دوره آموزشی کارآفرینی مدرسه امام رضا(ع) در حاشیه شهر / آموختن هنر کسب‌وکار در مدرسه 

 به گزارش آستان نیوز، از آغاز سال تحصیلی، مدیر متوسطه دوره اول امام رضا(ع) واحد 9 نیاز به برگزاری دوره‌های مهارت آموزی و کارآفرینی را با شناختی که از دانش آموزان و منطقه مسکونی خواجه ربیع داشت، درک کرد. چندی نگذشت که یک کارگاه با تنوعی از رشته‌ها در مدرسه پا گرفت و حالا دانش آموزان با کمک خانواده به گسترش مهارت و راه انداختن کسب‌وکار فکر می‌کنند. 
 

غنی‌سازی زنگ هنر با مهارت‌آموزی
علیرضا اسماعیلی مدیر متوسطه دوره اول امام رضا(ع) واحد 9 در رابطه با این دوره‌ها توضیحاتی را بیان کرد: از ابتدای سال تحصیلی جاری، این دوره‌های مهارت‌افزایی در کنار استفاده از کلاس هنر، در فضای کتابخانه مدرسه آغاز شد. با استقبال دانش آموزان و رونق دوره‌ها، احساس کردیم نیاز به توسعه فضا است. پس فضای بلا استفاده در طبقه زیرین مدرسه را برای این کلاس فوق برنامه آماده کردیم. 
در حال حاضر زنگ هنر با فعالیت‌های هنری و مهارتی مورد علاقه خود دانش آموز غنی‌سازی شده است. از تعداد 500 دانش آموز واحد 9 امام رضا(ع)، چیزی حدود 250 دانش آموز یعنی نیمی از دانش آموزان مدرسه تحت تعلیم این کلاس هنرآموزی و کارآفرینی هستند. 
 

چندگام کلیدی؛ استعدادیابی و توانمندسازی
برخلاف معمول مدارس، انتخاب رشته هنری و آموزش دیدن در کلاس فرهنگ و هنر واحد 9 امام رضا(ع) اجباری نیست. برای انتخاب رشته‌های آموزشی نظرسنجی انجام شد و از اول مهرماه دانش آموزان در 20 رشته محوری اعم از خط تحریری، خوشنویسی قلم درشت، طراحی سیاه قلم، انواع گرایش‌های نقاشی؛ ویترای، سفال، مدادرنگی، انواع هنرهای روی چوب؛ منبت، معرق، مشبک، چرم دوزی، پتینه‌کاری، فلوید آرت، گلیم بافی، رزین، سفالگری، کار بروی مجسمه‌های چوبی، قالب‌گیری گچی در حال فراگیری آموزش هستند. 
برای دریافت توضیحات تکمیلی به سراغ محسن پاک منش معلم کلاس رفتیم. اول، خودش را خدمتگزار آستان قدس رضوی و بعد از آن، دبیر فرهنگ و هنر معرفی کرد که این معارفه، بخشی از اهداف او برای تعلیم دادن به دانش آموزان کمتر برخوردار اما مستعد حاشیه شهر و کمک به توانمندسازی آنها را روشن کرد. او بیرون از فضای درس و تدریس، در برخی حوزه‌های بازار هنر از جمله حکاکی و برش چوب با لیزر به وسیله دستگاهC.N.C ، دیوارنویسی و... مشغولیت دارد. 
پاک منش در رابطه با شروع آموزش‌ها توضیحاتی را بیان کرد: چند هفته اول آموزش، دانش آموز به صورت آزمایشی در رشته منتخب خود دوره می‌بیند چون هدف اولیه ما استعدادیابی است. اما در گام بعدی برای بچه‌ها پروژه تعریف می‌شود تا هدفمند به مهارت‌افزایی و تمرین بپردازند.  
 

برکات مهارت‌آموزی 
این دبیر رشته هنر از فواید فراگیری یک هنر و مهارت برایمان گفت. حرفی که کمتر کسی است که با آن مواجه نشده باشد و بخواهد نتایج مثبت آن را انکار کند: در هر رشته دانشگاهی در حال تحصیل باشی، به هر دلیل به مشکلی برخورد کنی و نیاز مالی داشته باشی، با مهارتی که آموختی می‌توانی از پس مشکلات بربیایی. حتی برای اوقات فراغت و تنوع روحیه، آموختن یک هنر لازم است. 
مدرسه برای اینکه تولیدات دانش آموزان بهتر در معرض دید عموم گذاشته شود و امکان فروش پیدا کنند، گروه «مهر هشتم» را تشکیل دادند. دانش آموزان، نمونه‌کارها را همراه قیمت جهت تبلیغات در این گروه به اشتراک می‌گذارند و تولیدات‌شان را به فروش می‌رسانند و از بازارچه‎ها نیز سفارش می‌گیرند. از طرفی، با راه افتادن این دوره‌ها، خانواده نیز درگیر مهارت فرزندان شده و به کارآفرینی خانوادگی رو می‌آورده‌اند. 
از آنجایی که آقای پاک منش در چند مدرسه مختلف در سطح شهر تدریس می‌کند، امکان مقایسه بین آموزشگاه‌ها را دارد. به همین خاطر، چند نوبت یادآور می‌شود که مدیر این مدرسه پای کار این کارگاه و شاگردانش ایستاده و هر کاری از دستش برآید، انجام می‌دهد. به‌خصوص مواد اولیه در مراحل ابتدایی با همراهی مدرسه تهیه شد و به تدریج با پیشرفت بچه‌ها، در تأمین هزینه‌ها نیز مشارکت می‌کنند.
 

