«معلمی» به روایت جوان‌ترین و با سابقه‌ترین معلمان مدارس امام رضا(ع)

به گزارش آستان نیوز، باز هم 12 اردیبهشت‌ماه رسید و بهترینِ روزها برای گفتن و شنیدن از خاطرات و دردل‌های آن‌هایی که برای نخستین بار قلم به دست‌مان دادند و به ما آموختند ادب و آداب زندگی کردن را. روز گرامیداشت مقام شامخ «معلم». به همین بهانه با جوان‌ترین و با سابقه‌ترین معلمان مدارس امام رضا(ع) گفت‌وگو کردیم.  

معلمی، عاشقی است

وقتی از آن‌هایی که سال‌هاست آشنایی نزدیکی با او دارند پرس‌وجو می‌کنم، به این خصوصیات اشاره می‌کنند: با سواد، وقت‎شناس، سخت‎گیر و از همه مهمتر به دانش آموزانش احترام می‌گذارد.

علیرضا پزشکی دبیر هندسه دبیرستان امام رضا(ع) واحد7 است. با بیش از 5 دهه سابقه تعلیم و تربیت، حق استادی بر گردن شمار زیادی از شاگردان دارد. اهل شهرستان قوچان است و در دبستان جوینی قوچان درس خواند و یکی از آرزوهایش، برگشتن به زادگاه و پا گذاشتن جای پای معلمانش بود.

از سن 22 سالگی پس از گذراندن دوره‌های آموزشی و تحصیلی، بالاخره به کسوت شریف معلمی مشغول شد. اما به قول خودش، از دوره دبستان عاشق معلمی بود: من از سال 1351 با عشق و علاقه‌ای که به حرفه معلمی داشتم، معلم شدم. چون معلم‎های آن دوران، جدای از تخصص در تدریس، از نظر شخصیتی نیز الگوی دانش آموزان بودند.

همان سال‌های اول اشتغال به آرزویم رسیدم و برای تدریس به مدرسه خودم رفتم و حدود 25 سال هم توفیق معلمی در آن شهرستان را داشتم. امسال 51امین سال تدریسم هست.

بهترین لحظات زندگی‌ام

وقتی از تلخی حرفه معلمی پرسیدم، فکر می‎کردم به کمبودها و بی مهری‌ها اشاره کند ولی گفت: «تلخ کامی معلم وقتی است که همه داشته‌های تجربه و دانش خود را در کلاس ارائه می‌کند، اما آخر ترم می‌بینید دانش آموز نتیجه نگرفته. اما شیرینی و حال خوشم جایی است که خبر موفقیت‌ها و افتخارات بچه‌ها به من می‌رسد. یکی مهندس شده، یکی کارمند، چند نفر پزشک و یا همکار خودم و معلم شدند. در مسیر ملک آباد تا میدان تقی آباد، حداقل 10 پزشک فعال دانش آموز من بودند. وقتی به تابلو مطب‌ها نگاه می‌کنم، بهترین لحظات زندگی من است. هر چند یک عمر معلمی از نظر مالی آورده چندانی برای معلم ندارد ولی اینها ثمرات عمر ما هستند. خوشحالم بعد از 5 دهه تدریس، حالا دوستان زیادی دارم. برای همین اگر به جوانی برگردم، باز هم معلمی را انتخاب می‌کنم.»

اختلاف سنی‎اش با شاگردان، چیزی حدود 55 سال است ولی معتقد است که رابطه‌ای دوستانه و نزدیک با دانش آموزانش دارد. می‌گوید:«حرف‌ها و درددل‌هایی را با من در میان می‌گذارند که شاید به پدر و مادر خودشان نگویند.»

قول شرف می‌دهم 

معلم در کنار تدریس و موفقیت تحصیلی و شغلی، در تربیت بچه‌های تحت تعلیمش سهم بزرگی دارد. پرسیدم؛ فکر می‌کنید در ناکامی و عدم موفقیت شاگردان هم مؤثر بودید؟ تصرح کرد: «بله. همان طور که در افتخارات بچه‌ها شریک هستیم، در عدم موفقیت آنها سهم داریم. وقتی می‌بینم بعضی از بچه‌ها آن طور که باید عاقبت به خیر نشدند، درون خودم درد می‎کشم که نتوانستم به اندازه آموزش، با اخلاق و رفتارم روی تربیت‌شان اثر بگذارم.»

یک خاطره به یادش آمد و گفت: «یک دانش آموز داشتم که داشت مردود می‌شد. از نظر خانوادگی، همگی معتاد بودند. پیش من آمد و گفت اگر امسال ردم کنید، مثل آنها آلوده می‎شوم. گفتم؛ قول می‌دهی امسال نمره بدهم، تا سال دیگر دیپلمت را بگیری و دانشگاه بروی. او گفت؛ آقا قول شرف می‎دهم. او به قولش عمل کرد؛ بعد از دیپلم، وارد ارتش شد و تا سرهنگی پیش رفت و هر چند وقت یکبار برای اطلاع دادن احوالاتش به دیدنم می‎آمد.»

به عنوان سوال آخر از او پرسیدم، آقای پزشکی معلمی یعنی؟ یعنی عشق. مجدد پرسیدم، فقط عشق؟ بله. اگر عاشق باشی، برای رفع نیاز علمی شاگردانت، دنبال کسب علم و دانش هم خواهی رفت.

