برای اشاعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه باید سرمایهگذاری را از دوران کودکی آغاز کرد چنانکه رهبر معظم انقلاب نیز در دهههای گذشته همواره نکات ارزشمندی را در خصوص ایجاد انس با کتاب، ترویج کتاب بین کودکان و نوجوانان و دسترسی آسان این قشر آیندهساز به کتابهای خوب بیان فرمودند.
ارائه خدمات به کودکان در 32 کتابخانه آستان قدس رضوی در کشور
به گزارش آستان نیوز، مجموعه کتابخانههای آستان قدس رضوی به پشتوانه بارگاه نورانی حضرت ثامن الحجج(ع) و دیدگاه فرهنگی مدیران آن توانسته با فراهمآوری فضا، امکانات و منابع مناسب و استاندارد، بستر مناسبی را جهت توسعه کتاب و کتابخوانی و به تبع آن افزایش علم و فرهنگ در جامعه نه تنها در میان گروه سنی بزرگسال بلکه در بین کودکان و نوجوانان در کشور ایجاد کند.
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با برخورداری از 60 کتابخانه در کشور از جمله 23 کتابخانه در مشهد همواره توجه خاصی به افزایش خدمات کتابخانههای خود در حوزه کودکان داشته تا جایی که اکنون کتابخانههای کودک، اتاقهای کودک و ایستگاههای کتاب کودک در بسیاری از کتابخانههای وابسته آن در مشهد و دیگر شهرها، میزبان کودکان کتابدوست این مرز و بوم است.
معاونت کتابخانههای سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در نخستین گام در راستای آسایش و آرامش مادرانی که به کتابخانههای این آستان مقدس مراجعه میکنند، اقدام به راهاندازی ایستگاه کتاب کودک یا اتاق کودک کرد. ایستگاههای کودک دارای قفسه کتاب کودک است، اما در اتاقهای کودک علاوه بر قفسه کتاب، میز و صندلی مناسب کودکان برای مطالعه و اسباب بازی نیز وجود دارد.
در این میان کتابخانههای کودک با امکان امانت کتاب به کودکان در برخی از کتابخانههای آستان قدس رضوی با توجه به ظرفیت و فضای آنها و همچنین استقبال گسترده کودکان و خانوادههای آنان راهاندازی شده است. کودکانی در گروههای سنی حدود سه تا سیزده سال، از منابع این کتابخانهها اعم از کتاب و مجلات مناسب کودکان، بازیهای فکری و اسباببازی استفاده میکنند.
در ادامه از علی اصغر کهن مدیر کتابخانههای وابسته به آستان قدس رضوی در شهرستانها در خصوص خدمات این کتابخانهها در حوزه کودکان میپرسیم و او پاسخ میدهد: آستان قدس رضوی در 7 شهر درگز، قوچان، تربت حیدریه، بیرجند، گناباد، روشناوند و سرخس، دارای کتابخانههای کودک و نوجوان و در 6 شهر شوشتر، کرمانشاه، میبد، بروجرد، اهواز و یزد(کتابخانه وزیری)، دارای ایستگاه کتاب کودک در کتابخانههای وابسته تحت پوشش خود در شهرستانها است.
کهن میگوید: همچنین نخستین کتابخانه کودک و نوجوان آستان قدس رضوی در سال 1389 در فرهنگسرای بزرگ امام رضا(ع) در شهرستان سرخس به بهرهبرداری رسیده است.
او با اشاره به اینکه در مجموع 30 هزار نسخه کتاب ویژه این گروه سنی در این کتابخانهها در دسترس مراجعان قرار دارد، میافزاید: عضویت در بیشتر کتابخانههای کودک و نوجوان رایگان است چنانکه در حال حاضر حدود 13 هزار نفر عضو این کتابخانهها هستند. سالن این کتابخانهها نیز به طور متوسط ظرفیت پذیرش حدود 40 کودک و نوجوان را دارد.
توجه به کودکان در کتابخانههای مختلف مشهد
همچنین رضا رشیدپور رئیس اداره کتابخانههای وابسته به آستان قدس رضوی در مشهد بیان میکند: خدمات کتابخانههای وابسته به این آستان مقدس در شهر مشهد در حوزه کودکان شامل فعالیت 10 ایستگاه کتاب کودک، 8 اتاق کودک و یک کتابخانه تخصصی کودک میشود.
او در معرفی این کتابخانهها و خدمات حوزه کودک آنها میگوید: کتابخانههای مسجد زيبنيه(س)، حسينيه امام رضا(ع)، مسجد امام صادق(ع)، مسجد امام جعفرصادق(ع)، مسجد جوادالائمه(ع)، مسجد قبا، مسجد حضرت سجاد(ع)، آیت الله حاج شيخ عباس تربتي(ره)، محمديه و مسجد پنجتن(ع) دارای ایستگاه کودک و کتابخانههای مسجدالرضا(ع)، آیت الله حاج شيخ مجتبی قزويني(ره)، آیت الله حاج شيخ هاشم قزويني(ره)، مسجد غدیر باباعلی، مسجد بزرگ امام رضا(ع)، مسجد پیغمبراکرم(ص)، مسجد امیرالمؤمنین(ع) و حضرت معصومه(س) دارای اتاق کودک هستند.
معرفی نخستین کتابخانه تخصصی کودک
در ادامه رئیس اداره کتابخانههای وابسته به آستان قدس رضوی در مشهد اظهار میکند: نخستین کتابخانه تخصصی کودک این آستان مقدس در این شهر در سال 1398 در مجتمع فرهنگی و هنری امام خمینی(ره) در منطقه کمبرخوردار خواجهربیع در فضایی به وسعت 100 مترمربع افتتاح شده است.
رشیدپور میافزاید: این کتابخانه تخصصی دارای بخشهای بازیهای فکری کودکان، نشریات کودک، بازیهای جسمی- حرکتی کودکان و بخش کتابهای مرجع کودکان است. منابع آن نیز در سه قسمت ویژه گروه سنی «الف»؛ سالهای پیش از دبستان، گروه سنی «ب»؛ سالهای ابتدای دبستان و گروه سنی «ج»؛ سالهای آخر دبستان، تفکیک شده است.
او با بیان اینکه این کتابخانه تخصصی کودک امکان پذیرش همزمان 100 کودک را دارد، میگوید: در حال حاضر بیش از 900 کودک عضو این کتابخانه هستند و از فعالیتهای متنوع آن همچون برگزاری کلاسهای هنری، علمی، قصهگویی، مذهبی، مسابقات نقاشی، ایرانشناسی، معرفی و خوانش کتاب، نمایش عروسکی و برپایی کلاس ورزشی و بازیهای گروهی استفاده میکنند.
رشیدپور با اشاره به اینکه کتابخانه تخصصی کودک مجتمع فرهنگی و هنری امام خمینی(ره) دارای 3 هزار و 500 نسخه کتاب کودک است، تصریح میکند: در مجموع 15 هزار نسخه کتاب کودک در کتابخانههای وابسته به آستان قدس رضوی در شهر مشهد در دسترس مراجعان قرار دارد.
شایان ذکر است، کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) نیز با برخورداری از منابع مطالعاتی حوزه کودکان در موضوعات مختلف، آماده ارائه خدمات به پژوهشگران در این حوزه است.