موسسه فرهنگی و بقاع متبرکه آستان قدس رضوی یکی از مجموعههای این آستان مقدس است که همانند سایرموسسات فرهنگی در طول سال برنامههای متنوعی را در راستای نشر فرهنگ اسلامی و شیعی و با تاکید برترویج معارف رضوی و فرهنگی طراحی و اجرا می کند.
ارتقای کمی و کیفی برنامههای فرهنگی بقاع مستلزم حمایت های ویژه است
به گزارش آستان نیوز، آستان حضرت حسین بن موسی الکاظم(ع) در طبس، زیارتگاه شهید آیت الله مدرس در کاشمر، و فرهنگسرای حضرت امام رضا(ع) در سبزوار سه مجموعه ارائه دهنده خدمات به زائران رضوی در مسیر تشرف به مشهد مقدس هستند. به علاوه سه مجموعه فرهنگی خواجه ربیع، مساجد امام رضا(ع) درشهرستانهای مشهد، سرخس و کتابخانه قاین با مدیریت این موسسه نیز فعالیتهایی در راستای تکمیل این ماموریت با پشتیبانی موسسه فرهنگی و بقاع متبرکه آستان قدس رضوی انجام میدهند. دکتر سید علی محمد سرسرابی مدیرعامل موسسه فرهنگی و بقاع متبرکه آستان قدس رضوی در گفت وگوی پیش رو به اهداف و محورهای فعالیتهای این مجموعه فرهنگی اشاره کرده است که با هم مرور می کنیم.
جناب آقای دکتر سرسرابی لطفا در مورد برنامههای موسسه فرهنگی و بقاع متبرکه توضیحاتی بدهید؟
برنامههای موسسه بر مبنای دو محور اجرا میشود یک محور مربوط به پیشینه و گذشته این مجموعه است که در ابتدا با نام موسسه آستان مبارک حضرت موسی بن موسی الکاظم(ع) و با هدف نگهداری و ارائه خدمات به زائران و مراجعان در این آستان و زیارتگاه شهید مدرس که دو قطب فرهنگی و مذهبی منطقه خودشان است، شروع بهکار کرده است.
فعالیتهای فرهنگی در مناسبتهای مختلف مذهبی، ملی و انقلابی محور دوم است که در طول زمان به مجموعه فعالیتهای موسسه اضافه شده است و توسط اماکن مذهبی و فرهنگسراها و مساجد امام رضا(ع) در شهرستانهای سبزوار، قاین، سرخس و مشهد که خارج از محیط پیرامونی حرم مطهررضوی قرار دارند در مناسبتهای ویژه همچون دهه مبارک فجر، ایام نوروز، دهه اول ماه محرم، دهه آخر ماه صفر و ایام شهادت امام رضا(ع)، دهه کرامت و دیگر مناسبتهای فرهنگی و ملی با پشتیبانی و نظارت سازمان علمی و فرهنگی و موسسه فرهنگی و بقاع متبرکه آستان قدس رضوی انجام میشود.
بیشتر چه اهدافی را در برنامههای موسسه دنبال می کنید؟
اهداف موسسه فرهنگی چیزی خارج از حوزه فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی نیست و در واقع موسسه و سایر زیر مجموعهها یک بازوی اجرایی و عملیاتی برای تحقق اهداف کلان آستان قدس رضوی در سند تحول این آستان مقدس و در ابلاغیههای تولیت معزز تعریف شده است و در واقع مبنای فعالیتهای موسسه فرهنگی و بقاع متبرکه آستان قدس رضوی نشر فرهنگ اسلامی و شیعی با تاکید بر ترویج معارف رضوی و فرهنگی قرآنی است.
به طور مشخص چه طرحهایی را برای تحقق اهداف این مجموعه در نظر گرفته اید؟
اجرای برنامههای متنوع در اماکنی که تحت پوشش موسسه است و یا سایر نهادهای فرهنگی که در مناسبتهای مذهبی، ملی و انقلابی درخواست کمک وهمکاری با این موسسه را دارند یکی از طرحهای ما است که با هدف رشد فرهنگی و اعتقادی مخاطبان در قالب برگزاری نمایشگاههای معارفی، جشنوارهها، محافل مذهبی، کرسیهای تلاوت قرآن و ترتیل خوانی، برنامههای آموزشی و تربیتی که بر اساس تصویب، پشتیبانی و تخصیص بودجه در طول سال انجام می شود.
