وقتی در تابش آفتاب سوزان از زیر سایبانهای موقت صحن پیامبر اعظم(ص) بارگاه ملکوتی رضوی با آرامش عبور کرده و به زیارت روضه منوره مشرف میشوید؛ زمانی که تابلوهای اطلاعرسانی را در صحنها یکی پس از دیگری با چشم دنبال میکنید، شاید یک لحظه هم به ذهنتان خطور نکند که چنین تسهیلاتی در پرتوی خدمت جمعی از خادمیاران باتجربه و متخصص بخش فنی معاونت خدمات زائران حرم مطهر رضوی به شما ارائه میشود؛ خادمیارانی که به عشق حضرت ثامن الحجج(ع) ساعتها در فضایی مملو از صداهای گوشخراش و هوایی سنگین در کارگاههای فنی این آستان مقدس در تلاش و تکاپو هستند و از تجربه و تخصص فنی خود برای خدمت به زائران و مجاوران کم نمیگذارند.
در کارگاههای فنی حرم، عشق و ارادت حرف نخست را میزند
در این مجال پای صحبتهای حمید قلیتبار کارشناس مسئول امور فنی و نگهداری اداره خدمات فنی و روشنایی معاونت خدمات زائران حرم مطهر رضوی مینشینیم تا با شکلگیری کارگاههای فنی و خدمات آنها در این بارگاه ملکوتی بیشتر آشنا شویم.
خدمت 1100 خادمیار
قلیتبار در خصوص چگونگی شکلگیری بخش فنی در حرم مطهر رضوی میگوید: در سال 1387 براساس نیاز و درخواستهای فنی حوزههای حرم مطهر، ارائه خدمت فنی در این آستان مقدس بر مبنای حضور 5 خادمیار شکل میگیرد. این خادمان در آن زمان تعمیرات صندلیهای چرخدار و زائربرهای برقی را که به تازگی ارائه خدماتشان در اماکن متبرکه رضوی شروع شده بود، انجام میدادند. در سال 1388 بر تعداد خادمیاران فنی افزوده شد. در واقع در راستای حفظ اموال موقوفه و صرفهجویی اقتصادی در مجموعه، امکان خدمت برای بسیاری از تعمیرکاران سطح شهر مشهد که تجارب فنی داشتند، فراهم شد. بدین ترتیب فعالیت این بخش که با جذب 5، 10 و 50 خادمیار فنی شروع شده بود، در سال 1395، به حدود 120 خادمیار میرسد. اما مسیر جذب این خادمیاران ادامه میباید تا جایی که امروزه نزدیک به 1100 خادمیار مرد مشهدی در 8 کشیک در کارگاههای فنی این آستان مقدس خدمت میکنند. حتی هر شب 25 تا 30 نیرو آماده خدمت هستند.
در ادامه از این مقام مسئول که دانشآموخته کارشناسی مهندسی مکانیک و کارشناسی ارشد مدیریت منابع انسانی است درباره سابقه خدمتش در بخش فنی حرم مطهر رضوی میپرسیم و او پاسخ میدهد: از سال 1388 توفیق خدمت افتخاری در این بخش برایم فراهم شد و به مدت سه سال روزهای پنجشنبه که زودتر از شرکت محل کارم تعطیل میشدم برای کشیک به حرم مطهر میآمدم. در سال 1391 نیز به جمع کارکنان مجموعه آستان قدس رضوی پیوستم. البته دو سالی به عنوان کارشناس پیگیری امور فنی به صورت شرکتی خدمت کردم. در سال 1393 نیز با شرکت در آزمون استخدامی آستان قدس رضوی، از کارکنان رسمی این مجموعه شدم. از سال 1395 تاکنون نیز به عنوان کارشناس مسئول بخش فنی در صحن و سرای رضوی خدمت میکنم.
فعالیت 23 کارگاه مختلف
کارشناس مسئول امور فنی و نگهداری معاونت خدمات زائران حرم مطهر رضوی بیان میکند: بخش فنی در حوزههای خدمتی بسیاری فعالیت میکند که میتوان این خدمات را به 5 حوزه خدمتی اصلی شامل «تعمیرات خودروهای برقی همچون زائربرها و ماشینهای شستوشوی مکانیزه»، «تعمیر لوازم غیرمنصوب اداری و آسایشگاهی»، «سازههای نمایشگاهی»، «تابلوهای اطلاعرسانی و زیبانمایی» و «تعمیرات صندلیهای چرخدار» تقسیم کرد.
