صد سال پژوهش در حوزه انتشارات کتابخانه آستان قدس رضوی 

به گزارش آستان نیوز، حاج شیخ عماد فهرستی به همراه شیخ محمد خالصی، عبدالعلی اوکتایی (رئیس کتابخانه) و نایینی، نویسندگان اولین فهرست‌های کتابخانه با نام «فهرست کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی» هستند. 
آن ها موفّق می شوند در سال 1305 شمسی، سه جلد از این فهرست‌ها را آماده و منتشر کنند. اگر چه هر یک از کتاب‌های منتشر شده در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به نوعی نوآورانه است و در جایگاه موضوعی خود، اولین محسوب می‌شود.
اما انتشار بعضی از این کتاب‌ها، توانسته است، مسیری متفاوت را در پیش روی پژوهشگران قرار دهد که تا پیش از این پژوهشگران و اندیشمندان از پرداختن به آن غافل بوده‌اند. در متن زیر به برخی از اولین‌های حوزه انتشارات آستان قدس اشاره می‌شود.  
 

اولین‌های حوزه انتشارات کتابخانه آستان قدس رضوی
انتشار اولین فرهنگنامه قرآنی ترجمه شده «فرهنگنامه قرآنی» که شامل برابرهای فارسی قرآن براساس 142 نسخه کهن خطی از قرآن‌های ترجمه‌دار کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است، با تنظیم گروه فرهنگ و ادب بنیاد پژوهش‌های اسلامی و نظارت دکتر جعفر یاحقی به انجام رسیده است. اولین جلد این مجلد پنج جلدی در تیر ماه سال 1372 شمسی و آخرین آن به سال 1376 از سوی انتشارات آستان قدس رضوی در شهر مشهد به چاپ رسیده است.
 

کتابشناسی و مقاله نامه هنر و موزه‌داری
در سال 1392 «کتابشناسی و مقاله نامه هنر و موزه داری» توسط سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی منتشر شد. این اثر اولین کتابشناسی است که به معرفی آثار در زمینه هنر، تاریخ هنر، موزه و هنرهای موزه‌داری می‌پردازد. 
این کتابشناسی موضوعی بیش از 4000 مدخل نظیر کتابهای خطی، کتاب‌های چاپی، پایان نامه ها، انتشارات دولتی (بروشورها و بولتن هایی به ویژه مقاله های مجله ها) را شامل می‌شود که در حوزه هنر و موزه‌داری گردآوری و تنظیم شده است. 
 

تاریخ شفاهی در ایران
«کتاب تاریخ شفاهی در ایران»، تالیف ابوالفضل حسن آبادی، کوششی بدیع و اولین کتاب منتشر شده در حوزه تاریخ شفاهی است که در سال 1385توسط سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی منتشر شده است. 
کتاب حاضر با هدف بررسی وضعیت مراکز تاریخ شفاهی در ایران تدوین یافته و طی آن پیشینه این مراکز و کارکرد آنها از لحاظ امکانات، نیرو و روش‌های کاری ارزیابی شده‌است. 
 

مقاله نامه امام علی(ع)
اولین مقاله نامه تخصصی در حوزه ائمه معصومین (ع) نوشته مرحومه حمیرا رئیسیان زاده در سال  1379توسط سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسنادآستان قدس رضوی منتشر شد.
این اثر، به مناسبت نام گذاری سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ به نام امام علی، تدوین شده و هدف از آن آگاهی و دسترسی محققان، مراکز تحقیقاتی و جامعه از مقدار و محل مقاله‌های مرتبط با موضوع امام علی(ع)است. فاصله زمانی نشریات بررسی شده از تاریخ ۲۴ مهر ۱۲۲۰ شمسی تا تاریخ ۲۴ مهر ۱۳۷۹ شمسی، یعنی صد و پنجاه و نه سال است.
 

اولین و تنها کتاب تاریخ کتابخانه‌های ایران بر مبنای اسناد تاریخی
تاريخ كتابخانه آستان قدس رضوي بر پايه اسناد از صفوي تا قاجار( 1344- 907 ه.). نوشته دکتر الهه محبوب، 1392، اولین و تنها کتاب تاریخ کتابخانه های ایران بر مبنای اسناد تاریخی است.
این اثر به بررسی پیشنة تاریخی و تشکیلات اداری «کتابخانة آستان قدس رضوی»، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و ارزشمندترین کتابخانه‌های ایران و جهان اسلام پرداخته  است. این پژوهش، بر پایة اسناد تاریخی دورة صفوی و قاجار صورت گرفته و طی آن، تلاش شده تا ساختار اداری و سازمانی کتابخانه در سه دورة صفویه، افشاریه و قاجار مورد بررسی قرار گیرد. 
 

بازشناختی از تفاسیر نسخه های خطی 
این کتاب ارزشمند اثر  دکتر اردلان جوان که اولین  و تنها کتاب با موضوع نسخه‌های خطی تفسیر قرآنی است، تاریخ هزار سال ترجمه و تفسیر خطی فارسی از قرون ابتدایی اسلام  تا قرن چهاردهم را در بر می‌گیرد و در مجموع ۱۰۴ تفسیر با مبنای تاریخی در این اثر ارائه شده است. 
 

اجازات علما 
این کتاب را فهرست نگار برجسته آستان قدس براتعلی غلامی مقدم  به عنوان حاصل چند دهه تلاش جدی در آن گنجینۀ نورانی نوشته و سازمان کتابخانه‌ها در 1394 یه عنوان صدمین کتاب در سلسلۀ منشورات نسخه منتشر کرده است.