در آستانه میلاد حضرت علی(ع)، نمایشگاه «گزیده نسخههای خطی نهجالبلاغه و دعاهای حضرت امیرالمومنین علی(ع)» در کتابخانه و موزه ملی ملک بزرگترین موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران گشایش یافت.
گشایش نمایشگاه «گزیده نسخههای نفیس خطی نهجالبلاغه» در کتابخانه و موزه ملی ملک
به گزارش آستان نیوز، بعدازظهر روز گذشته و همزمان با برگزاری آیین گرامیداشت میلاد حضرت علی(ع) با حضور جمعی از مسئولان و فرهنگدوستان کشور در کتابخانه و موزه ملی ملک، این نمایشگاه با هدف معرفی منتخبی از نفایس خطی گنجینه ملک با محوریت موضوعی این امام همام با نمایش 12 اثر ارزشمند در سرسرای همکف این موقوفه افتتاح شد.
نمایش 5 نهجالبلاغه نفیس
در این نمایشگاه پنج نسخه خطی از نهجالبلاغههای موجود در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک که از نظر قدمت یا ویژگیهای هنری ارزشی خاص دارند، به نمایش درآمده است. قدمت تاریخی این نسخهها به قرن ششم تا سیزدهم هجری قمری برمیگردد و از جمله آثار مجموعه وقفی مرحوم حاج حسینآقا ملک بنیانگذار و واقف این مجموعه به شمار میآیند.
از نفیسترین آثار این نمایشگاه میتوان به نسخهای متعلق به سال 566 هجری قمری از «نهجالبلاغه و مشرعالفصاحه» نام برد که به قلم سليمان بن محمود بن محمد قرابک بدري کتابت شده است و با توجه به حدود 160 سال فاصله از گردآوری آن برای نسخهپژوهان اهمیت بسیار دارد.
نسخهای از نهجالبلاغه و مشرعالفصاحه که توسط سلمان بن ابي الحسن در سال 676 هجری قمری نگاشته شده و نسخهای از نهجالبلاغه که توسط حسين بن محمد حسيني شيرازي در سال 693 هجری قمری کتابت شده، از دیگر آثار نفیس نمایشگاه حاضر است.
همچنین نسخهای از نهجالبلاغه و مشرعالفصاحه در نمایشگاه به چشم میخورد که دارای یک سرلوح و تذهیب در دو صفحه آغازین و جلدی ساغري مشکي مجدول به زر است. این اثر توسط محمد بن صادق اصفهاني در سال 1291 هجری قمری کتابت شده است.
این نهجالبلاغهها به خط نسخ بر کاغذهای دولتآبادی و ترمه اصفهانی کتابت و با جلدهایی همچون ميشن سرخ نو، ميشن مشکی نو و ميشن سیاه مجلد شده است.
4 نسخه کمنظیر از دعاهای صباح و کمیل
علاوه بر نهجالبلاغه، مجموعهای از دعاها و مناجاتها همچون دعای صباح و دعای کمیل از حضرت امیرالمومنین(ع) برای ما به یادگار مانده است که در این نمایشگاه سه نسخه بسیار نفیس از دعای صباح و یک نسخه دعای کمیل گنجینه ملک در معرض دید بازدیدکنندگان گذاشته شده است.
این ادعیهها در دوران قاجار بسیار مورد توجه قرار گرفتند و آنها را بسیاری از خوشنویسان نامدار آن دوران به قلم خویش کتابت کرده و مذهبان، نسخهآرایان، جلدسازان و صحافان چیرهدست نیز نسخههایی نفیس از آنها ساختهاند. بزرگان نیز این نسخهها را برای هدیه و تقدیم به دیگر رجال آن دوران سفارش میداده و آنها را مایه مباهات بسیار میدانستهاند.
دعای صباح امیرالمؤمنین(ع) که کتابت آن را «ام سلمه(دختر فتحعلیشاه قاجار)» در سال 1255 هجری قمری انجام داده، از جمله این نفایس است. این اثر با رنگهنویسی به خط نسخ بر کاغذهای رنگارنگ نوشته شده و بر پارچهای با لبههای میشن قهوهای مجلد شده است. همچنین دارای سرلوح در صفحه آغازین و به جدول و کمند مزین است.
نسخه دعای کمیل این مجموعه نیز که در سال 1126 هجری قمری به خط نسخ بر کاغذ خانبالغ کتابت و با چرمي سرخ مجلد شده، منسوب به دستخط احمد نیریزی است. این اثر دارای سرلوح در صفحه آغازین و طلااندازی بین سطرها نیز است.
3 اثر از دیوان شعر منسوب به حضرت علی(ع) و شرح بر آن
از دیگر آثار خطی این نمایشگاه کتابخانه و موزه ملی ملک میتوان به دو نسخه متعلق به قرن 12 و 13 هجری از دیوانهای شعر عربی که منسوب به حضرت علی(ع) است و یک شرح بر این دیوان که در اواخر دوران تیموری در سال 893 هجری قمری کتابت شده است، نام برد.
شرح ديوان حضرت علي(ع) نمایشگاه از سوی مير کمالالدين حسين منطقي ميبدي تألیف و توسط شهاب بن محمدبن حسين بن ابيبکر بيضاوي به خط نسخ بر کاغذ ترمه کتابت شده است. اثر دارای سرلوح به لاجورد و طلا در صفحه نخستين و جلدی از ميشن مشکی است.
این خبر حاکی است، کتابخانه و موزه ملی ملک که در سال 1316 بر بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) وقف شده است، دارای حدود 20 هزار عنوان نسخه و رساله خطي در موضوعات گوناگون همچون دینی است که منتخبی از نفایس گنجینه آن در مناسبتهای مختلف در این مجموعه در معرض دید عموم قرار میگیرد.
شایان ذکر است، این مجموعه در حال حاضر همهروزه بجز روزهای تعطیل، از ساعت 8:30 تا 16:20 (پنجشنبهها از ساعت 9 تا 16:20) واقع در تهران، خیابان امام خمینی(ره)، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد (میدان مشق) پذیرای بازدیدکنندگان است.