربرگردان بست شیرازی توقف کردهاند، 50 مادرپزرگ و پدربزرگ از محلههای توس، میدان عدل خمینی و کوثر جنوبی هستند؛ سالمندانی که سالهاست همشهری امام رضایند اما به تنهایی توان آمدن به حرم را ندارند و امروز خادمان آقا از مسجد محله یا پشت پنجره فولاد عصای دستشان شده اند.
خادمان آقا، عصای دست پدربزرگها و مادربزرگها
به گزارش آستان نیوز، یکی از روزهای آفتابی آذرماه است و خادمان آستان قدس رضوی با شور و نشاط خاصی با صندلیهای چرخدار خالی در صفوفی منظم مقابل دفتر تحویل صندلی چرخدار بست شیخ طوسی(بالاخیابان) حرم مطهر رضوی ایستادهاند. لحظاتی بعد خادمان با ذکر بلند صلوات به طرف سه ون سفید رنگ حرکت میکنند که در دوربرگردان حرم مطهر توقف کردهاند. سالمندان مشهدی با همراهی خادمان، یکی یکی از ونها پیاده شده و بر صندلیهای چرخدار مینشینند. کاروان امروز یا معینالضعفاء شامل بیش از 50 سالمند است که از سه مسجد مزین به نام «صاحب الزمان(عج)» در منطقههای بلوار توس، میدان عدل خمینی و کوثر جنوبی به پابوسی حضرت ثامن الحجج(ع) مشرف شدند.
اعضای کاروان از خادم تا زائر، ابتدا صلوات خاصه امام رضا(ع) را همراه با مداح حرم مطهر زمزمه میکنند. سپس همانطور که نوای مداحی ادامه مییابد: «ای ضامن آهو همه بود و نبودم/ قربان تو و لطف و عطای تو وجودم...»، با تکرار عبارت «یا ضامن آهو» به طرف صحن جمهوری به راه میافتند.
امروز طلبیده شدم
کاروان در گوشه صحن جمهوری اسلامی در صفوف منظم ایستاده است و مداحی ادامه دارد. خادمان هم به تدریج زائران را تا پشت پنجره فولاد برای زیارت میبرند و برمیگردانند. بیشتر اعضای کاروان امروز مادران و مادربزرگهای دوستداشتنی هستند. تعدادی از آنان تسبیح به دست در حال ذکر صلوات هستند و یکی دو نفر هم کتاب دعا در دست، زیارتنامه میخوانند.
با بانو خیامی، یکی از مادربزرگهای کاروان سر صحبت را باز میکنم. او میگوید: امروز طلبیده شدم تا برای همه مردم کشورم سلامتی و آرامش از آقایمان بخواهم. از او میپرسم چه دعایی برای بانیان این طرح دارید؟ پاسخ میدهد: اجر خادمان با امام هشتم(ع) است. خدا عاقبت بخیرشان کند.
همچنین از بانو ذبیحی اهل محله کوثر جنوبی، حال دلش را در آستان حضرت رضا(ع) جویا میشویم. او میگوید: خوشحال هستم. خیلی التماس دعا دارم و بغضش میترکد...
به امید شفا
در ادامه به سراغ پدربزرگهای کاروان میرویم که با چهرهایی تکیده یا دستانی لرزان که نشان از یک عمر تلاش و کار دارد، بر روی صندلیهای چرخدار دو ردیف جلویی کاروان نشستهاند. جهانی، از جمله این زائران است که به گفته خودش ۳۰ سال شاطر یکی از نانواییهای اطراف حرم مطهر بوده است. از او هم میخواهم برایمان از حال و هوای زیارت امروزش بگوید، اما او هنوز نخستین کلمهاش را تمام نکرده است که حالش دگرگون میشود. سپس در همان حال منقلب دستانش را بلند کرده و دعا میکند: الهی به حق آقا علی بن موسی الرضا(ع) همه بیماران شفا پیدا کنند.
