نقش کلیدی آستان قدس در صنعت دارویی کشور/ تولید ۹۵ محصول دارویی طی سه دهه فعالیت داروسازی ثامن

به گزارش آستان نیوز، ثامن از کارخانجات داروسازی باسابقه کشور است که در راستای تأمین نیازهای دارویی کشور و صدور آن به بازارهای هدف، در سال 1363 تأسیس و در سال 1371 در مشهد به بهره‌برداری رسیده است. این شرکت در طول بیش از 30 سال فعالیت خود با بهره‌گیری از نیروی انسانی متخصص و توانمند در پرتوی حمایت آستان ملکوتی حضرت رضا(ع) توانسته اقدامات ارزنده‌ای را در حوزه دارویی کشور انجام دهد. در ادامه به مناسبت پنجم شهریورماه؛ روز بزرگداشت زکریای رازی و روز داروساز به معرفی منتخبی از فعالیت‌های شرکت ثامن در حوزه تولید انواع محصولات دارویی می‌پردازیم که نقش اثرگذاری در کاهش وابستگی کشور به واردات دارو داشته است. 
 

فعالیت در حوزه‌های مختلف دارویی
شرکت داروسازی ثامن در سال 1371 با اخذ 22 پروانه ساخت محصولات دارویی که بیشتر آن‌ها به صورت سرم بودند فعالیت دارویی خود را آغاز کرد. هدف ابتدایی شرکت برآورده ساختن نیازهای عمومی بیمارستانی در جهت رفع احتیاجات در مواقع بحرانی همچون جنگ یا بلایی طبیعی بود. این شرکت به مرور دامنه فعالیت‌های خود را از نظر تعداد محصولات، نوع بسته‌بندی آن‌ها و حجم‌های مختلف محصولات که نیازهای گوناگون بیماران را برطرف می‌کردند، گسترش داد تا جایی که در حال حاضر امکان تولید 95 محصول را دارد. البته 47 محصول داروسازی ثامن برای نخستین بار در کشور تولید شده است. در مجموع محصولات تولیدی این شرکت در دسته‌های دارویی «محلول‌های تغذیه‌ای مکمل مینرال و الکترولیت‌ها»، «محلول‌های دیالیزی»، «رقیق‌کننده‌ها و شست‌وشو»، «ضدباکتریایی»، «مسکن، ضدالتهاب و ضد تب»، «بی‌حس‌کننده‌های موضعی» و «محصولات افزایش‌دهنده پلاسما و خون‌ساز» و سایر موارد، تقسیم‌بندی می‌شود که بیش از 50 محصول آن در دسته محلول‌های تغذیه‌ای مکمل مینرال و الکترولیت‌ها، قرار می‌گیرد. در این میان، داروسازی ثامن بر اساس اطلاعات استخراجی از آمارنامه رسمی دارویی کشور که توسط سازمان غذا و دارو سالانه منتشر می‌شود، در سال 1401 از بین شرکت‌های تولید فرآورده‌های تزریقی (L.V.P)، جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. 
 

سرم‌ها؛ محصولاتی مهم و حیاتی
سوابق این شرکت نشان‌دهنده خدمت‌رسانی مستمر و خستگی‌ناپذیر آن به عموم مردم کشور در زمينه تأمين محلول‌های تزریقی حجیم یعنی انواع سرم‌ها است؛ چراکه این محلول‌ها از حياتي‌ترين اقلام دارويي مورد نياز در بیمارستان‌ها به شمار می‌روند و عدم دسترسي مناسب و هميشگي جامعه درماني به آن‌ها موجب عواقب جبران‌ناپذیری براي امنيت سلامت و درمان جامعه خواهد شد. بنابراین همچنان از این محصولات استراتژیک می‌توان به عنوان مهم‌ترین محصولات تولیدی شرکت ثامن نام برد. در این میان، خط تولید سرم شرکت در سال‌های اخیر با توجه به کمبود سرم در کشور در بیشتر ایام سال حتی تعطیلات رسمی به صورت شبانه‌روزی در حال فعالیت بوده است چنان‌که شاهد افزايش 51 درصدي در حجم توليد انواع سرم تنها پس از چند ماه از شروع بیماری كرونا در داروسازی ثامن بودیم که بیانگر فعالیت جهادی کارکنان این شرکت در زمان بحران دارد. در حال حاضر نیز این شرکت طبق استانداردهای موجود، روزانه بیش از 150 هزار عدد انواع سرم بطری و کیسه‌ای در حجم‌های مختلف تولید می‌کند. 
 

