موهای سفید و خاکستریاش، چین و چروکهای صورتش و شانههای اندک خمیدهاش روایتگر سالهایی بود که او پشت سر گذاشته بود؛ روزهایی پرخاطره که شاید بارها در پشت پنجره فولاد و صفهای نماز جماعت حرم مطهر سپری شده بود. او اگرچه به کندی قدم برمیداشت و دیگر توان دوران جوانی و حتی میانسالیاش را نداشت، اما همچنان بند بند وجود تکیده و آفتاب سوختهاش، مملو از عشق به امام مهربانیها بود و برای رسیدن به کنار روضه منوره لحظهشماری میکرد. او یکی از صدها زائر سالمندی بود که خادمان بخش صندلی چرخدار و زائربر برقی حرم مطهر آماده همراهیاش بودند تا با آسایش بیشتری به این آستان مقدس مشرف شود.
زیارتِ سبز سپیدمویان
به گزارش آستان نیوز، اگرچه صحن و سرای رضوی در طول شبانهروز میزبان خیل گستردهای از ارادتمندان حضرت رضا(ع) در گروههای سنی مختلف؛ از کودک تا بزرگسال است، اما مسئولان بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) همواره نگاه ویژهای به زائران و مجاوران سالمند این سرای نورانی داشته و دارند چنانکه تلاش شده با توجه به گسترش روزافزون فضاهاي اماكن متبركه رضوی و طولاني شدن مسير وروديها تا روضه منوره، با ارائه خدمات ویژه شرایط تشرف پدربزرگها و مادربزرگها به این صحن و سرا تسهیل شود. در ادامه به مناسبت روز جهانی سالمندان، با گوشهای از حال و هوای خدمت خادمان به زائران سالمند در حرم امام مهر و محبت(ع) آشنا میشویم.
میزبانی از زائران سالمند در مسیرهای ورودی
از خیابان شیرازی به سمت ورودی حرم مطهر میروم. در نزدیکی دوربرگردان شیخ طوسی پیرمردی را میبینم که بدون عصا به سختی میتواند تعادلش را حفظ کند و قدم از قدم بردارد. او به شوق زیارت، هرچند آهسته به مسیرش ادامه میدهد. در این میان، خادمی میانسال که کلاه لبهدار سفیدی بر سر دارد، با صندلی چرخدار به پیشواز پیرمرد زائر میرود و با صبوری خاصی او را سوار میکند. سپس آن دو همچون دو برادر به سمت ورودی آقایان به راه میافتند.
در ادامه از ورودی غدیر به حرم مطهر مشرف میشوم و به سمت صحن پیامبر اعظم(ص) میروم. زائربرهای برقی محور باب الجواد(ع) – صحن غدیر مثل همیشه با فاصله و نظم خاصی در این مسیر در حرکت هستند. زائربری در حدفاصل دو صحن، از کنارم عبور میکند. زائربر مملو از بانوانی است که سن و سالی ازشان گذشته است. در میانه صحن پیامبر اعظم(ع) در کنار پله برقیها، چشمم به آسانسوری میافتد که برای تسهیل تشرف زائران سالمند و کمتوان از ورودی پارکینگ یک به این صحن بزرگ تعبیه شده است. در همان لحظه، بانوی جوانی همراه با یکی از صندلیهای چرخدار امانی حرم مطهر از آسانسور خارج میشود. او در حال جابهجایی مادر سالمندش است که کودک خردسالش را هم در بغل دارد. این تصویرها، تنها بخشی از تسهیلات و ارائه خدمات حرم مطهر به دلدادگان سالمند است.
اجرای طرح تشرف سالمندان در صحن گوهرشاد
در ادامه با محمد یگانه، پاسبخش کشیک پنجم بخش صندلی چرخدار و زائربر حرم مطهر که حدود 7 سال سابقه خدمت افتخاری در این آستان مقدس را دارد، همراه میشوم تا با خادمانی که به زائران سالمند خدمت میکنند، بیشتر صحبت کنیم. در این میان، آقای یگانه تصریح میکند: زائران به محض اینکه روی صندلیهای چرخدار مینشینند، شروع به دعا کردن میکنند. از این رو ما خادمان همیشه میگوییم در این بخش خادم دست به نقد مزدش را میگیرد و آن حس خوب زیارت به او هم منتقل میشود. امیدوارم خداوند این مدال نوکری را از ما خادمان نگیرد.
همچنین سری به محل اجرای طرح «تشرف سالمندان حرم مطهر» در صحن مسجد گوهرشاد میزنیم. در این طرح، هر روز در دو نوبت؛ صبحها از ساعت 7:30 تا 9 و بعدازظهرها از ساعت 13:30 تا 15، زائران و مجاوران سالمند با صندلیهای چرخدار، امکان زیارت حضرت رضا(ع) را در کنار ضریح مطهر دارند.
