رونمایی از قدیمی‌ترین اسناد سلسله سادات موسوی در کتابخانه حرم رضوی

به گزارش آستان نیوز، این مراسم رونمایی صبح امروز با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین سیدجلال حسینی رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و جمعی از محققان بنیاد پژوهش‌های اسلامی این آستان مقدس و همچنین مدیران و کارشناسان این سازمان در محل اتاق کنفرانس کتابخانه مرکزی این آستان مقدس برگزار شد. 
از اسناد «رونوشت مبایعه‌نامه بین سادات موسوی در شهر مشهد در سال 710 قمری»، «رونوشت مبایعه‌نامه بین بدرالدین طاهر موسوی با یکی از سادات موسوی در شهر مشهد در سال 743 قمری»، «پرداخت مستمری توسط آستان قدس به خلیل‌الله الموسوی در سال 1004 قمری» و «پرداخت مواجب توسط آستان قدس به میرزا سیداحمد موسوی، معلم مکتب‌خانه صحن جدید در سال 1313 قمری»، در این مراسم رونمایی شد. 
از دیگر اسناد سلسله سادات موسوی موجود در گنجینه رضوی می‌توان به «شجره‌نامه مربوط به سید بودن یکی از افراد و تأیید نسب وی به امام موسی کاظم(ع) در دوره قاجاریه»، «صورت اسامی سادات موسوی و حسینی زیارت‌نامه‌خوان» و «تحویل گندم توسط آستان قدس به یکی از سادات موسوی بر حسب عریضه مشارالیه متعلق به دوره قاجاریه» اشاره کرد که در این مراسم معرفی و رونمایی شدند. 
 

لزوم تحقیق بیشتر در حوزه سادات موسوی 
رضا نقدی پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در این مراسم اظهار کرد: منابع محدودی در موضوع سادات موسوی در دوره قبل از صفویه وجود دارد که در این میان می‌توان به منابعی تحقیقاتی همچون لباب الانساب ابوالحسن بیهقی، اسناد، وقف‌نامه‌ها، کتیبه‌ها و... اشاره کرد. 
وی ادامه داد: در این موضوع در دوره بعد از صفویه، اسناد و منابع فراوانی در اسناد اداری و مالی آستان قدس رضوی وجود دارد، اما شناسایی و جداسازی آن‌ها از اسناد سادات رضوی مشکل است. 
این پژوهشگر آستان قدس رضوی با ذکر برخی از تحقیقات در حوزه سادات موسوی بر ضرورت تحقیق بیشتر در این موضوع تأکید کرد و گفت: سادات موسوی مشهد، نقش مهمی در اداره و گسترش حرم مطهر رضوی و حفظ موقوفات آن به ویژه در دوره‌های مغول و ایلخانان داشتند. 
 

معرفی سادات موسوی مشهد در ادوار تاریخی
نقدی با اشاره بر رقابت خدام مزار امام رضا(ع) و هارون تا عصر تیموری و غلبه شیعیان در آن افزود: در عصر سامانی، نسلی از حمزه پسر امام موسی کاظم(ع) که به سادات موسوی شهره بودند، وارد منطقه طوس شدند و با سکونت در جوار بارگاه امام تا اوائل قرن دهم هجری، نقابت سادات مشهد، طوس و امور حرم مطهر را بر عهده گرفتند. 
وی ادامه داد: احمدالاسود، نخستین فرد از این خاندان است که نقیب سادات طوس شد. همچنین یکی از پسرانش، شغل نقابت را از پدر به ارث برد و نقیب مشهد شد و در نهایت در همان‌جا از دنیا رفت و دفن شد. پسرش ابوجعفر نیز نقیب مشهد و طوس بود که در عهد سامانیان در زمره خواص و اعیان دولت بود. 
این پژوهشگر آستان قدس رضوی همچنین در این مراسم نکاتی در خصوص آشوب سال 510 قمری در روز عاشورا و احداث دیوار محافظ توسط عضدالدین فرامرز حاکم توس برای ساکنان و حرم مطهر در سال 515 قمری و کاشی‌های سنجری و نام سادات بر روی آن‌ها، مطرح کرد.
نقدی با محوریت سادات موسوی در دوره مغول و ایلخانان به معرفی فاطمه خاتون طوسی از سادات مشهد پرداخت و به وقایعی همچون مسلمان شدن غازان خان از فرمانروایان مغول در آن دوره و وقف املاکی در مشهد بر روضه منوره توسط این خان در سال 699 قمری و تثبیت نقبای موسوی(طاهر و سیدعلاءالدین) در شغل خود توسط غازان‌خان، اشاره کرد. 
گزارش ابن بطوطه سیاح مغربی از نقیب مشهد در سال 733 قمری، احترام به سادات و نقبا موسوی در عصر تیموریان، ورود سادات رضوی به مشهد از عصر شاهرخ و اداره حرم در اواخر عصر تیموری توسط نظام‌الدین عبدالحی موسوی، امیر غیاث‌الدین عزیز رضوی و امیر علاءالملک موسوی، اشاره حافظ ابرو و اسفزاری به سادات و نقبای مشهد در منابع و معرفی منشور اذن گرفتن نذورات آستان قدس رضوی، از دیگر موضوعات سخنرانی وی در این مراسم بود. 
همچنین اسناد تاریخی در خصوص سادات موسوی در مشهد همچون کهن‌ترین سند شهر مشهد متعلق به سال 741 قمری در این مراسم رونمایی معرفی شد. یکی از این اسناد نیز به مهر و نشان آستان قدس در عصر تیموری مزین بود.