خدمت به زائران امام رضا (ع) از ایستگاه ایثار

به گزارش آستان نیوز، به مناسبت هفتم مهر روز آتش نشانی با علیرضا خردمند، رئیس امور ایمنی و آتش نشانی حرم مطهر رضوی در ایستگاه کوچکشان که در بخشی از پارکینگ خدام حرم جای گرفته است به گپ و گفت درباره چالش‌های این خدمت در در بارگاه ثامن‌الحجج (ع) می‌پردازیم.
علیرضا خردمند، سبقه فعالیت آتش نشانی حرم را به ۳۰ سال پیش و در سال ۱۳۷۲ می‌داند و می‌گوید: آتش نشانی حرم واحدی مستقل و مجزا از آتش نشانی شهرمشهد است که پیش از این‌ها توسط پیمانکاران که بیشتر بازنشستگان آتش نشانی شهر بودند اداره می‌شد، اما از سال ۱۳۹۴ تصمیم بر این گرفته شد تا این مجموعه زیرنظر سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی بصورت واحدی مستقل با برگزاری آزمون‌های تخصصی جذب نیرو کند و ادامه خدمت بدهد.
 

یک روز کاری آتش نشانی در حرم مطهر چگونه است؟
به گفته علیرضا خردمند، در حرم مطهر برنامه کاری آتش نشانان در سه شیفت بصورت ۱۲ ساعت حضور و ۲۴ ساعت استراحت است.
بازدید‌های ایمنی روزانه از بخش‌های مختلف حرم مطهر، برگزاری کلاس‌های آموزشی استفاده از وسایل آتشنشانی برای تمامی پرسنل حرم مطهر و شرکت در کلاس‌های تئوری و عملیاتی روزانه از جمله فعالیت‌های آتش نشانان این مجموعه است.
خردمند با اشاره به روز‌های مناسبتی می‌گوید: در روز‌های مناسبتی و پرجمعیت مانند اعیاد یا عزاداری‌ها همیشه در کلیه مبادی ورودی و داخل مجموعه حرم امام رضا (ع) مستقر و آماده باش هستیم چراکه این روز‌ها حساسیت و کار مضاعفی میطلبد و بعضا زمان‌هایی را داشتیم که بیش از سه روز در مجموعه حرم حضور مستمر داشتیم. همچنین تیم آتش نشانی حرم طی یک برنامه زمان بندی بصورت مستمر از کل مجموعه حرم بازدید ایمنی بعمل می‌آورند و در مواردی که نیاز به رفع مسئله‌ای می‌باشد پیگیری صورت می‌گیرد.
رئیس آتش نشانی حرم مطهر رضوی رفع نشتی سوخت خودرو‌های حاضر در پارکینگ‌های حرم را یکی از پرتکرارترین ماموریت‌های تیم خود می‌داند و می‌گوید: قسمت زیادی از زیر حرم پارکینگ هست و زائران زیادی روزانه خودرو‌های خود را درپارکینگ‌های حرم مستقر می‌کنند که بعضی از آن‌ها در سیستم سوخت رسانی خود دچار نشتی هستند که اگر این نشت سوخت منجر به حریق بشود می‌تواند به ماشین‌های اطراف هم سرایت کند و حادثه آفرین شود.
 

سختی‌ها و چالش‌های پیش رو آتش نشانان حرم امام رضا (ع) چیست؟
در آتش نشانی‌ها طبق استاندارد‌های جهانی سعی می‌شود از زمان اعلام حادثه تا یک دقیقه بعد آتش نشان‌ها آماده عزیمت به محل حادثه شوند.
به گفته رئیس امور ایمنی و آتش نشانی حرم مطهر رضوی: «در زمان اعلام حادثه در هر وضعیتی که باشیم طبق استاندارد در کمتر از یک دقیقه نیرو‌ها آماده اعزام می‌شوند. اما رسیدن به محل حادثه چالش‌های خاص خود را دارد و باتوجه اینکه حرم از وسعت زیادی برخوردار است و بیشتر اوقات جمعیت زیادی از زائران در صحن‌ها حضور دارند، عبور از میان جمعیت باخودرو سرعت امداد رسانی را کاهش می‌دهد چرا که باتوجه به شرایط حرم مطهر و لزوم حفظ آرامش امکان آژیر کشیدن یا حرکت با سرعت بالا را نداریم.»
آتش‌نشانی در زمره سخت‌ترین کار‌های دنیاست، باید ذهن و بدنی آماده داشت و از سرعت عمل خوبی هم برخوردار بود. در همین رابطه علیرضا خردمند می‌گوید: یک آتش نشان در طول سال‌های خدمت باید آمادگی جسمانی خود را حفظ کند و دانش خود را بروز نماید. بعنوان مثال اگر حادثه‌ای بر روی پشت بام‌ها یا گلدسته‌های حرم اتفاق بیفتد باید نیروی آتش نشان بتواند با تجهیزات و بدون استفاده از آسانسور خود را به محل حادثه برساند یا در عملیات‌های اطفا آتش سوزی باید چندین ساعت پرفشار سرپا بماند که این امر نیازمند آمادگی و قوای بدنی بالایی است. همچنین برای تضمین داشتن عملیاتی موفق نیاز به برخورداری از تجهیزات مناسب است که ما در ایستگاه حرم مطهر رضوی از تجهیزات مناسبی برخوردار هستیم که به مرور نیز تجهیزات بروزرسانی و افزایش نیز خواهد یافت.
 

