پنجمین روز از دوره تخصصی توانمندسازی نیروی انسانی بنیاد فرهنگی رضوی، بعدازظهر پنجم شهریور در قالب دو کارگاه آموزشی برگزار شد.
جهت حرکت مدارس امام رضا(ع) به سمت الگوسازی و تاثیرگذاری باشد
به گزارش آستان نیوز، عبدالحمید طالبی رییس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در کارگاه نخست، با طرح بحث «تربیت اخلاقی در سیره رضوی» در جمع مدیران و معلمان مدارس امام رضا(ع) اظهار کرد: در تربیت اخلاقی تلاش میشود با بهرهگیری از دانش و یافتههای تربیتی به اهداف تربیتی عینیت بخشند و انسان را از خودمحوری رهایی داده و به او رنگ خدایی بدهند.
آنچه که به عنوان مؤلفههای تربیت اخلاقی مطرح است، در گام نخست خدا محوری و نزدیک شدن به ذات باری تعالی و جستجوی روح تعلیم و تربیت از جوهره الهی است. هر جا احساس کنیم حرکت و اقدامی، مانع از حضور خدا است، باید مقابل آن موضعگیری کنیم.
وی به تبیین روشهای تربیت اخلاقی از دیدگاه امام رضا(ع) پرداخت و به چهار بخش آن اشاره داشت: روشهای زمینهساز، روشهای آگاهی و بصیرت اخلاقی، روشهای پرورش گرایشها و عادات مطلوب و نیز روشهای اصلاح رذایل، انواع روشهای تربیت اخلاقی است. روشهای زمینهساز خود شامل پرهیز از معاشرت با صاحبان رذائل، ایجاد فضای اخلاقی در جامعه، محبت و احسان، جذبه و آراستگی است.
طالبی در ادامه گفت: ایشان 5 صفت را برای صاحبان اخلاق رذیله برشمردند: کسی که در نمازش اعتماد نبینی، در سرشتش کرم نبینی، در آفرینش او استواری نبینی، در نفشس نجابت بیابی و کسی که از خدایش بیمناک نباشد. اگر دانش آموز شما در انتخاب دوست این صفات را در نظر بگیرد، در زمره اهل ایمان و فضائل خواهد شد.
وی برگرفته از احادیث امام ثامن الحجج(ع) برقراری ارتباط صحیح میان اعضای خانواده، صله رحم با خویشاوندان و ارتباط شایسته با همسایگان را از مصادیق «ایجاد فضای اخلاقی در جامعه» برشمرد که میتوان آنها را به فضای مدرسه و تربیت دانش آموزان تسری داد و افزود: محبت و احسان در سیره امام هشتم از اهمیتی فوق العاده برخوردار بود و در همه حال نسبت به همه اطرافیان خود با مهر و رأفت برخورد میکردند.
همچنین، این امام همام به امور ظاهری بسیار اهتمام داشتند چرا که تاثیر زیادی بر رفتار متربی دارد.
رییس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی درخصوص روشهای آگاهی و بصیرت اخلاقی جهت تحقق تربیت اخلاقی برگفته از سیره رضوی، گفت: اولاً؛ روشهای آشنا کردن متربی با آموزههای اخلاقی اعم از آشنا کردن او با اصول و معیارهای اخلاقی، تبیین موانع رفتارهای اخلاقی و راههای مقابله با آن، بیان عواقب رفتارهای اخلاقی و نیز ضد اخلاقی، بیان داستانهای اخلاقی هستند. به علاوه، از طریق روشهای پرورش تفکر اخلاقی شامل تشویق به تفکر در مسائل اخلاقی، تشویق به تفکر قبل از اقدام به عمل، بحث و گفتوگو درخصوص مسائل اخلاقی نیز میتوان زمینه آگاهی و بصیرت اخلاقی متربی را فراهم کرد.
به گفته وی، حضرت رضا(ع) برای پرورش گرایشها و عادات مطلوب در متربی نیز روشهایی را ارائه فرمودهاند؛ در بینش رضوی میتوان با بیان سرانجام رفتارهای نیک، میل و رغبت به کسب عادات مطلوب را ایجاد کرد. از طرفی، با استفاده از خوف و ترس از ایجاد عادات ناپسند جلوگیری کرد.
در روش دیگر، با توسل به ایمان متربیان و تحریک آنها، آنان را به سمت رفتارهای اخلاقی سوق میدادند. در نتیجه خوب است که مؤلفههای بیان شده، در قالب الگویی ارائه شود تا متربی نمونهای عملی در مقابل خود ببیند.
در روش دیگری، مربی با توصیههای خود به مربی کمک کند که عادات نیک را با مداومت بر عمل، بر نفس خود تحمیل کند. همچنین امر به معروف و نهی از منکر از دیگر راههای پرورش عادات مطلوب در متربی است. نظارت و خود مراقبتی نیز از جمله مهمترین روشهای تربیت اخلاقی است.
طالبی، شناخت روحیه متربی، اغماض و چشم پوشی و نیز برخورد قاطع را به عنوان «روشهای اصلاح رذایل» عنوان کرد.
وی تصرح کرد: در مدارس امام رضا(ع) برگرفته از گفتار و منش امام مهربانیها، باید اخلاق محوری اولویت داشته باشد و بروی مکتب تربیتی رضوی در مدارس امام رضا(ع) کار علمی و پژوهشی شود. مدرسهداری هدف آستان قدس رضوی نیست، مدارس امام رضا(ع) باید به سمت الگوسازی، تاثیرگذاری و جریانسازی در مسیر تعلیم و تربیت حرکت کند.
شایان ذکر است، کارگاه دوم نیز با موضوع «بایستههای امنیتی در فضای فرهنگی» توسط استاد علی نجارزاده در جمع مخاطبان این سلسله جلسات آموزشی ارائه شد.