گوشه پله سنگی، زیارت‌نامه‌ای با جلد سرمه‌ای رنگ را برمی‌دارم اما قفسه کتاب‌ها خیلی از من دور است. بر فرض آنکه بتوانم حتی به کندی تا آن سوی صحن بروم، از میان این همه جمعیت معلوم نیست دوباره پای چند نفر را لگد خواهم کرد. به ناچار آن را روی لبه سنگی ایوان طلا می‌گذارم تا دست‌کم زیر دست و پا نماند. بانویی از آن سوی صحن صدایم می‌کند و اشاره می‌کند که زیارت‌نامه را به او بدهم. می‌فهمم عده‌ای از خدمه حضرت منتظر هستند تا کتاب‌های رها شده را جمع‌آوری و در جایگاه خود مرتب کنند...
۱۴۰۲-۰۲-۱۱
روایتی از فعالیت‌های بخش کتب انوار حرم مطهر رضوی/ ما نور می‌چینیم
زیارت‌نامه دست به دست می‌شود و خادم کتاب را در قفسه مربوط می‌چیند. نظم کتاب‌ها و قفسه‌ها گویای این است که این کار هر روز و هر ساعت از شبانه‌روز و در تمام صحن‌ها و رواق‌های حرم حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع) تکرار می‌شود. زائری که قرآنی را می‌خواند و در گوشه‌ای از حرم می‌گذارد، آن دیگری که زیارت‌نامه حضرت را به اتمام رسانده و به دیگری می‌سپارد و آن دیگری بر زمین می‌گذارد و... اما خدمه کتب انوار خواهر و برادر امان نمی‌دهند تا قرآنی بر زمین رها شده بماند و یا به کتاب ادعیه‌ای بی‌حرمتی شود.
بخش کتب انوار، جایی برای سر و سامان دادن به کتب ادعیه
غلامرضا تاج، رئیس بخش کتب انوار وظایف اصلی خدمه بخش کتب انوار را این گونه تشریح می‌کند: تهیه، تنظیم و تنظیف قرآن‌ها، مفاتیح‌ها، کتب ادعیه و زیارت‌نامه‌ها در قفسه‌های ثابت و سیار واقع در رواق‌ها و صحن‌ها از جمله خدمات و وظایفی است که بر عهده خدمه کتب انوار است.
او اضافه می‌کند: این گروه در تمام طول شبانه‌روز قفسه‌های مخصوص کتاب‌ها در حرم رضوی را بررسی کرده و علاوه بر مرتب‌سازی کتاب‌ها، کمبودهای موجود را نیز گزارش می‌دهند و نسبت به رفع آن از مخازن کتب که بیت انوار نامیده می‌شود، اقدام می‌کنند. خدام بخش کتب انوار همچنین کتاب‌های پاره و فرسوده را جمع‌آوری کرده و برای رفع نقص به بخش صحافی می‌سپرند.
تاج همچنین می‌گوید: از آنجا که توجه به همه اقشار جامعه از تأکیدات تولیت محترم بوده و هست، انواع کتاب مورد نیاز شامل قرآن دانشجویی، نوجوانان، کتاب عیون اخبارالرضا(ع)، زیارت‌نامه گل یاس که ویژه کودکان است، منتخب حسنی، صحیفه سجادیه و نهج‌البلاغه تهیه و در اختیار عزیزان در قفسه‌ها قرار گرفته است. جمع‌آوری کتاب‌های غیرمصوب از قفسه‌های کتب نیز از دیگر فعالیت‌های بخش خدمات کتب انوار است. گردگیری از قفسه‌های کتب و توزیع پلاستیک برای زائران از عمده فعالیت‌های این بخش در مواقع نماز و مناسبت‌های ملی و مذهبی است.
ادعیه‌ای با خط بریل در حرم مطهر رضوی
رئیس بخش کتب انوار اضافه می‌کند: در مجموع افزون بر ۲۰۰ هزار جلد انواع کتب ادعیه و مصحف شریف در رواق‌ها، شبستان‌ها و صحن‌های حرم مطهر رضوی موجود است که بین زائران در گردش است. وظیفه تنظیف، جابه‌جایی و انتقال کتاب‌ها از مخازن به قفسه بر عهده نیروهای بخش کتب انوار است. البته در بخش مخزن نیز برای جایگزینی کتاب‌های فرسوده کتاب‌های زیادی پیش‌بینی شده است.
او یادآور می‌شود: از جمله مواردی که در بخش کتب انوار مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته، توجه ویژه به جامعه روشندلان عزیز است. به همین دلیل با حمایت مجموعه اداری کفشداری بیش از ۲۸۰ جلد انواع کتاب ادعیه با موضوعات مختلف و به زبان بریل تهیه شده و در ۹ بیت انوار در صحن‌های مقدس آزادی، انقلاب اسلامی، مسجد گوهرشاد، ورودی باب‌الرضا(ع) و باب الجواد(ع)، رواق مبارکه دارالحجه، رواق مبارکه دارالمرحمه، ورودی شیخ طوسی و باب الکاظم(ع) به صورت شبانه‌روزی به متقاضیان محترم تقدیم خواهد شد.
هزار و ۶۰۰ خادم و چیدمان روزانه ۲۰۰ هزار جلد کتاب ادعیه
تاج با بیان اینکه بخش صحافی حرم مطهر وظیفه ترمیم و جایگزینی کتاب‌های فرسوده را بر عهده دارد می‌گوید: این واحد با فعالیت حدود ۱۶۸ نفر از بهترین صحافان باتجربه و متعهد در هشت کشیک کاری در صحن پیامبر اعظم(ص) خدمات ارائه می‌دهد. کنترل و جلدکنی، کنترل کیفیت صحافی، جدا کردن جلدهای فرسوده، بازنگری اوراق، استخراج کسری یا فرسودگی ورق‌های کتاب، مرتب کردن و صفحه‌گذاری، انجام دوخت برگه‌های کتاب‌های بازسازی شده و چسباندن نوار شومیز برای استحکام قسمت دوخته شده از مراحل صحافی هستند.
او در پایان به بخشی از کار همکارانش نیز اشاره و بیان می‌کند: در شب‌های قدر گذشته حرم مطهر بیش از ۴هزار سبد حاوی کتب لیالی قدر در حدود ۵۰۰ هزار جلد کتاب را در بیش از ۵۰ محل در اختیار زائران عزیز قرار داد و پس از انجام خدمت و تفکیک نهایی دوباره به انبارهای آستان منتقل کردیم.
افزودن دیدگاه جدید:
تولیت آستان قدس رضوی
تولیت آستان قدس رضوی صیانت از کرامت زنان را ضامن حضور مؤثر اجتماعی آنان دانست و گفت: تمدن غرب از طرفی کرامت زنان را از…