شاگرد دیروز و معلم امروز

اما معلم دیگر که دقایقی با او به گپ‌وگفت پرداختیم، از جوان‎ترین معلمان مدارس امام رضا(ع) است. معلمی که سال‎های نه چندان دور دانش آموز دبیرستان علوم و معارف اسلامی مدارس امام رضا(ع) بود و حالا مسئولیت چند کلاس و چندین دانش آموز را عهده‎دار است.

سیدمحمدعماد رئوف سیدنژاد معلم ابتدایی پسرانه امام رضا(ع) واحد 8 است که امسال در چند زمینه ریاضی پلاس، نگارش فارسی، هنر، علوم و نیز کار و فناوری تدریس دارد. می‎گوید؛ در واحد 8 امام رضا(ع) به واسطه کاربردی و عملی بودن تدریس، سرفصل‌های مشترک دروس در کارگاه و آزمایشگاه به صورت عملی آموزش داده می‌شود.

او به روزهای دانش آموزی برگشت و تعریف کرد: «مدرسه علوم و معارف اسلامی امام رضا(ع) دنبال تحقق زیست مؤمنانه انقلابی است و یک انقلابی نمی‌تواند منفعل باشد، باید به اندازه نقش خود در جامعه اسلامی تاثیرگذار باشد. دانش آموزان معارفی مدارس امام رضا(ع) با حضور در فعالیت‌های فرهنگی نظیر اردوهای جهادی مناطق محروم و نقش آفرینی در مسجد و پایگاه‌های محلات ایفای نقش می‌کنند.»

معلم در نقش راهبر و فرمانده تربیتی

او ادامه داد:«بعد از ورود به دانشگاه فرهنگیان نیز تلاش کردم در جهت جریان سازی انقلابی در دانشگاه موثر باشم. سپس با توجه به دغدغه‎های امروز انقلاب اسلامی و بیانات مکرر رهبر معظم انقلاب درخصوص جدی گرفتن جنگ نرم دشمنان، وارد عرصه تربیتی و معلمی شدم.»

او از سال 98 همراه با تحصیل در دانشگاه فرهنگیان، پا به عرصه تدریس گذاشته ولی کار جدی خود را یکی، دو سالی است با ورود به مدارس امام رضا(ع) شروع کرده است. از رئوف سیدنژاد پرسیدم معلم چطور می‌تواند در این عرصه سهمی ایفا کند؟ جواب داد: «معلم در واقع یک راهبر و فرمانده تربیتی است ناظر به تمامی ابعاد و ساحات آن. دانش آموزان نسل وب، در کنار میل به شنیده شدن، به‌واسطه کنش‌گری در فضای مجازی، عملگراست. وظیفه مربی شنیدن و سپس تسهیل‌گری و هدایت به مسیر درست است.»

ملزومات تربیت پیروان سیره رضوی

او که چند سالی از خدمتش در حرم و بارگاه منور رضوی نیز می‌گذرد، معتقد است بین خدمت به زائران حضرت رضا(ع) و معلمی در حریم علمی عالم آل محمد(ص) فرقی نیست و اضافه کرد: «چون هم توفیق خدمت در صحن و سرای امام هشتم نصیبم شده و هم تحصیل و حالا هم تدریس در مدارس امام رضا(ع) اعتقاد دارم فعالیت در این حریم علمی مثل خدمت در یکی از صحن‌های حرم مطهر است. تلاش می‌کنیم ان شاءالله به نسلی خدمت تربیتی ارائه بدهیم که نسل پیرو امام رضا(ع) باشد.»

او برای تشریح کیفیت دستیابی به چنین هدفی نقلی از بیانات اهل بیت(ع) آورد و تاکید  کرد: «به فرموده حضرت امیر مؤمنان علی(ع): «کسی که بنای تربیت نسلی از یک جامعه را دارد، باید پیش از آن تربیت کننده نفس خود باشد» اگر مربی تک بعدی باشد، متربی نیز تک بعدی خواهد شد. در صورتی که مربی تلاش کند بین همه ساحت‌های 6 گانه تربیتی در وجود خویش توازن برقرار کند و انواع فعالیت‌های آموزشی و پرورشی را در کلاس با همان درون‌مایه متناسب سازد، دانش آموزانش را چند بعدی، از نظر فکری مستقل و صاحب‌نظر، جریان‌ساز و ولایت‎پذیر تربیت خواهد کرد؛ نه افرادی که بسیار در تاریخ دیدیم که صرفاً صاحب نظر در یک حوزه هستند، فقط عارف یا عابد بودند. اما در میان یاران امام علی(ع) کم نبودند شخصیت‌هایی نظیر مالک، عمار، ابوذر و سلمان که متاثر از انسان تراز جهان بینی اسلامی که بهترین پدر و کامل‌ترین همسر برای اهل خانواده، بهترین جنگجوی میادین جهاد و مبارزه، مؤمن‌ترین و عالم‌ترینِ دوران و بالاترین امام و پیشوا برای امت اسلامی بودند، آنها نیز تربیت همه جانبه‌ای داشتند.»

مصاحبه: سارا صالحی