استفاده از کاربرد عقل و خرد؛ مهم ترین ویژگی سیره امام رضا(ع)   

به گزارش آستان‌نیوز، حجت‌الاسلام و المسلمین سید رضا وطن‌دوست، پژوهشگر گروه اخلاق بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در ابتدای این نشست که صبح امروز در تالار شیخ طوسی این بنیاد برگزار شد، ضمن تبریک ایام دهه کرامت، گفت: انسان موجودی الگوپذیر است و به راحتی الگو می گیرد از همین رو قرآن کریم به همه انسان ها توصیه کرده است از مردان بزرگ الگو بگیرید.
وی به مضمون آیه 4 سوره ممتحنه اشاره و ابراز کرد: در بخشی از این آیه آمده است:«برای شما مؤمنان بسیار پسندیده و نیکوست که به ابراهیم و اصحابش اقتدا کنید...»، همچنین در آیه 21 سوره احزاب آمده، «البته شما را به رسول خدا اقتدایی نیکوست، برای آن کس که به (ثواب) خدا و روز قیامت امیدوار باشد و یاد خدا بسیار کند.»
این پژوهشگر در ادامه به اصول و مبانی گفت وگوی تمدن‌ها اشاره کرد و ادامه داد: گفتگوی تمدن‌ها نیاز به اصول و مبانی دارد که از جمله آن می‌توان به برخورداری انسان از کرامت ذاتی اشاره کرد، وقتی گفت وگوی تمدنی صورت می گیرد یعنی باید حرمت و کرامت یکدیگر را حفظ کرد و در این کرامت نباید رنگ، زبان، نژاد، جنسیت، وضعیت اجتماعی و موقعیت جغرافیایی دخالت داشته باشد.
وی همچنین برخورداری آنان از علم خدایی و تسخیر موجودات برای انسان را از شاخص‌های کرامت انسان برشمرد و افزود: در آیه 21 سوره بقره به برخورداری از علم خدایی اشاره شده و آمده است:«و خدا همه اسماء را به آدم یاد داد، آن گاه حقایق آن اسماء را در نظر فرشتگان پدید آورد و فرمود: اسماء اینان را بیان کنید اگر شما در دعوی خود صادقید.»
حجت‌الاسلام وطن دوست به عدم حاسسیت در برابر تکثرها در گفت وگوی تمدنی اشاره کرد و گفت: انسان ها به لحاظ ظاهر، تفکر و ایده با هم اختلافات عدیده‌ای دارند و اسلام نیز این اختلافات راتایید کرده است در واقع انسان موجودی است که به لحاظ صورت،سیرت و .. . با هم متفاوت است و باید در گفت وگوها به این مهم توجه کرد.
 

توجه به اشتراکات در گفتگوی تمدنی
وی همچنین با بیان اینکه انسان‌ها در وجوهی با هم اشتراکاتی دارند، خاطر نشان کرد: وقتی سخن از گفت وگوی تمدن ‌است ضمن پذیرش تفاوت ها و اختلافات، در میان ادیان و فرهنگ‌ها لازم است از مشترکات صحبت شود و این اشتراکات تقویت شود.
این پژوهشگر در ادامه به شیوه امام رضا(ع) در گفت وگوی تمدنی اشاره کرد و با بیان اینکه می توان نکات ارزشمندی از سیره امام رضا(ع) در این خصوص فرا بگیریم، گفت: اولین ویژگی امام رضا(ع) در گفت وگوی تمدنی استفاده از کاربرد عقل و خرد است، در واقع تمامی انسان‌ها از نوعی خرد و اندیشه و تفکر و تعقل برخوردارند و همانگونه که امام رضا(ع) به این مسئله پایبند بودند، در گفت وگو باید این نکته مورد توجه قرار گیرد.
وی تکیه امام رضا(ع) بر مشترکات را از دیگر شیوه‌های ایشان در مناظرات و گفت وگوها ذکر کرد و افزود: امام رضا(ع) همواره سعی داشتند بر اساس مشترکات سخن بگویند زیرا ما مسلمانان با پیروان ادیان دیگر مشترکاتی در مبدا، معاد، عصمت انبیاء و... داریم از همین رو امام در گفت وگوی تمدنی خود با دیگران از این اصول مشترک میان اهل کتاب استفاده می کردند.
پژوهشگر گروه اخلاق بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در ادامه رفتار کرامت‌مندانه با طرف مقابل و تحمل اهانت، استناد به منابع مورد قبول مخاطب، داشتن انصاف در شنیدن سخن طرف مقابل و برخورداری از آرامش لازم، داشتن عنایت به دستورات دین را از دیگر شیوه‌های حضرت رضا(ع) در گفت وگو برشمرد.