جشنواره سوم از زاویه دوربین داوران / گفت‌وگو با سه داور بخش عکس جشنواره رسانه‌ای امام رضا(ع)

به گزارش آستان نیوز، جذابیت همه بخش‌های جشنواره یک طرف و لذت تماشای عکس‌هایش طرف دیگر؛ دلیلش هم سرعت تاثیرگذاری و دامنه فراگیر آن است که همگان را مخاطب خود ساخته است. حضور در آخرین جلسه داوری این آثار هم جذابیت و حساسیتی دارد که ما آن را با شما به اشتراک گذاشته‌ایم.
۹۱ عکس راه یافته به مرحله نهایی داوری سومین جشنواره رسانه‌ای امام رضا(ع)، یکی‌یکی نمایش داده می‌شود و داورها پس از تماشای هر عکس نظر خود را بیان می‌کنند. چندین و چندبار عکس‌ها به نمایش در می‌آید و هر بار، تعدادی از آنها حذف و تعدادی انتخاب می‌شود تا عددشان به ۲۰ برسد و این خبر را هم بشنویم که، همه ۲۰ عکس منتخب در حاشیه اختتامیه جشنواره در قالب یک نمایشگاه اکران خواهد شد. 
داورها اما درنهایت باید سه عکس برتر را انتخاب کنند، پس ۲۰ عکس‌ منتخب، مجدد با دقت بیشتر و از زوایای مختلف زیبایی بصری و محتوایی، مورد قضاوت قرار می‌گیرد و در نهایت، سه عکس نظر مشترک هر سه داور را جلب می‌کند. این رویه برای انتخاب گزارش تصویری هم دوباره تکرار شد... . 
امیر علی جوادیان، سیدعباس میرهاشمی و مسعود نوذری سه داور بخش عکس و گزارش تصویریِ سومین جشنواره رسانه‌ای امام رضا هستتد که در نهایت امضایشان پای فهرست برترین‌های این بخش‌ جشنواره می‌نشیند.  در حاشیه مرحله نهایی داوری فرصتی فراهم می‌شود تا با این سه داور گفت‌و‌گویی کنیم و نظر آنها را درباره سطح کمی و کیفی آثار جشنواره، آسیب‌شناسی نتایج و راهکارهای ارتقای سطح آثار و جشنواره جویا شویم. 
 

رضایت و انتظار
امیر علی جوادیان می‌گوید: در مجموع روند جشنواره روبه‌رشد و سطح آثار دریافتی درحال ارتقای کمی و کیفی است، اما انتظار ما این است که عکاس‌ها با نگاه ویژه‌تری از حرم و مناسبات آن عکس بگیرند، نگاهی که در آن جایگاه معنوی یک زیارتگاه بزرگ لحاظ می‌شود.
او می‌افزاید: البته شاید انتظار ما بالاتر از توان هنرمندان عکاسِ شرکت کننده در جشنواره است که دلیل این انتظار بالا هم جایگاه رفیع امام رضاست، به طور مثال در حالی که مناسبت‌های رضوی بی‌شمار هستند، اما عکاس‌ها به همه این موضوعات ورود نکرده و نتوانسته بودند از زوایای مختلف، زیبایی‌های حرم و مناسبات آن و همچنین شور زیارت و زائران را به تصویر بکشند.
 

پیشنهاد برگزاری کارگاه‌های ویژه عکاسی
جوادیان درباره چرایی این آسیب اظهار می‌کند: این مساله البته دلایل متعددی دارد که شاید یکی از مهمترین دلایل این باشد که حرم رضوی جای بسیار رفیعی است و به احتمال زیاد دوربین‌ها قاصر و ناتوان هستند از به‌ تصویر کشیدن این عظمت. به عبارتی شاید یک سوژه در زبانِ کلام قابل بیان‌تر باشد، اما در زبان تصویر محدودیت‌هایی برای ارائه و نمایش آن وجود داشته باشد. در هر صورت به‌ عقیده من بهتر است برای جبران این ضعف، سال‌های آینده و در طول سال، کارگاه‌های آموزشی و عملی بویژه در مناسبت‌ها از سوی آستان قدس رضوی برای عکاسان علاقمند برگزار شود.
 