تفاوت فعالیت‌های آتش نشانی شهر مشهد با حرم مطهر رضوی چیست؟
شاید در نگاه اول تفاوت خاصی را نتوان در انجام ماموریت‌های آتش نشانی در داخل شهر مشهد و در صحن و سرای حرم امام رضا (ع) پیدا کرد، اما از نگاه رئیس آتشنشانی حرم تفاوت‌های زیادی به چشم می‌آید؛ او می‌گوید: مجموعه حرم حدود یک میلیون متر مربع زیر بنا با ویژگی‌های خاص خود دارد که نیازمند تجهیزات و آموزش‌های ویژه آتشنشانان است. همچنین در اکثر زمان‌های سال در حرم ازدحام جمعیت وجود دارد که موجب می‌شود عبور از میان جمعیت سرعت امداد رسانی را کاهش می‌دهد.
خردمند ادامه می‌دهد: در حرم امام رضا (ع) شاهد بخش‌ها و بافت‌های تاریخی هستیم که توسط میراث فرهنگی ثبت شده است و از همین رو در این مکان‌ها برای رفع حوادث باید احتیاط زیادی صورت بگیرد. بعنوان مثال هر دری در حرم را نمیشود با ابزار باز کرد چراکه این در می‌تواند از قدمت تاریخی و ارزش بالایی برخوردار باشد.
 

واکنش زائران با دیدن نیرو‌های آتش نشانی در حرم چیست؟
احترام عموم جامعه به آتش نشانان مایه دلگرمی است و این احترام را می‌توان در تعامل و همکاری مردم با آتش نشانان دید که نسبت به گذشته بهتر شده است و درمواقع حساس همکاری مناسبی از سوی مردم صورت می‌گیرد. 
رئیس ایستگاه آتش نشانی حرم واکنش زائران به حضور آن‌ها در صحن‌ها و رواق‌ها اینگونه توصیف می‌کند: حضور ما در حرم و صحن‌ها بیشتر موجب دلگرمی زائرین می‌شود و معمولا با دست ما را به یکدیگر نشان می‌دهند چراکه متوجه می‌شوند حرم مطهر هم دارای آتش نشان است و خدمات ایمنی در کوتاهترین زمان قابل ارائه است. باتوجه به اینکه حضور ما در صحن‌ها و رواق‌های حرم توجه زیادی را به خودش جلب می‌کند و معمولا زائران ابراز لطف به ما دارند، همیشه همکاران آتش نشان در زمان حضور در حرم نظم و انضباط خاصی را رعایت می‌کنند تا بعنوان خادمان این حرم حرمت ساحت علی ابن موسی الرضا را حفظ کنند.
 

فعالیت در حرم بعنوان یک آتش نشان چه حس و حالی دارد؟
خدمت در حرم مطهر رضوی به دلیل حضور همیشگی زائر شبانه روزی است، اما این عشق به حضرت رضا (ع) و خدمت به زائرانش است که خادمانش را همیشه حاضر می‌بینیم. 
خردمند از حس و حال حضورش به عنوان آتش نشان در حرم مطهر می‌گوید: آتش نشان بودن سختی‌های خاص خودش را دارد و در زمان‌های حضور در حوادث فشار و استرس زیادی را متحمل می‌شویم. اما هر روز وقتی وارد حرم می‌شوم و زائران مختلفی را میبینم که هر یک با حس و حالی خوب در حال راز و نیاز هستند، که همین انرژی خوب از آن‌ها به من منتقل می‌شود. در جوار آقا و برای زائران ایشان خدمت کردن لطف دیگری دارد و سایه رحمت امام رضا (ع) بر زندگی تک تک ما کاملا مشهود است واین خود حضرت است که با وجود خطرات زیاد این شغل بچه‌ها را نگه داشته است.
 

فکر می‌کردید به عنوان آتش نشان خادم حضرت رضا (ع) شوید؟
علیرضا خردمند به حضور اتفاقی قبول مسئولیتش در آتش نشانی حرم اشاره می‌کند و می‌گوید: من پیش از این در بخش خصوصی و درحوزه بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) مشغول به کار بودم و در آخرین فعالیتم پیش از حضور در آتش نشانی حرم با مجموعه آستان قدس همکاری داشتم که یکی از دوستان تماس گرفت که شما را برای این تصدی این حوزه درنظر گرفته اند. حالا بعد از گذشت چندین سال و خدمت در این آستان از این انتخاب خیلی خوشحال هستم و احساس می‌کنم که برای این خدمت طلبیده شده ام.
 

به چه میزان حضور و مرحمت امام رضا (ع) را در کار خود حس می‌کنید؟
رئیس امور ایمنی و آتش نشانی حرم با اشاره به اهمیت و حساسیت‌های بالا در حرم، پیشگیری و کاهش مستمر ریسک را مهمترین اصل خود در این آستان می‌داند و می‌گوید: با تمام ارزیابی‌ها و پیش بینی‌هایی که در مجموعه حرم صورت میپذیرد، بعضی اوقات و در ایام خاص به قدری ازدحام جمعیت در حرم زیاد می‌شود که ریسک و احتمال پیشامد حادثه بالا می‌رود، اما حتما با نگاه ویژه و توجه حضرت رضا (ع) و تدابیر اندیشه شده است که اتفاق ناخوشایندی رخ نمی‌دهد. همه همکاران من هم از زمانی که در مجموعه آتش نشانی حرم مشغول به کار شده اند به این باور رسیده اند که در مکانی خاص مشغول به خدمت هستند و باتمام مسائل و گرفتاری‌هایی که با آن رو در رو هستند، اما با عشق و علاقه در محیط کار خود حاضر می‌شوند و خدمت می‌کنند.

گفت‌وگو: حامد سرادار