زودتر روی پای خودمان می‌ایستیم
به سراغ مهارت‌آموزان این کارگاه می‌رویم که 13، 14 ساله هستند ولی حرف‌های جالبی برای گفتن دارند. یکی از ابعاد جالب توجه در این کارگاه این است که با هدایت مدرس، دانش آموزانی که سابقه چشمگیری در یک رشته هنری یا مهارتی دارند اجازه پیدا کردند به علاقه‌مندان آموزش بدهند و حق الزحمه‌ای نیز دریافت کنند.
یکی از مربیان نوجوان این کارگاه نیز علیرضا عباس نژاد دانش آموز پایه هفتمی است که اصول مقدماتی تولید کاشی سنتی را آموزش می‌دهد. کاشی‌سازی حرفه خانوادگی آنهاست که نسل به نسل آن را حفظ کردند و به آن اشتغال دارند. 
از او پرسیدم، آموختن یک مهارت در این سن و سال زود نیست؟ جواب داد: نه، اصلا. یک پسر نوجوان می‌تواند در کنار تحصیل، با یاد گرفتن یک کار و کسب درآمد، کمک خرج خود و خانواده‌اش باشد. بچه‌هایی که از این سن وارد بازار کسب و کار می‌شوند، روی پای خود می‌ایستند و کم‌کم مستقل شدن را تمرین می‌کنند. 

امیرعلی رزم خواه محصل پایه هشتم این دبیرستان نیز در رشته رزین مشغول فعالیت و نیز آموزش دادن است. او در کنار آن، یکی از دانش آموزان موفق و درس‌خوان مدرسه است و استعداد و توانایی‌هایش را با تعریف این رشته بیشتر نمایان می‌کند: متاسفانه با رشد تورمی نرخ طلا، خرید بدلی‌جات رونق گرفت. ماده‌ای شگفت‌انگیز که اخیراً کشف شده و به خاطر حالت مایع و شفافی که پیدا می‌کند، می‌تواند در امور تزئینی کاربرد پیدا کند. 
از او درباره آشنایی‌اش با این رشته پرسیدم، گفت: پیش از من، مادرم که خانه‌دار بودند، با این رشته آشنا شد و کارهای زیبایی تولید می‌کردند که با دیدن آن ها به آموختن آن راغب شدم. تا جایی در این هنر پیش رفتم که الان امکان آموزش دادن به دوستانم را دارم. 
او چند وقتی است، هنر دستش را در شبکه‎های اجتماعی و فروشگاه‌های آنلاین از جمله «دیجی کالا» و «با سلام» و همچنین «مهر هشتم» کانال مدرسه به فروش می‌رساند. 
 

کارآفرینی یعنی پرورش داشته‌های خود
از امید شجاعی یکی از هنرآموزان رشته رزین هم پرسیدم، کارآفرینی یعنی چه؟ در جواب گفت: یعنی محدودیت‌ها را کنار بگذاری. به سن و سطح تحصیلات و مالی خودمان نگاه نکنیم و ایده و علاقه‌مندی خود را جلو ببریم. من در همین مدت کوتاهی که کار با رزین را یاد گرفتم و با حضور در چند جشنواره‌ و بازارچه‌ کسب درآمد کردم، آن را مجدداً با خرید مواد اولیه، در کار سرمایه‌گذاری کردم تا بیشتر رشد کنم. 
 

حرکت، تلاش، پیشرفت
چرم دوزی که یکی از رشته‌های پر طرفدار این روزهای کشورمان محسوب می شود، از جمله رشته‌های روز میز کارگاه است و چند نمونه از کارهای کامل شده نیز روی قفسه‌های کارگاه چشمگیر به نظر می‌رسند. 
امیررضا وکیلی یکی از بروبچه‌های صاحب‌مهارت کارگاه در این رشته است که از دوران تعطیلی مدارس در ایام کرونا با این رشته آشنا شد و فکر کرد وقت خود را به این شکل پر ‌کند. برای همین با ساخت کارهای کوچک مثل جاکلیدی و جاکارتی و تهیه چرم به صورت قرضی شروع به کار کرد ولی به‌مرور با افزایش مهارت و دیدن نتایج شیرین کار، به پیشرفت هنر و مهارتش علاقه‌مند شد. برای فروش کارهایش هم از کیف فروشی‌های اطراف منزل و اقوام و دوستان شروع کرد تا جایی که حالا انواع کیف‌های مسافرتی و رسمی را می‌تواند تولید کند و بفروشد. 
او با راه افتادن کارگاه مدرسه، در کنار آموزش دادن چرم دوزی به سایر دانش آموزان و کسب درآمد، در حال فراگیری آموزش رزین است. وکیلی اضافه کرد: این کارگاه به دانش آموزان کمک کرد که فن و هنری را یاد بگیرند که می‌تواند همین الان به عنوان یک منبع درآمدی به کارشان بیاید و در آینده نیز شغل دوم آن ها باشد. 
خیلی دور نیست، روزهایی که بروبچه‌های این کارگاه، تولیدی و کارخانه‌ خودشان را راه بیندازند و خبر موفقیت‌های آنها را در جمع کارآفرینان برتر کشور بشنویم. 
گزارش از سارا صالحی