قصه تولد «سلام بر گل نجمه» در انتشارات به‌‌نشر

به گزارش آستان نیوز، از همان روزهای آغاز این طرح، جمعی از نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان گرد هم آمدند و آثاری را در قالب داستان به سبک و سیاق امروزی برای کودکان به نگارش درآورند.
 مجید ملامحمدی، شاعر و داستان‌نویس، عضو انجمن قلم ایران و انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، دبیری این مجموعه را بر عهده گرفته است که انتشار بیش از پنجاه عنوان کتاب را در زمینه‌هاى داستان، شعر، تحقیق، در کارنامه‌ ادبی اش دارد. برخی از آثارش همچون «مرغابى‌هاى مهمان»،«ماه غریب من»، «درخلوت نخلستان»، «در مهمانى پولدارها»  و « آواز مرغ باران» در جشنواره‌های کتاب سال جمهورى اسلامى ایران، دومین جشنواره کتاب سال سبک زندگى اسلامى، نخستین دوره جایزه دوسالانه کتاب برگزیده نهج البلاغه و کتاب سال استان خراسان رضوى و دومین جشنواره کتاب سال رضوى خوش درخشیده‌اند.
 او سالهاست در حوزه ادبیات دینى فعالیت می‌کند؛ چرا که به باور او تعداد کمى از نویسنده‌هاى حرفه‌اى و رمان نویس، کاردینى و کار آیینى براى اهل بیت(ع) و سیره ایشان انجام مى‌دهند و به همین دلیل او در حوزه تولید ادبیات دینى متمرکز شده است.
در همین رابطه با وی به گفت‌وگو پرداختیم. او در این گفت وگو به بیان دشواری‌های نگارش داستان‌های دینی برای کودکان پرداخت و بر اهمیت نگارش این آثار در به‌نشر تاکید کرد.
 

جناب آقای ملامحمدی در ابتدا بفرمایید کتاب‌های مجموعه «سلام بر گل نجمه» بر چه موضوعی متمرکز است؟  

مجموعه «سلام بر گل نجمه» از چهل کتاب تشکیل شده است که دسته بندى‌هاى متفاوتى دارند. تعدادى از جلدها درباره زندگى امام رضا(ع) و بخشی نیز درمورد احادیث مرتبط با حضرت است که داستان‌هاى امروزى بر اساس آن ها نوشته شده و چند جلد هم درباره فلسفه و چیستى زیارت است. 
همچنین موضوع تعدادی از آثار را مکان‌ها و آثار و بناهاى داخل حرم مطهر رضوی تشکیل می‌دهد. این مجموعه در حقیقت مى‌خواهد یک کتاب چهل جلدى کامل و جامع در معرفى امام رضا(ع) از همه جهات به کودکان باشد. چه ازجهت سبک زندگى و سیره حضرت و چه سخنان و اندیشه ایشان و نیز تاثیرات زیارت این امام همام.
 

چگونه شد که دبیری این مجموعه را بر عهده گرفتید؟ 

وقتى انتشارات به نشر پیشنهاد دبیرى این طرح را به من دادند، کمى زمان برد تا درباره آن فکر کردم و به جمع بندى رسیدم و پاسخ دادم. چون کار دشوار، پیچیده و حساسى به نظر مى‌آمد؛ اما خب ارادتم به امام رضا(ع) و علاقه‌ام به انتشارات به نشر باعث شد دبیرى «سلام بر گل نجمه» را بپذیرم.
 

 چرا تصمیم گرفته شد این طرح برای کودکان تولید شود؟

از آنجایى که کودکان و نوجوانان ایرانى در همه زمینه‌ها بهترین هستند باید براى رشد و تعالى آنها اهتمام داشته باشیم و با اجرای برنامه‌های فرهنگی مختلف توجه کودکان و نوجوانان را از فضاى مجازى به سمت کتاب و کتابخوانى سوق دهیم. ما باید همواره براى برنامه‌‌ریزی و تشویق کودکان به مطالعه کتاب وقت بگذاریم؛ چرا که دنیاى مجازى زودگذر است؛ اما کتاب هیچ گاه پایان ندارد و ماندگار است.
 

