استراتژیک‌ترین نقطه حمل‌ونقل ترانزیت و صادرات ریلی کشور

به گزارش آستان نیوز، منطقه ویژه اقتصادی سرخس در فاز نخست، ۲۰۰ هکتار از مجموع ۵۲۹۰ هکتار اراضی در اختیار خود خود را به زون لجستک اختصاص داده است تا بتواند نخستین گام را برای افزایش ظرفیت ترانزیتی مرز سرخس به بیش از 20 میلیون تن در سال بردارد. در گفت‌وگو با محمدرضا کلائی مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس به جزئیات بیشتری از سایت لجستیک و مزیت‌های آن پرداخته‌ایم.

در حال حاضر چند سایت در منطقه ویژه اقتصادی سرخس ایجاد شده است؟

در این منطقه هفت زون صنعتی و خدماتی شامل سایت‌های لجستیک و انبارداری، پتروشیمی و صنایع شیمیایی، صنایع غذایی و داروسازی، نساجی، صنایع فلزی، خودروسازی و همچنین صنایع سنگین و نیمه سنگین ایجاد شده است. با توجه به تایید مصوبه مجلس در شورای نگهبان برای تبدیل منطقه ویژه اقتصادی سرخس به منطقه آزاد تجاری صنعتی و نیازهایی که در آینده ایجاد خواهد شد، در کنار موارد فوق احداث دو سایت جدیدِ مسکونی و تجاری در دستور کار قرار دارد. بدین ترتیب بر اساس نیاز مجموعه برای افزایش ظرفیت ترانزیتی مرز سرخس به بیش از 20 میلیون تن در سال، در فاز دوم نیز 50 هکتار به زون لجستیک اضافه خواهد شد.

لطفا در خصوص زون لجستیک بیشتر توضیح دهید.

در زون لجستیک stA، تمام عملیات تخلیه و بارگیری واگن‌هایی که از خط عریض وارد و بار آن‌ها از / به کامیون تامین می‌شود، صورت می‌گیرد. علاوه‌براین تمام محموله‌های مشتقات نفتی اعم از بنزین، گازوئیل و گاز مایع در این سایت ترانشیپمنت می‌شود. در سایت stB نیز تمام واگن‌هایی که نیاز به عملیات تخلیه و یا بارگیری واگن به واگن (واگن عریض به واگن نرمال) را دارد، صورت می‌گیرد.

با توجه به عریض بودن ریل کشورهای آسیای میانه، منطقه ویژه اقتصادی سرخس چند کیلومتر ریل‌گذاری عریض را در داخل سایت انجام داده است؟

از مجموع ۵۰ کیلومتر ریل‌گذاری انجام شده در منطقه، ۳۰ کیلومتر آن به صورت ریل عریض آسیای میانه طراحی شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

از آنجایی که ریل عریض آسیای میانه نسبت به ریل جمهوری اسلامی ایران عریض‌تر است، تمام واگن‌های ورودی به ایستگاه ریلی سرخس برای ادامه مسیر باید عملیات تعویض بوژی را انجام دهند، بدین صورت که واگن مورد نظر توسط جک‌های مخصوص بلند می‌شود، محور زیر واگن یا همان بوژی جدا شده و محور نرمال در زیر واگن نصب می‌شود تا بتواند بر روی ریل‌های جمهوری اسلامی ایران ادامه مسیر دهد. این امر مستلزم هزینه‌ای به میزان هر واگن ۱۸۰ فرانک سوئیس است که با ایجاد خط ریلی عریض ایجاد شده در منطقه ویژه اقتصادی سرخس، انجام این فرایند عملاً حذف شده است و هزینه مذکور از دوش تجار و بازرگانان برداشته می‌شود.

ورود ریل عریض به داخل منطقه چه مزیت‌های دیگری دارد؟

علاوه‌بر این‌که عملیات تعویض بوژی به طور کامل حذف می‌شود و سرمایه‌گذار دیگر مجبور به پرداخت ۱۸۰ فرانک مذکور نیست، زمان کوتاه‌تر و بروکراسی کمتری را در فرایندهای تحویل، تخلیه، ترانشیپمنت و خروج واگن شاهد هستیم که این امر خواب سرمایه را به حداقل می‌رساند.

با احداث ریل عریض در داخل منطقه ویژه اقتصادی سرخس، واگن‌ها از طریق ریل عریض و نرمال وارد سایت شده و در دو طرف سکو قرار می‌گیرند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن عملیات ترانشیپمنت کالا از واگن به واگن و از واگن به کامیون و بالعکس انجام می‌شود. علاوه‌براین، به خاطر همجواری سایت لجستیک منطقه ویژه با ایستگاه راه آهن، در صورت درخواست سرمایه‌گذاران امکان واگذاری واگن به آن‌ها در کمترین زمان ممکن فراهم شده است و دیگر مجبور نیستند برای ترانشیپمنت کالای خود از واگن به واگن، مسیر ۱۸۰ کیلومتری سرخس تا مشهد را طی کنند.

در سایت لجستیک منطقه چه امکاناتی برای سرمایه‌گذاران و صاحبان کالا ایجاد شده است؟

در این سایت علاوه‌بر ایجاد زیرساخت‌هایی همچون ریل عریض و نرمال به طول ۵۰ کیلومتر، سکوهای تخلیه و بارگیری لیفتراکی از واگن به واگن و از واگن به کامیون و بالعکس به طول ۲۵۰ متر ساخته شده است. ساخت چاله تخلیه بارهای فله بر روی ریل عریض یکی دیگر از این امکاناتی است که در سطح کشور فقط در منطقه ویژه اقتصادی فراهم شده، با استفاده از این مزیت، عملیات تخلیه واگن با ۶۰ تن بار تنها در ۱۰ دقیقه انجام می‌شود.

استقرار مخازن سوختی با ظرفیت ۱۲ هزار متر مکعب، جانمایی واحد تخصصی ذخیره‌سازی گازهای LPG در مجاورت ریل عریض و همچنین راه‌اندازی سایت ترانشیپمنت و تخلیه و بارگیری مواد سوختی با ظرفیت روزانه 5000 تن بخشی دیگر از امکاناتی به شمار می‌رود که در سایت لجستیک منطقه ویژه اقتصادی سرخس ایجاد شده است.

در سایت لجستیک منطقه ویژه اقتصادی سرخس چند شرکت در زمینه لجستیک مستقر شده است؟

در این سایت در مجموع ۱۷ شرکت در زمینه تخلیه و بارگیری، انبارداری و ترانشیپمنت فعالیت می‌کنند که حوزه‌های مختلف باری شامل فرآورده‌های سوختی، بارهای فله و بارهای خروجی و ورودی به کشورهای آسیای میانه را پوشش می‌دهد.

هنوز هم امکان افزایش این ظرفیت وجود دارد؟

بله، پیش‌بینی می‌شود با عملیاتی شدن مسیر ریلی چین تا سرخس، بزرگ‌ترین واحد لجستیکی در این سایت توسط یک شرکت چینی ایجاد شود. راه‌اندازی این سایت علاوه‌بر کاهش زمان حمل بار از چین به مقصد ایران که قبلا از طریق دریا انجام می‌شد، نقش بسزایی در ترانزیت بار از/ به منطقه ویژه اقتصادی سرخس خواهد داشت. ناگفته نماند در حال حاضر زمان رسیدن بار از چین به کشورمان 70 روز است که با راه‌اندازی سایت مذکور، این زمان به ۱۵ روز کاهش می‌یابد.