او میافزاید: ساختمان این بخش در مجموع در فضایی به زیربنای حدود 800 مترمربع در دو طبقه در محل پارکینگ زیرسطحی حرم مطهر قرار گرفته است که 700 متر آن در طبقه همکف به کارگاهها و 100 مترمربع آن در طبقه اول به بخش اداری و آسایشگاهی اختصاص دارد. در حال حاضر نیز دارای 23 کارگاه مختلف از جمله تعمیرات مکانیک، تعمیرات الکترونیک، تراشکاری، جوشکاری، خیاطی صنعتی و.... است. به طور مثال در کارگاه خیاطی این بخش کاور صندلیهای زائربرهای برقی، صندلیهای تاشو، کتیبههای مناسبتی نصب شده در حرم مطهر و... دوخته میشود.
ویژگیهای خدمت
قلیتبار با اشاره به اینکه فعالیتهایی که در بخش فنی معاونت خدمات زائران حرم مطهر رضوی انجام میشود، سابقه در سازمان فنی و نگهداری حرم مطهر ندارد و از فعالیتهای این بخش مجزا است، میگوید: خدمت در بخش فنی بیشتر متکی به تجربه و تخصص است تا تحصیلات، بنابراین در این بخش خادمیارانی با ما همکاری دارند که اگرچه ممکن است سطح تحصیلات پایینی داشته باشند، اما تعداد افرادی در سطح تخصص و تجربه خاص آنها در مشهد انگشتشمار است.
او درباره سایر ویژگیهای خدمتی خادمیاران فنی تصریح میکند: سرعت عمل، یکی از ویژگیهای شاخص خدمت در این بخش است چنانکه در برخی از شرایط خاص خادمیاران ما گروهی وارد عمل میشوند و در مدت کوتاهی اقدامات ارزشمند تعمیراتی و... را به بهترین شکل انجام میدهند.
کارشناس مسئول امور فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی میافزاید: شرایط خدمت در این بخش در مقایسه با سایر بخشهای حرم مطهر تفاوت دارد. استقرار بخش فنی در فضای پارکینگ حرم مطهر بر آلودگی محیطی آن افزوده است. همچنین خادمیاران ما در شیفت خدمتی 12 ساعته خود، دو ساعت خدمت و دو ساعت استراحت ندارند. ممکن است خادمیاری صبح یک کار تعمیراتی را شروع کند که تا شب به طول انجامد و در این میان فقط برای صرف ناهار و نمازش به آسایشگاه مراجعه کند. بیشک چون این خدمت برآمده از دل است و از عشق و ارادت به حضرت رضا(ع) نشأت میگیرد، خادمیارانش همیشه به طور منظم در کشیکهای خود حاضر میشوند. همچنین این خادمیاران، اثرات خدمات خود را در حرم مطهر رضوی در زندگیهایشان میبینند و فردی که از این ثروت لایتناهی بهرهمند شده باشد، دیگر خودش را محروم نمیکند.
اوج خدمت در ایام مناسبتی
او بیان میکند: در آستانه مناسبتهای ملی و مذهبی همچون نوروز، ماه رمضان و دهه آخر صفر، بر میزان فعالیتهای این بخش؛ از نصب تابلوها تا استقرار جایگاه برگزاری مراسمها، افزوده میشود تا شرایط میزبانی شایسته از دلدادگان حضرت رضا(ع) در اماکن متبرکه رضوی فراهم شود.
قلیتبار به سالهای پیش از شیوع بیماری کرونا نیز برمیگردد و ادامه میدهد: در آن سالها، استقرار موکب خادمیاران فنی در ایام پایانی ماه صفر در مسیر نیشابور – مشهد، از جمله خدمات مناسبتی بخش فنی بود که خادمیاران خارج از کشیک موظفی خودشان در حرم مطهر در این موکب نیز به زائران افتخاری خدمت میکردند. به طور مثال، واحدهای سیار تعمیرات خودرو در سطح جاده اعزام میشدند یا خادمیاران اقدامات تعمیراتی همچون دوخت لباس، کیف و کفش انجام میدادند. امیدواریم امسال نیز در ایام شهادت امام رضا(ع) شرایط فعالیت این موکب همچون گذشته فراهم شود.
کارشناس مسئول امور فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی در خصوص حال و هوای خدمتش خاطرنشان میکند: همیشه سعی کردم خدمتم در حرم مطهر برایم تکراری نشود. در این میان، خدمت در این بارگاه ملکوتی مایه آرامشم است چنانکه با زیارت حضرت رضا(ع) در ساعتی خلوت، حال دلم عوض میشود. همین امر بزرگترین نعمت خدمت در حرم است.
گفتوگو از آرزو مستأجر حقیقی