 چه نویسندگانی در این طرح همکاری ‌کردند؟
من وقتى مسئولیت طرح را پذیرفتم، براى انتخاب نویسندگان این مجموعه دو راه پیش روى من بود: یکى اینکه از نویسندگان شناخته شده حوزه کودك دعوت کنم. مانند مصطفى رحماندوست یا محمود پوروهاب و یا سراغ نویسندگان جدید و تازه کار بروم. اسامى پیشنهادى به انتشارات ارائه شد و دوستان به‌نشر هم نظراتى دادند و سرانجام در انتخاب نویسندگان به تلفیقى از این دو ترکیب رسیدم و برخى جلدها توسط نویسندگان پیشکسوت و بعضى دیگر توسط نویسندگان جوانتر و کم سابقه‌تر به نگارش درآمد.
 نویسندگان مجموعه سلام« بر گل نجمه» از دل یک فهرست بلند بالا بیرون کشیده شدند و با حساسیت و دقت گزینش شده و سپس توسط خود انتشارات براى نگارش اثر با آن ها توافق شد.
 

تاکنون چه تعداد کتاب از این مجموعه منتشر شده است؟

مجموعه 5 جلدی «قصه‌هاى مامان جونى و زیارت»، مجموعه «یک قصه یک حدیث»، «قصه های مثل ماه» منتشر شده است و  کتاب‌های «به دنبال آب بروید»،« فردا عید است»، «صبح روز هفتم»، «قصه یک پیراهن»، «کسى که از او خجالت نمى‌کشیدم»، «گنجشک به امام چه گفت»، «دست‌هاى مهربان»، «آرزوى مادربزرگ‌»، «با هم غذا مى‌خوریم»، «مزد کارگرها»، «مثل ماه و شکوفه‌ها»، «آرزوى مادربزرگ»، «نقاشى قشنگ»، «مهمان عزیز»، مجموعه 3 جلدی «صالح و صبا در حرم امام رضا(ع)» از دیگر عنوان‌های این مجموعه است که به قلم نویسندگان برتر حوزه ادبیات کودک و نوجوان از جمله ناصر نادرى، کلر ژوبرت، سید محمد مهاجرانی، حامد جلالى، على اصغر کاویانى، على بابا جانى، سید سعید هاشمى، مژگان شیخى، افسانه موسوى گرمارودى، محمود پوروهاب، سید سعید هاشمى، حسن احمدى و رقیه ندیری نوشته شده است که برخی در دست چاپ هستند.
 

در تولید این مجموعه با چه موانعی روبه رو بودید؟

 برخى از آثار پس از نگارش و در مرحله ارزیابى توسط انتشارات و بررسی محترم مجموعه رد می‌شدند و برخى آثار خیلى چکش کارى شدند و رفت و برگشت برخى متن‌ها خیلى زیاد بود تا به نتیجه نهایى نزدیک شود. اتقان منابع حدیثى و حکایات و روایات هم باید به دقت بررسى مى‌شد و پیش از نگارش اثر به تایید گروه ارزیابى و نیز تایید سند و منبع مى‌رسید. با اینکه داستان‌ها کوتاه و کودکانه است و در ظاهر نگارش آن ها ساده است، اما هر داستان از مراحل سختى رد شد تا به خروجى رسید. این مسیر بررسى، اصلاح و ویرایش و سندیابى به لحاظ زمانى هم براى من به عنوان دبیر و هم براى نویسندگان گاهى وقت گیر و طولانى بود. چرا که تاکید انتشارات بر فاخر بودن و قوت این کتاب ها بود و شکرخدا نتیجه قابل قبولى حاصل شد.
 

در تصویرگری آثار چه نکاتی رعایت شده که مخاطب کودک را به خود جذب کند؟

پس از تولید محتواها، نوبت تصویر سازى رسید که البته تصویرسازى‌ها نیز زمانبر بود و البته این زمان ارزشش را داشت و گرچه من در بحث گرافیک و تصویرسازى و فرم دخالتى نداشتم، اما الان که خروجى آثار را مى‌بینم به لحاظ گرافیک و تصویرسازى بسیار خوب از آب درآمده‌اند. بیش از 30 تصویرگر برجسته در این مجموعه  با ما همکاری کردند و مدیر هنرى به‌نشر در این زمینه حساسیت‌هایى داشت که باعث شد خروجى کتاب‌ها شکیل باشد. قطع، برش و کاغذ کتاب هم با دقت انتخاب شده و من به همکاران و دوستان هنرمندم که تعدادى از این کارها را نشان دادم همه اذعان داشتند که کتب بسیار جذابى شده‌اند. احساس مى‌کنم این کتاب‌ها مخاطب پسند باشد و بتواند آن محتوایى که ما دنبالش هستیم به بچه ها القا کند و اثرگذار باشد و ان شااالله به چاپ‌هاى متعددى برسد.
 

