بررسی اطلاعات تاریخی نهج البلاغه در کتابخانه تخصصی قرآن و اهل بیت(ع) حرم مطهر رضوی 

به گزارش آستان نیوز، در این جلسه که جمعی از دانش‌آموزان دانش‌پژوه در کنار سایر افراد حضور داشتند، دکتر سید محسن هاشمی نهج‌البلاغه را دارای جاذبه‌هایی عنوان کرد که برای آن شروح 20 جلدی نگاشته شده است. 
 

تشکیک در انتصاب نهج البلاغه به امیرالمومنین
وی گفت: مشهور است ابن خلکان مورخ سوری نخستین بار در انتصاب نهج البلاغه تشکیک وارد کرد و آن را منسوب به سیدرضی دانست، اما ابن خشاب از بزرگان صرف و نحو سرزمین عراق معاصر با شیخ طبرسی، ضمن نیکوشمردن اشعار و کلام شیخ رضی عنوان می‌کند: «امکان ندارد نهج البلاغه کار سیدرضی باشد نه سرکه است و نه عسل».
 

صورت‌های تاریخی نهج البلاغه
این استاد نهج البلاغه، داده‌های تاریخی نهج البلاغه را به سه گروه عمده تقسیم کرد. اطلاعاتی که بیانگر گذشته در گذشته است یکی از صورت های تاریخی نهج البلاغه است که در آن امیرالمومنین بیاناتی در رابطه با گذشتگان خود ایراد کردند و اطلاعاتی از قبیل داده‌های آفرینش، انبیاء الهی، عبرت و اعتبار، اقوام و قبائل گذشته همچون امالقه در خطبه‌هایی نظیر قاصعه بازگو کرده‌اند.
هاشمی همچنین داده‌های حال در گذشته را بخش دیگری از این صورت برشمرد که امام علی(ع) طی آن درباره تاریخ زمان خود سخن گفته‌اند که از لحظات آغازین رحلت پیامبر(ص) تا زمان شهادت ایشان را شامل می‌شود.
وی اطلاعات تاریخی داده شده در این بازه زمانی را به 22 بخش مختلف تقسیم کرد و سخنان و رهنمودهای ایشان در دوره خلیفه اول و ماجرای سقیفه، دوره خلیفه دوم و مشاوره‌های امام به وی در جنگ با ایران و قضاوت‌هایش، خلیفه سوم و چگونگی رفتار با بیت المال، قتل عثمان، ایام بیعت با امام(ع)، نوع تقسیم بیت المال، جنگ جمل، جنگ صفین، ماجرای حکمیت، جنگ نهروان، دوره غارات که دوره 30 ماهه بعد از حکمیت و تجاوز معاویه به سرزمین‌های اسلامی را از جمله این بخش‌ها برشمرد. 
وی همچنین خطبه 70 نهج البلاغه که سخنان ایشان در سحر 21 ماه رمضان است و نامه 27 که بخشی از وصایای امام را شامل می شود، بخش‌های دیگری از وقایع این دوره تاریخ 30 ساله خواند. 
هاشمی بخش سوم داده‌های تاریخی نهج البلاغه را خبر از آینده در گذشته عنوان کرد و در خصوص آن به مصادیقی اشاره داشت. 
وی خبر از آینده شهر بصره و مبتلا شدن به سیل، آینده بنی‌امیه که فرمودند آن را بخیر نمی‌بینم و قتل عام آنها توسط گروهی دیگر، اشاره به قیام زنگیان در خطبه 128 که بعد از وقوع حوادث ابن ابی الحدید آن را شرح می‌دهد، حمله مغول در خطبه 128، مهدویت و بیان برخی از ویژگی‌های امام مهدی(عج) در خطبه 93 برخی از این مصادیق بود که وی به ارائه توضیحاتی پیرامون وقایع تاریخی آن پرداخت. 
هاشمی تصریح کرد: حسين جمعه عاملى، از نويسندگان معاصر لبنانى کتاب شروح نهج البلاغه را به رشته تحرير در آورده است که طی آن وی210 شرح نهج البلاغه را جمع‌آوری کرده است. 
وی در خصوص آثار نوشته شده با محوریت نهج البلاغه به اثری از سيد عبدالزهراء حسينى خطیب نیز اشاره داشت که طی کتاب 4 جلدی 114 مصدر را شناسایی کرده است. 
کتاب اسناد و مدارک نهج البلاغه مرحوم محمد دشتی که طی آن ۲۴۱ خطبه و ۷۹ نامه و ۴۸۰ کلمه تامه از خطبه‌ها و نامه‌ها و حکم و مواعظ سودمند امیرالمومنین علی‌ابن ابی‌طالب (ع) در آن جمع آوری شده از دیگر آثاری بود که وی بدان اشاره کرد.