آذر ماه سال 1401 منشوری از سوی بانو حمیده حیاتیفر؛ واقف فرهنگی به مرکز اسناد آستان قدس رضوی اهدا شد که مطالعه آن زوایایی دیگر از تاریخ حرم مطهر رضوی در دوره قاجار را بازگو میکند.
آشکار شدن نمایی دیگر از تاریخ حرم مطهر در سند اهدا شده فرامین حکومت قاجار
به گزارش آستان نیوز، شکوه سادات سمیعی؛ کارشناس مطالعات اسنادی در این باره گفت: در آستان قدس رضوی از دوره قاجار فرامینی با عنوان « منشور» به دستور شاه صادر میشد که ممهور به مهر آستان قدس رضوی بوده است.
وی، سند تاریخ این سند 112 ساله اهدایی را متعلق به سال 1331 هجری قمری عنوان کرد که از سوی احمد شاه قاجار در ابعاد 84 در 59 سانتیمتر و به خط نستعلیق صادر شده است.
سمیعی به عبارات مندرج در مهر رضوی اشاره کرد و گفت: « العزلله انا وليالله ابوالحسن عليبن موسيالرضا يا قاهرالعدو يا واليالولي يا مظهرالعجايب يا مرتضي علی» و طغرای «بسم الله الرحمن الرحیم» عباراتی است که به صورت سجع این مهر را مزین کرده است.
این کارشناس محتوای منشور را بیان کننده بخشی از تاریخ حرم دانست و گفت: در متن این منشور بنا به تقاضای یکی ازکارکنان آستان قدس رضوی به نام حاجی میرزا علیخان ناصرالتولیه به متولیباشی دستور داده شده که یکصد و پنجاه من گندم از مواجب اجناسی(غیر نقدی) وی کسر شده و به میرزا باقر رضوی خادم کشیک دوم پرداخت شود.
سمیعی افزود: در نهایت، با تأیید متولی و سایر مسئولان آستان قدس که اسامی و مهر آن ها در پشت سند مشهود است مقدار یکصد و پنجاه من گندم از حقوق اجناسی حاجی میرزا علیخان ناصرالتولیه کسر و برات آن به صیغه مواجب خادمیِ کشیک ثانی به نام میرزا باقر رضوی صادر و در دفترخانة مبارکه ثبت شده است.
وی پیام این سند را حاکی از کمبود بودجه خزانة آستان قدس در سالهای میانیِ حکومت احمد شاه قاجار عنوان کرد که به همین دلیل برای مدتی، تنها نیمی از مواجب استحقاقی کارکنان به آنها پرداخت میشده است.
این کارشناس منابع اسنادی، تعداد منشورها را اندک دانست و یافتن هر برگ از این فرامین را روشن کننده زوایای مبهم تاریخ این آستان بیان کرد.
شایان ذکر است، مرکز اسناد آستان قدس رضوی با بیش از 13 میلیون برگ سند تاریخی از دوره صفویه تاکنون به عنوان بزرگترین آرشیو اسنادی بقاع مقدس شیعی و کشور همه روزه در ساعات اداری پذیرای محققان و پژوهشگران است.
تولیت آستان قدس رضوی
