نشست علمي- تخصصي «متن‌هاي ديداري در ادبيات كودك» برگزار شد

به گزارش آستان نیوز، پژوهشگر و مدرس دانشگاه در این نشست که  به مناسبت هفته تصويرگري كتاب كودك و نوجوان، در سالن جلسات كوثر واحد خواهران دانشگاه بين‌المللي امام رضا(ع) به صورت حضوري و برخط برگزار شد، عنوان کرد: بخش کتابهای تصویری حوزه کودک به دلیل آنکه باید متن و محتوا به صورت تصویر به مخاطب کودک ارائه شود از پیچیدگ‌ های خاصی برخوردار است.
دكتر لاله خرازیان، ادامه داد: خلاقیت کودک بسیار مهم است، یک کتاب باید تا جایی که امکان دارد قابلیت خلاقیت را در کودکان شکوفا کند، متاسفانه بیشتر کتاب هایی که در ایران چاپ می‌شود حالت تزئینی دارد و کودکان ارتباط کمتری با کتاب برقرار می کنند.
کتابهای تصویری می‌تواند به والدین کمک کند تا بتوانند از طریق آن به سوالات کودکان پاسخ دهند.
 

ارتباط بین تصویرگر و نویسنده قابلیت کتاب را بالا می‌برد
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه در ادامه با بیان اینکه ارتباط بین تصویرگر و نویسنده قابلیت کتاب را بالا می‌برد، گفت: تصویر مکمل کننده داستان است و در یک سری از کتابها داستان‌هایی در سنین قبل از دبستان مطرح می‌شود که موجب افزایش خلاقیت ذهنی کودکان می شوند.
خرازیان تصریح کرد: در کتاب «ماهی سیاه کوچولو» در نگاه اول تصور بر این است کتابی ویژه مخاطب کودک است اما این کتاب با تصویرگری فرشید مثقالی و نویسندگی صمد بهرنگی برای سنین بزرگسالان نوشته است و یک تفکر را به کودک منتقل می‌کند 
وی ادامه داد: تصویرسازی، نوع تکنیک و نوع کاراکتر پردازی و... ساختار متن را دگرگون می‌کند و به مخاطب ایدئولوژی می‌دهد. ما در دنیای پسامدرن هستیم درون مایه کتابها مفهومی شده است و نمادها و نشان ها یک تصویر را به ما نشان می دهند و اما معنای دیگری دارند. این درون مایه‌ها و موضوعات توسط تصویر صورت می‌گیرد که باید با نویسنده تعامل داشته باشد.
این پژوهشگر  به رابطه میان واژه و تصویر که متن دیداری گفته می‌شود، اشاره کرد و افزود: در برخی از کتاب ها متنی وجود ندارد اما تصاویر پشت سر هم می‌آیند و ما موضوع را متوجه می‌شویم. برخی مواقع یک داستان را دو تصویرگر بر عهده دارند که به دلیل اینکه هر تصویرگر با دیدگاه شخصی خود داستان را بیان می‌کند موضوع داستان با هم متفاوت می‌شود  و از همین رو رابطه متن با تصویر را دچار خلل می‌کند و تفاوت‌های تصویرگری بوجود می‌آید.
وی ادامه داد: برخی از کتاب‌ها روایی نیستند مثل کتاب های شعر، الفبا و عددآموزها که متنی ندارند، اما تصویرساز برای جذب نگاه کودک یک سری داستان هایی را مطرح  کرده و از عناصر دیگری استفاده می کند تا با داده‌های تصویری دیگری کودک را با موضوعات گوناگون آشنا کند.این کتاب ها به خلاقیت کودکان برای داستان سرایی کمک می‌کند.
خرازیان با بیان اینکه کتاب های مصور متن دارند و تصویر به کمک متن می‌آید اما کتاب های تصویری ممکن است هیچ کلامی نداشته باشند، افزود: در واقع کتاب مصور کتاب هایی هستند که متن دارند و کتابهای تصویری بخش عمده آن را تصویر تشکیل می‌دهد همانند فرهنگ لغت‌ها، کتاب های مفهومی، تضادها مثل لاغر و چاق و... که مفاهیمی را به کودک نشان می دهند جمله و متنی وجود ندارد اما تصاویر مفاهیم را به کودک نشان می‌دهد.
به گفته این پژوهشگر، ما در ادبیات و نوشته نمی‌توانیم به صورت کامل همه اطلاعات را ارائه دهیم و از همین رو شکاف هایی به وجود می‌آید که برای مخاطب سوال برانگیز است، تصویرساز می‌تواند به این سوالات پاسخ دهد و شکاف را پر کند تا کودک احساس قدرت کند و این شکاف‌های ادبی بوسیله تصویرسازی می‌توان پر شود.
وی با بیان اینکه یک رابطه تقابیل بین متن و تصویر وجود دارد که مخاطب را به چالش می ‌کشد، گفت: این تقابل تضاد نیست. بلکه کودک گاهی متن را  برای خود عینی می‌کند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: لازم است رشته‌هایی بین رشته‌ای بین ادبیات و تصویرسازی اتفاق بیفتد تا رشدی در جامعه ادبی کودکان به وجود آید و حتما باید برای تصویرسازی کتاب کودک تصویر با بُعد معنایی کلمات و متن آشنا باشدیم  و هدف نویسنده را بدانیم همچنین باید روانشناسی کودک را بدانیم تا خروجی خوبی داشته باشیم.