در میانه صحن پیامبر اعظم(ص) نیز با یکی دیگر از خادمان صندلی چرخدار همکلام میشویم که در حال انتقال زائر سالمندی به باب الجواد(ع) است. این خادم میانسال مشهدی خودش را عباسعلی عرب معرفی میکند و با اشاره به اینکه حدود 10 سال سابقه خدمت افتخاری در بارگاه ملکوتی رضوی را دارد، میگوید: خدمت در حرم مطهر در تمام بخشها خوب است، اما ما در بخش صندلی چرخدار به زائرانی خدمت میکنیم که واقعاً نیازمند کمک هستند. من هم تا زمانی که پاهایم قوت دارد، دوست دارم در این بخش خدمت کنم. زائر سالمند هم بیان میکند: خدا خیرشان بدهد. من برای این خادمان آرزوی سلامتی و موفقیت میکنم.
خدمتی توصیفنشدنی در طرح «یا معینالضعفا(ع)»
همچنین به دفتر تحویل صندلی چرخدار در جوار باب الرضا(ع) سر میزنیم. در این دفتر صندلیهای چرخدار گشت سیار با نظم خاصی چیده شده و جمعی از خادمانی که نوبت کشیکشان فرا میرسد، از طریق این دفتر، صندلی چرخدارشان را تحویل میگیرند تا در اماکن متبرکه رضوی به زائران و مجاوران سالمند و توانیاب خدمت کنند. جواد نویدی از جمله این خادمان است. او با اشاره به اینکه یکسال است به انتخاب خودش در بخش صندلی چرخدار و زائربر خدمت میکند، میگوید: وقتی صندلی چرخدار را از دفتر تحویل میگیرم، ابتدا رو به گنبد طلا میکنم و دعای امام حسین(ع) هنگام ورود به سرزمین کربلا را میخوانم و از خدا و امام رضا(ع) میخواهم روزیام را برسانند و لحظهای صندلی چرخدار را خالی در صحن نگردانم. البته خودم هم به سراغ زائران مسنتر میروم تا بتوانم به آنان خدمت کنم، اما بعضی از زائران سالمند دوست دارند با پای خودشان به زیارت مشرف شوند.
این خادم جوان مشهدی میافزاید: در این بخش، خدمت دلیتر است و ما به صورت مستقیم با قشر خاصی از زائران در ارتباط هستیم که حتی ممکن است از امام رضا(ع) شفا گرفته باشند. از طرف دیگر، چون اکثر این زائران سالمند هستند، باید با حوصله بیشتری به آنان خدمت کنیم.
از نویدی در خصوص حال و هوای خدمت در طرح زیارتی «یا معین الضعفا(ع)» ویژه تشرف کاروانهای مجاوران سالمند و توانیاب به حرم مطهر رضوی نیز میپرسم؛ خدمتی که با مشارکت خادمان حرم مطهر در پاییز امسال هر هفته سهشنبه صبح اجرا میشود. او با قاطعیت خاصی پاسخ میدهد: توصیف نشدنی است.
خدماترسانی مداوم در سرما و گرما
در ایستگاه زائربر باب الرضا(ع)- صحن کوثر، زائران صف کشیدهاند تا به نوبت سوار زائربر برقی شوند. در این مجال به سراغ دو بانوی سالمند میروم که با شور و شوق خاصی در صف به انتظار ایستادهاند. این زائران تهرانی از خدماتی که به زائران هم سن و سالشان در حرم ارائه میشود، رضایت دارند و امیدوار هستند بر میزان این خدمات در سفر بعدیشان به مشهد افزوده شود.
در این میان، چشمم به چهارپایههای چوبی زردرنگی میافتد که برای سوار شدن زائران بسیار سالخورده در کنار زائربر استفاده میشود. همچنین در این ایستگاه، با سیدعباس حسینی، یکی دیگر از خادمان مشهدی بخش صندلی چرخدار و زائربر حرم مطهر رضوی همصحبت میشویم. او که نزدیک به 12 سال سابقه خدمت افتخاری دارد، میگوید: خدمت در این بخش؛ چه در گرمای تابستان و چه در سرمای زمستان به زائرانی ختم میشود که سن بالا بوده یا توانمند نیستند و نمیتوان آن را حتی نیم ساعت تعطیل کرد.
حسینی خاطرنشان میکند: شاید بتوان از خدمت در بخش صندلی چرخدار و زائربر به عنوان سختترین خدمت در حرم مطهر نام برد، اما لذتبخشترین خدمت برای خادمان هم است.
گزارش از آرزو مستأجر حقیقی