قامتی متوسط و اندامی لاغر داشت. پشتش کمان شده بود و با عصایی چوبین، به سختی قدم برمیداشت. به نزدیکی رینگ شیخ طوسی که رسید، چشمانش از خوشحالی برق زد. ایستگاه زائربرهای برقی حرم مطهر را دیده بود. دستش را برای خادمی که کنار ایستگاه ایستاده بود، تکان داد. خادم انتظامات ایستگاه رو به خادمی که پشت فرمان زائربر آماده حرکت نشسته بود کرد و چند کلمهای گفت. زائربر ایستاد تا آخرین صندلی خالیاش را هم پر کند. سرانجام پیرمرد زائر به کمک خادم سوار شد و زائربر سفیدرنگ با ذکر صلوات مسافرانش به طرف حرم مطهر به راه افتاد.
خدمتی که اجر و مزدش دعاست
این روایت، بیانگر گوشهای از خدمات بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی اداره امور تسهیلات زائران حرم مطهر رضوی است؛ خدماتی که آستان قدس رضوی در راستای تسهیل زیارت زائران سالمند و کمتوان در نظر گرفته است تا این قشر از محبان حضرت رضا(ع) با آرامش و آسایش بیشتری بتوانند به این بارگاه قدسی مشرف شوند. خدمات شبانهروزی این بخش نیز به همت جمعی از خادمان مشهدی و استانی به دلدادگان انیس النفوس(ع) ارائه میشود. در ادامه پای صحبت دو خادم فعال در این بخش مینشینیم تا برایمان از لحظات زیبای خدمتشان بگویند.
خادمی در سه حوزه کاری
یکی از روزهای تابستانی است. آفتاب حسابی بالا آمده و هوا گرم شده است. از اداره امور تسهیلات زائران حرم مطهر رضوی در صحن پیامبر اعظم(ص) با راهنمایی یکی از خادمان مسئول در بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی راهی بست شیخ طوسی میشویم. در میانه مسیر او برایم میگوید که خادمان در این بخش در سه حوزه انتظامات ایستگاه، صندلی چرخدار و زائربرهای برقی، خدمت میکنند. صحنهای حرم مطهر با وجود گرمای هوا مملو از زائران و مجاورانی است که به طرف روضه منوره و رواقها در حرکت هستند. خادمان سفیدپوش صندلی چرخدار نیز مثل همیشه مشغول انجام وظایف خود در اماکن متبرکه هستند. به محل توقف زائربرهای برقی در مقابل بست شیخ طوسی حرم مطهر میرسیم. زائربرها به نوبت به ایستگاه میرسند و مسافران خود را پیاده میکنند. در این میان طبق هماهنگیهای قبلی، محمدرضا شاهرضایی به جمع ما میپیوندد تا دقایقی با این خادم بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی همکلام شویم. او با بیان اینکه اصالتش به کرمانشاه برمیگردد و حدود 25 سال است در مشهد سکونت دارد، میگوید: 13 سال است توفیق خدمت در بارگاه ملکوتی رضوی را دارم و بجز بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی در بخش امانات نیز خدمت کردهام.
در واقع شاهرضایی حدود پنج سال است وقتی روز خدمتش در حرم مطهر فرا میرسد، پشت فرمان زائربرهای برقی مینشیند و زائران سالمند و کمتوان را در حریم حرم مطهر و اماکن متبرکه رضوی جابهجا میکند.
اهمیت دعای زائران
همچنین این خادم با اشاره به اینکه از کارکنان بازنشسته پلیس راهنمایی و رانندگی کشور است، بیان میکند: یکی از بهترین دوران خدمتم در خراسان رضوی، زمانی بود که در خیابانهای منتهی به حرم مطهر رضوی خدمت میکردم. در همان دوران، آرزو داشتم که یک روزی بتوانم از جمله خادمان پرافتخار امام رضا(ع) شوم و به زائران در حرم مطهر خدمت کنم. بنابراین همان زمان تصمیم گرفتم وقتی بازنشسته شدم، مراحل اداری خادمی این آستان مقدس را پیگیری کنم. در حال حاضر نیز بسیار خوشحال و مسرور هستم که میتوانم به زائران به ویژه زائران سالمند و کمتوان خدمت کنم.