به نظر جنابعالی در حال حاضر مهمترین فرصت بقاع متبرکه و زیر مجموعه آن چیست؟
تشرف سالانه بیش از ۵ میلیون زائر به آستان مبارک حضرت حسین بن موسی الکاظم(ع)، خیل زائرانی که در مسیر برای زیارت امام هشتم(ع) در این آستان مبارک اتراق می کنند و زائران آرامگاه شهید مدرس، مجموعه فرهنگی خواجه ربیع و سایر فرهنگسراها و مساجد وابسته به موسسه بهترین فرصت برای ما هستند که بایستی با طراحی و اجرای برنامههای فرهنگی تاثیرگذار زمینه تربیت دینی، رشد فکری و اعتقادی مخاطبان را فراهم سازیم.
بخشهای مختلف فرهنگی و هنری و موسسات خدمت رسانی در آستان قدس رضوی نیز برای ما فرصت است چرا که ما میتوانیم از رهگذر تعامل و همکاری و همافزایی با این بخشها بستر توسعه فعالیتها و تحقق اهداف موسسه را ایجاد کنیم.
مهمترین چالش و آسیبی که در حال حاضر متوجه حوزه بقاع متبرکه است، چیست؟
چالشها مربوط به امروز و دیروز نیست در اماکن مجموعه ای از ظرافتهای فرهنگی وجود دارد که باید آن را رعایت کنیم. اماکنی که تحت پوشش و منسوب به آستان قدس رضوی است از دیدگاه بعضی از مراجعان و زائران، صحنی از صحنهای حرم مطهر امام هشتم(ع) تلقی میشوند لذا حفظ شئونات حرم یکی از نکات مهمی است که بایستی در اماکن مورد توجه قرار بگیرد در حقیقت عموم اماکن مذهبی چالشهایی دارند چرا که حضور مراجعان با فرهنگ و سطح دانش و اعتقادات متنوع اقتضا می کند که برنامهریزیهای عمیق و دقیق همراه با رعایت ظرافتهای کار فرهنگی انجام شود به نحوی که برای مخاطبان جاذبه داشته باشد و درعین حال باعث ارتقای فرهنگی، تربیتی و اعتقادی آنان شود.
اقای دکتر کیفیت بخشی به طرحها و برنامه های فرهنگی بقاع و دیگر مجموعه های وابسته مستلزم چه تدابیری است؟
ارتقای کمی و کیفیت برنامههای ما همچون سایر حوزهها یک بخش از آن به پشتیبانیها و حمایتهای حقوقی و سخت افزاری از موسسه از سوی آستان قدس رضوی برمیگردد. بخشی هم برنامهریزی دقیق برپایه مطالعات فرهنگی و اجتماعی است که در این بخش هم نیازمند به پشتیبانی علمی و پژوهشی هستیم به عنوان مثال در مجموعه فرهنگی شهدای خواجه ربیع بایستی با توجه به آسیبهایی که در آن منطقه وجود دارد برنامه ریزی شود و طرحها ناظر برآسیبهای موجود ودر راستای رفع آن انجام شود.
یکی از چالشها در ارتقای کمی و کیفی برنامههای این موسسه آسیبهای فرهنگی و اجتماعی است که امیدواریم این مشکلات هم با همکاری بخشهای علمی و پژوهشی وابسته آستان قدس رضوی رفع شود همچنین کمبود امکانات و منابع پایدار نیز از مشکلات پیش رو است.
همکاری دیگر مجموعه های آستان قدس رضوی در این زمینه چگونه می توانند اثرگذار باشند؟
دانشگاههای وابسته به آستان، بنیاد پژوهشها و موسسه جوانان که پتانسیل مطالعات میدانی دارند میتوانند در بخش شناخت بهتر ظرفیتها و نیازهای محل استقرار اماکن تحت پوشش موسسه و سایر مناطق که در سطح کشور و در برخی از مناطق مشهد وجود دارد کمک کنند تا بتوانیم گامهای موثری در زمینه رفع آسیبها و رشد و ارتقای فرهنگی مخاطبان برداریم.