داروهای بيماران خاص در اولويت تولید
شركت ثامن با توجه به مالكيت آستان قدس رضوي و فرهنگ والاي آن، در حمایت از بیماران و افراد محروم جامعه، علاوه بر سياست‌هاي متداول كسب و كار براي يك شركت داروسازي، ارزش‌های خاصي را براي خود مد نظر قرار داده است. طبق این ارزش‌ها، حركت در جهت توليد داروهاي بيماران خاص كشور همواره در اولويت قرار داشته است. در این راستا تاکنون دو گروه از بيماری‌های خاص كشور شامل بيماران «كليوي» و «سيستيك فيبروزيس» از حمایت‌های این شرکت برخوردار شده‌اند و داروهاي اصلي مورد نياز اين بيماران براي نخستين بار و به صورت انحصاري در كشور، توسط ثامن توليد شده است. در واقع، داروسازی ثامن اولين و تنها توليدكننده محلول‌های دياليز صفاقي در كشور است که در راستای افزايش رضايت و آسايش بيماران كليوي تحت پوشش دياليز صفاقي، شبكه توزيع مويرگي؛ از شركت تا منزل بيمار را ايجاد کرده است تا ضمن اطمينان از سهولت دسترسي بيماران به داروي مورد نيازشان، در يك تعامل مستقيم اطلاع دقيقي از روند درمان بيماران و كيفيت محصولات خود داشته باشد.
 

ورود به سبدهای دارویی جدید
همچنین این شرکت در سال‌های اخیر با اتخاذ رویکرد ارتباط نزدیک با جامعه درمان کشور؛ از بنيادها و انجمن‌های بیماران تا انجمن‌های تخصصي پزشكان و كادر درمان، در جريان نيازها، انتظارات و مشكلات آن‌ها قرار می‌گیرد تا در صورت امكان در اين موارد اقدامات لازم را به انجام برساند و از مشكلات گره‌گشايي کند. در جريان اجراي اين رويكرد محصولات جديدي كه مورد نياز کشور است، شناسايي می‌شود. ورود داروسازی ثامن به تولید سبد داروهاي بيماران «سيستيك فيبروزيس» و «محلول‌های جراحي قلب باز»، مصداق بارز این رویکرد شرکت است. البته ثامن در تعريف پروژه‌های محصولات جديد خود به رفع آن دسته از نيازهاي جامعه درمان می‌پردازد كه كمتر مورد اقبال ساير شركت‌های دارويي بوده است، از این رو كارنامه درخشاني براي خودكفا نمودن كشور در توليد اين محصولات دارد.
 

منتخبی از محصولات شاخص 
از جمله محصولات ثامن که در رفع کمبودهاي دارویی، براي نخستين بار در ایران تولید شده است، می‌توان به «محلول‌های دياليز صفاقي انواع 1، 2 و 3»، «محلول استنشاقي سديم كلرايد؛ نخستين و ضروری‌ترین داروي بيماران سيستيك فيبروزيس كه در گذشته حتي به صورت وارداتي نيز در اختيار بيماران نبود»، «محلول تزريقي سيپروفلوكساسين آماده مصرف و محلول تزريقي مترونيدازول آماده مصرف؛ دو محلول آنتی‌بیوتیک تزريقي استراتژيك که در گذشته از طریق واردات تأمین می‌شدند»، «سوماتروپين نوتركيب انساني؛ اولين هورمون رشد نوتركيب انساني در كشور که در گذشته به صورت وارداتي تأمین می‌شد»، «محلول استامينوفن تزريقي در حجم‌های 10، 50 و 100؛ نخستين و تنها استامينوفن تزريقي آماده مصرف در كشور كه مناسب تمام گروه‌های سني مطابق با الگوي مصرف اروپا است»، «محلول كارديوپلژيك و همچنین محلول پلاسمالايت؛ دو محلول تشکیل‌دهنده سبد محلول‌های جراحي قلب باز»، «محلول‌های استریل با حجم بالا که کاربرد حساس در جراحی‌های مجاری ادرار دارد» و...، اشاره کرد.
 

صادرات؛ چشم‌انداز آینده ثامن
محصولات تولیدی شرکت داروسازی ثامن توسط شرکت‌های پخش سراسری دارای مجوز وزارت بهداشت و تحت نظارت این وزارتخانه در سراسر کشور توزیع می‌شود و این شرکت مسئولیت و دخالتی در نحوه توزیع آن ندارد. در حال حاضر داروسازی ثامن با 12 شرکت پخش دارو همکاری می‌کند که «یاراطب ثامن» از مهمترین این شرکت‌ها است. در این میان، ثامن در تلاش است پس از تأمين نيازهاي داخلي كشور از طريق افزايش توليد، با كسب استانداردهاي ضروري براي امكان‌پذیر شدن صادرات محصولات خود به كشورهاي منطقه، بستر مقرراتي لازم براي صادرات محصولاتش را فراهم کند و از این طريق موجب ارزآوري برای کشور شود. بدین منظور، رويكرد اخذ استاندارد GMP ايران و سپس GMP اروپا به ترتيب در دستور كار و چشم‌انداز آينده شرکت قرار دارد.

گزارش از آرزو مستأجر حقیقی