از شاهرضایی درباره ویژگیهای خدمت در بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی میپرسیم و او پاسخ میدهد: این بخش خدمات اثربخشی به زائران و مجاورانی ارائه میدهد که بیشتر سالمند یا در حرکت و جابهجایی خود با مشکلاتی مواجه هستند. در این بین، یکی از برتریهایی که خدمت در این بخش دارد، دعایی است که این قشر از ارادتمندان حضرت رضا(ع) در حق خادمان آستان قدس رضوی میکنند. بنابراین انجام این خدمت حال و هوای خاصی دارد.
این خادم بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی حرم مطهر رضوی میافزاید: جابهجایی زائران در فصول سرد زمستان و گرم تابستان با مشکلاتی همراه است، اما وقتی آنها از ارائه این خدمات اظهار رضایت میکنند، تمام خستگیها از تن ما خادمان رفع میشود. بنابراین اگرچه خدمت در این بخش سختتر است، اما پربارتر هم است.
او تصریح میکند: بیشتر لحظات دوران خدمت ما در حرم مطهر، خاطره است. وقتی به زائری کمتوان کمک میکنیم سوار زائربر یا صندلی چرخدار شود و سپس او را پیاده میکنیم و زائر برای ما دعا میکند، گویی اجر و مزدمان را داده است. ما نیز از امام رضا(ع) میخواهیم کمک مان کنند تا همچنان توان خدمت به زائرانشان را داشته باشیم.
لطف امام رضا(ع) شامل حالم شد
در ادامه به سراغ یکی از خادمان جوان بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی حرم مطهر میرویم که لحظاتی قبل مسافران زائربرش را به سلامت به مقصد در مقابل بست شیخ طوسی رسانده است. او خودش را اینطور معرفی میکند: خادمالرضا(ع)، محمد صابری هستم و حدود شش سال است افتخار خدمت در بارگاه آقا علی بن موسی الرضا(ع) و این بخش را دارم.
صابری با اشاره به اینکه از کودکی به خدمت در صحن و سرای رضوی علاقه داشته است، میگوید: از طریق یکی از استادکارهایم در حوزه صنعت که او نیز سابقه خدمت در حرم مطهر داشت، مطلع شدم که حرم برای جذب خادم افتخاری نامنویسی دارد. من هم پیگیری کردم و خود امام رضا(ع) به قول ما مشهدیها شرایط خدمتم را بسیار سریع جفت و جور کردند. در واقع به لطف این امام همام سعادت خدمت در این آستان مقدس نصیبم شد. همیشه به خودم میگفتم لیاقت خدمتگزاری در حرم مطهر را ندارم، اما وقتی امام رضا(ع) ما را میطلبند، بیشک راه آسان میشود.
روزشماری برای خدمت
این خادم حرم مطهر رضوی بیان میکند: با وجود آنکه مشغله کاریام زیاد است، اما به عشق امام رضا(ع) یک روز از کارم میزنم و سر شیفتم حاضر میشوم و همیشه هم برای خدمت در حرم مطهر روزشماری میکنم. الحمدالله، برکت این خدمت را هم در زندگیام دیدهام. در حقیقت این یک روز خدمت افتخاری، روی کل هفته کاریام تأثیرگذار است.
همچنین او معتقد است: نوع خدمت در حرم مطهر برای خادمان تفاوتی ندارد؛ چه زائران را با صندلیهای چرخدار جابهجا کنند، چه پشت فرمان زائربرهای برقی بنشینند و چه زائران را از نظر امنیتی در ورودیهای حرم مطهر بگردند. تنها انجام خدمت صادقانه و نگاه ویژه امام رضا(ع) مهم است. البته بخش صندلی چرخدار و زائربرهای برقی حرم مطهر، یکی از بخشهای دوستداشتنی است که به قول خادمان، در آن دعاهای زائران دست به نقد است. چراکه زائران از لحظهای که روی صندلی چرخدار مینشینند تا پیاده میشوند، در حق خادمان دعا میکنند.
صابری با تعریف خاطره زیبایی از خدمت به پیرمرد زائر شهرستانی با صندلی چرخدار و دعاهای خیر این زائر سالمند، صحبتهایش را به پایان میرساند تا بار دیگر پشت فرمان زائربر برقی حرم مطهر بنشیند و خالصانه خاصترین زائران شمس الشموس(ع) یعنی پدربزرگها و مادربزرگهای سالمند را جابهجا کند.