رشد کمیت و بهبود کیفیت عکس‌ها
ارزیابی سید عباس میرهاشمی هم این است که: امسال از نظر کمی، شاهد رشد کمی آثار در بخش‌ عکاسی بودیم و تعداد عکس‌ها و گزارش‌های تصویریِ بیشتری برای داوری به دست‌مان رسید. از نظر کیفی هم اگرچه شاهد رشد و بهبود نسبت به دو سال گذشته بودیم، اما در مقایسه با جایگاه امام رضا و تعداد مناسبات حرم رضوی در طول سال، بسیاری از عکس‌ها و به ویژه گزارش‌های تصویری در حد انتظار و حتی قابل ارزیابی نبود.
راهکار او برای رفع این کاستی هم این است: به نظر ما این مساله باید آسیب‌شناسی شود تا در سال‌های آینده شاهد رشد کیفی قابل قبولی در این بخش باشیم. آسیب‌شناسی و ارائه راهکار حتما می‌تواند به این مهم کمک کند. به طور مثال شاید بهتر باشد در مناسبت‌های مختلف از همه عکاس‌های رسانه‌ای و غیررسانه‌ایِ سراسر کشور برای عکاسی دعوت به عمل آید.
 

قاب‌هایی که باید بیشتر دیده شود
او می‌افزاید: ما معتقدیم که یک جشنواره نباید پروژه باشد بلکه باید پروسه باشد، به این معنا که به عنوان یک پرونده پس از هر دور برگزاری بسته نشود، بلکه مرور شود، نقطه‌ضعف‌ها و قوت‌هایش بررسی، آسیب‌شناسی و برای بهبود وضعیت آن راهکارهایی ارائه و کارگاه آموزشی برگزار شود. 
به طور مثال باید در کارگاه‌های عکاسی این نکته مهم به عکاسان آموزش داده و یادآوری شود که از وقتی پا به درون حرم می‌گذارید با دنیایی از سوژه مواجه‌اید؛ از لحظه تولد تا عروسی و مرگ که در آیین‌های عقد زوج‌ها و تشییع‌جنازه‌ها قابل مشاهده است، گرفته تا حضور نوزادان و چشم‌های گریان و خندان زائران و شور زندگی در بازی کودکان، که می‌شود همه این‌ها را در قاب دوربین نشاند و ثبت کرد. همه این لحظات فرصت‌های بسیار بزرگی است که می‌تواند عکاسی و ثبت و ماندگار شود.
 

بستر مناسب فراهم شده توسط آستان قدس
میرهاشمی فرصت مغتنم ایجاد شده توسط آستان قدس برای حضور بدون محدودیت عکاسان هم اشاره و تصریح می‌کند: متاسفانه تا همین چندسال پیش محدودیت‌های بسیاری برای عکاسی در حرم وجود داشت که باعث از بین رفتن و ثبت‌نشدن این صحنه‌های زیبا و بی‌تکرار شد، اما خوشبختانه مدتی است که محدودیت‌ها برای عکاسی برداشته شده یا بسیار کاهش یافته و علاقمندان می‌توانند از این فرصت برای عکاسی و ثبت کردن صحنه‌های پرشور زیارت و زندگی معنوی بهره ببرند. 
 

دست باز عکاسان برای سوژه‌یابی
مسعود نوذری دیگر داور بخش عکس جشنواره هم در ابتدای صحبتش به همین فرصت و بستر مغتنم اشاره می‌کند و می‌گوید: آستان قدس رضوی فرصت‌ها را برای عکاس‌های رسانه‌ای ایجاد کرده و چندین‌بار در طول سال از عکاسان سراسر کشور برای سفر به مشهد و عکاسی در مناسبت‌های مختلف دعوت کرده است. 
او ادامه می‌دهد: البته عکاسان غیررسانه‌ای هم می‌توانند به موضوع عکاسی از حرم و حریم رضوی و شرکت در جشنواره ورود کنند، چون نیازی نیست که عکاسی حتما از داخل حرم باشد و سوژه عکاسی می‌تواند در هر شهر و روستا و منطقه‌ای از کشور باشد و تنها شرطش این است که به نوعی با امام رضا(ع) و حرم امام هشتم مرتبط باشد. اتفاقا در این شرایط دست عکاسان برای عکاسی بازتر است، زیرا عکاسی در حرم رضوی به هرحال محدودیت‌ها و سختی‌هایی به همراه دارد. 
 

نیازمند خلاقیت و نگاه هنرمندانه
نوذری اما به نکته مهمی اشاره می‌کند: باید توجه داشت که عکاسی با دوربین حرفه‌ای تنها راه عکس گرفتن از حرم و سوژه‌های آن نیست و همه مردم علاقمند می‌توانند هر لحظه‌ای که بخواهند با دوربین تلفن همراه خود و بدون هیچ محدودیتی عکس بگیرند. کما اینکه نفر برگزیده جشنواره سال گذشته فردی بود که با دوربین گوشی موبایلش از بارندگی در حرم عکس گرفته بود. می‌بینید که از هر سو که به ماجرا نگاه می‌کنیم، شرایط برای عکاسی با کیفیت بالا فراهم است و باقی آنچه می‌ماند خلاقیت و هنرمندی عکاس است که بتواند بهترین سوژه‌های عکاسی را شکار و ثبت و ضبط کند.