 به نظر شما  مجموعه «سلام برگل نجمه» چه ویژگی‌هایی دارد که می‌تواند الگویى براى تولید آثار مشابه در این زمینه باشد؟

نوبودن سوژه‌ها و مطالب، نگاه‌هاى جدید و زاویه دیدهاى بکر و تازه، صفحه آرایى جذاب و تصویرگرى خوب از ویژگى‌هاى بارز این مجموعه است که به شناخت دقیق و کامل کودکان و حتى نوجوانان از امام رضا(ع)  منجر مى‌شود. چقدر خوب است که این اتفاق براى بقیه امامان هم بیفتد و چنین آثار جامعى ویژه ایشان تولید شود و سلام بر«گل نجمه» الگویى براى تولید آثار مشابه باشد. انتخاب اسم این مجموعه و برخى از جلدها، پیشنهاد و انتخاب خودم بود. مجموعه«قصه‌هاى مثل ماه» مربوط به سبک زندگى حضرت رضا(ع) و مجموعه«یک قصه یک حدیث» نیز روایاتى است که به شکل امروزى داستان شده‌اند،  مجموعه 5 جلدی قصه‌های «مامان جونى و زیارت» درباره فلسفه زیارت و زائر است که در نبود نویسنده‌اى که نگارش این موضوع سخت را بپذیرد، خودم مجبور به تالیف آن شدم. حدود شش ماه تحقیق و تفکر روى مامان جونى و زیارت انجام شد و حتى یک نوبت کامل نوشتم و به دلم ننشست و کار را دوباره شروع کردم و در نهایت پنج جلدى «مامان جونى و زیارت» به عنوان اثرى بکر و خلاقانه در حوزه زیارت و فلسفه و چیستى آن براى کودکان منتشر شد. این مجموعه اولین اثر علمى و ادبى براى کودکان در این حوزه است.
 

به عنوان نویسنده فعال در حوزه ادبیات دینی، فعالیت‌های انتشارات به‌نشر را در انتشار آثار این حوزه چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 

از خوشفکرى و دغدغه‌هاى انتشارات به‌نشر تشکر مى کنم. تولیت محترم آستان قدس رضوى شخصیتى آشناى به کتاب، کتابخوان و دغدغه‌مند در حوزه کتاب است و مجموعه به‌نشر هم با این فکر و حمایت پیش مى‌رود. از نظر من به‌نشر چه در بخش تولید و فروش و چه در بخش فضاى مجازى بسیار حرفه‌اى عمل مى‌کند و آثار به‌نشر خیلى خوب معرفى مى‌شوند و من با اینکه با ناشران مختلفى کار کرده‌ام؛ اما هیچ ناشرى را به اندازه به‌نشر حرفه‌اى و متحد ندیده‌ام که در کنار هم اعم از تولید، فروش و تبلیغات کارها را به پیش ببرند. هر کتاب جدید و هر تجدید چاپى نشان دهنده تلاش و هم فکرى اشخاص دلسوزى است که در انتشارات کار مى‌کنند و یقینا تولید چنین آثارى صدقه جاریه‌اى است براى همه ما که امیدوارم درباره زندگى همه امامان معصوم(ع) ادامه یابد. امیدوارم این مجموعه «مجموعه سلام بر گل نجمه» در حد امکان و وسع انتشارات، در درجه اول به عربى و انگلیسى و سپس اردو و دیگر زبان‌ها ترجمه شود تا زائران غیر ایرانى این آثار را به عنوان یک سوغاتى معنوى به کشورهاى خود ببرند.
گفت وگو: وجیهه تقی زاده