حضور قدرتمند آستان قدس در عرصه پزشکی هسته‌ای؛ بیمارستان رضوی، پناهگاه بیماران مبتلا به سرطان

به گزارش آستان نیوز، بیشتر مراکز پزشکی هسته‌ای کشور، رادیو داروی مورد نیاز خود را از سازمان انرژی اتمی تأمین می‌کنند، اما بیمارستان رضوی با دارا بودن واحد سیکلوترون فعال امکان تولید رادیوداروهای مورد نیاز خود را دارد و این امر موجب استقلال فعالیت و خدمات‌رسانی بهتر بخش پزشکی هسته‌ای این بیمارستان در شهر مشهد شده است. در ادامه به مناسبت پنجم شهریورماه؛ روز داروساز در گفت‌وگو با دکتر نسیم نوروزبیگی رئیس بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان رضوی به بررسی خدمات این بیمارستانِ وابسته به آستان قدس رضوی در حوزه تولید رادیوداروها می‌پردازیم. 
 

سیکلوترون؛ کارخانه تولید دارو در بخش پزشکی هسته‌ای 
رئیس بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان رضوی می‌گوید: این بخش ابتدا در سال 1386 در فاز یک این بیمارستان آغاز به کار کرد، سپس در سال 1392 به مکانی وسیع‌تر در طبقه همکف ساختمان فاز 2 منتقل شد و خدمات آن با راه‌اندازی واحد سیکلوترون در سال 1394 گسترش یافت. در حال حاضر نیز این بخش با برخورداری از سه واحد «تصویربرداری تشخیصی»، «سیکلوترون» و «درمانی» به مراجعان خود خدمت‌رسانی می‌کند. 
دکتر نسیم نوروزبیگی تصریح می‌کند: بیمارستان رضوی، دومین بیمارستان خصوصی کشور به شمار می‌آید که به واحد سیکلوترون فعال مجهز شده است. در واقع این واحد، کارخانه تولید داروی بخش پزشکی هسته‌ای برای دستگاه PET/CT (پت.سی.تی) بخش است. 
او اضافه می‌کند: دستگاه پت.سی.تی به طور عمده در ارائه خدمات تصویربرداری تشخیصی به بیماران سرطانی (انجام پت اسکن) مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیمارستان رضوی نیز تنها مرکز درمانی شهر مشهد محسوب می‌شود که به این دستگاه مجهز است. در حال حاضر نیز ماهانه 120 تا 150 پت اسکن برای بیماران سرطانی در بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان رضوی انجام می‌شود.
 

افزایش تولید رادیو داروها به 10 مورد
دکتر نوروزبیگی بیان می‌کند: بیمارستان رضوی اگرچه تولید رادیوداروها را از سال 1394 آغاز کرده است، اما در طی سال‌های 1399 تا 1401 توانست به موفقیت‌های چشمگیری در این حوزه دست یابد، چنان‌که با تولید 6 رادیوداروی جدید در این مدت، تعداد رادیوداروهای خود را به 10 مورد افزایش داد.
او به دو رادیوداروی مهم اشاره می‌کند و می‌گوید:  Ga68-FAPI برای اسکن عمومی تمامی سرطان‌ها و Ga68-Pentixafor برای اسکن تومورهای مغزی، از آخرین رادیوداروهای حائز اهمیت در واحد سیکلوترون بیمارستان رضوی است. این رادیوداروها به همت یک تیم متشکل از جوانان نخبه بخش پزشکی هسته‌ای در این بیمارستان تولید می‌شود.
دکتر نوروزبیگی در خصوص مهم‌ترین و پرکاربردترین رادیوداروهای تولیدی بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان نیز خاطرنشان می‌کند: رادیوداروی Ga68-Citrate برای اولین بار در ایران در واحد سیکلوترون بیمارستان رضوی تولید شده است که در تشخیص عفونت‌های بافت نرم و سخت کاربرد بسیار ارزشمندی دارد.
او ادامه می‌دهد: علاوه‌براین، Ga-FAPI رادیوداروی بسیار مهمی در تشخیص طیف وسیعی از سرطان‌ها است که از آن برای تشخیص، بررسی پاسخ به درمان و... استفاده می‌شود.
دکتر نوروزبیگی با اشاره به کاربرد رادیوداروی Ga-Pentixafor برای تشخیص تومورهای مغزی می‌گوید: انجام اسکن با استفاده از این رادیودارو می‌تواند نقش بسیار مهمی در ارزیابی پاسخ به درمان و مطالعات نورولوژیک داشته باشد. 

توجه ویژه به سلامت بیماران 
رئیس بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان رضوی اظهار می‌کند: در حال حاضر با توجه به جایگاه ویژه بخش پزشکی هسته‌ای این بیمارستان در کشور، تعداد بیماران مراجعه‌کننده به ویژه در حوزه پت اسکن، روز به روز در حال افزایش است. در وضعیت کنونی در روزهای زوج حدود یک کوری رادیوداروی FDG و در روزهای فرد حدود ۴۰ میلی کوری رادیوداروهای برپایه گالیوم ۶۸ در واحد سیکلوترون این بخش تولید می‌شود. 
دکتر نوروزبیگی درباره اقداماتی که برای حفظ سلامتی بیماران در بخش پزشکی بیمارستان انجام می‌شود، می‌گوید: واحد درمانی این بخش دارای سه اتاق درمانی با ظرفیت پذیرش و بستری یک بیمار در هر اتاق به صورت مجزا است. این اتاق‌ها با توجه به استفاده از داروهای رادیواکتیو در درمان بیماران، سرب‌کوبی شده و دارای سیستم فاضلابی مجزا از سیستم فاضلاب شهری است.
او ادامه می‌دهد: بیماران به‌طور معمول پس از تزریق دارو، یک شبانه‌روز در این اتاق‌ها بستری می‌شوند و پس از اندازه‌گیری میزان دُز ماده رادیواکتیو موجود در بدن آن‌ها، در صورت کاهش در حد مجاز، بیمار امکان ترخیص را دارد. در برخی از موارد بیمار ممکن است دو شب نیز در این بخش بستری شود.
این مقام مسئول همچنین درباره فعالیت‌های صورت گرفته در بیمارستان رضوی در حوزه تولید رادیوداروها طی ۵ ماهه نخست ۱۴۰۲ می‌گوید: این مجموعه در تلاش است تا یک دستگاه «ماژول تولید رادیوداروها» را خریداری کند، چراکه تجهیز بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان رضوی به این ماژول، جهش بزرگی در امر تولید رادیوداروها در این بخش ایجاد خواهد کرد.
شایان ذکر است، در حال حاضر بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان رضوی به بیماران زائر و مجاور از ساعت 7:30 تا 19:30 خدمات‌رسانی می‌کند که در صورت بستری بیمار در واحد درمان بخش، این خدمات به صورت شبانه‌روزی ارائه می‌شود.