رجبلو، یکی دیگر از زائران سالمند کاروان است که رنگ کت و شلوارش را با موهای یکدست سپیدش هماهنگ کرده و با آراستگی خاصی به زیارت امام مهربانیها مشرف شده است. او نزدیک ۹۰ سال سن دارد و به گفته خودش روزگاری ورزشکار معروفی بوده است. از این پدربزرگ مشهدی از نیت زیارت امروزش میپرسم و او میگوید: امام رضا(ع) ما را دعوت کردند که به پابوسشان بیاییم. نیتم در دلم است. امیدوارم زیارتم را قبول کنند.
همراهی پدربزرگها و مادربزرگها
همچنین با دو نفر از خادمانی که امروز توفیق همراهی این کاروان نصیبشان شده است، همکلام میشوم. محمدعلی بلیانی، از خادمان بخش کفشداری حرم مطهر رضوی است که حدود ۲۸ سال سابقه خدمت افتخاری در این آستان مقدس را دارد. میگوید: بیگمان نوکری زائران حضرت رضا(ع) در هر بخشی از حرم مطهر حال و هوای خاص خودش را دارد. همراهی با کاروان زائران سالمند و معلول به خصوص زائران زیارت اولی، حسی وصفنشدنی دارد، از یک طرف، حال غریب این زائران به ما هم منتقل و در ذهنمان ماندگار میشود. از طرف دیگر، انگار پدر و پدربزرگ و مادر و مادربزرگ خودمان را برای زیارت همراهی میکنیم.
مسعود ابراهیمینیا، از خادمیاران شهرستانی بخش صندلی چرخدار حرم مطهر است. او میگوید: از سال ۱۳۹۶، افتخار خادمیاری رضوی در استان همدان را دارم و اکنون سه روز است برای خدمت به زائران به مشهد مشرف شدهام.
ابراهیمینیا میافزاید: اگرچه اعتقاد ما خادمیاران این است که حتی اگر در استان خودمان هم زیر پرچم بارگاه نورانی رضوی خدمت کنیم، انگار در حرم مطهر خدمت کردهایم، اما با این وجود اینجا که میآییم حس میکنم خدمتمان مضاعف و به قولی نور علی نور است. لحظات خدمت در کاروان زائران سالمند هم یکی از بهترین لحظات عمرم است. این زائران از زمان حرکت کاروان، حال درونی خاصی دارند که بر روی ما هم اثر میگذارد.
او تصریح میکند: در این لحظات معنوی، من هم با امام رضا(ع) درد و دل میکنم و میگویم آقاجانم ممنونم که من را پذیرفتید. امیدوارم اسمم خط نخورد و تا روزی که زنده هستم، خدمتگزار این حرم مقدس باشم.
وداع گروهی زائران
اعضای کاروان یا معین الضعفاء، پس از قرائت زیارت امین الله و دعای فرج و زیارت پشت پنجره فولاد صحن جمهوری، «رضا جانم رضا» میگویند و به تدریج از این صحن خارج شده و مقابل صحن انقلاب در صفوف منظم میایستند. ساعت بزرگ حرم مطهر، حدود ساعت 10 صبح را نشان میدهد. آخرین نگاههای زائران به گنبد و گلدستههای طلایی دوخته میشود تا با غریبالغربا(ع) وداع کنند و به تدریج دوباره سوار ونها شوند. و چه حال غریبی دارند زائران کاروان در این لحظات پایانی زیارت. انگار همگی با خود میگویند، آیا دوباره افتخار چنین زیارتی نصیبمان میشود؟
طرح یا معینالضعفا، از جمله طرحهای قدیمی آستان قدس رضوی به منظور تشرف گروهی سالمندان، معلولین و... به این سرای ملکوتی است که در حال حاضر به همت اداره امور تسهیلات زائران حرم مطهر رضوی با همکاری برخی از بخشهای دیگر حرم مطهر، با توجه به مساعد بودن شرایط آب و هوایی هر هفته در روزهای یکشنبه و چهارشنبه صبح اجرا میشود. زائران حاضر در این طرح توسط رابطین این اداره شناسایی شدهاند و تمام هزینه رفت و آمد آنان نیز برعهده آستان قدس رضوی است.