حرم مطهر رضوی به عنوان نمادی از یک ساختار و سازمان مذهبی و دینی در طول تاریخ تأسیس خود؛ از آغازین روزها تا به امروز، گنجینه‌ای منحصربه‌فرد از هنر و معماری بوده است به طوری که در هیچ نقطه‌ای از جهان اسلام نمی‌توان چنین گنجینه‌ای از هنر و معماری متعلق به ادوار مختلف را در کنار یکدیگر دید. در واقع آثاری از عصرهای درخشان هنری که رنگ و عطر هنر دینی همچون تیموری، صفویه و قاجاریه تا به امروز در قالب یک مجموعه در بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) قابل مشاهده است و می‌توان گفت حرم مطهر حضرت رضا(ع) با فضای هنری رشد و نمو پیدا کرده است. همچنین گنجینه منحصربه‌فردی از آثار هنری از ادوار گوناگون تاریخی در موزه‌های این بارگاه ملکوتی نگهداری می‌شود که در پرتوی سنت‌های وقف، نذر و اهدا به این گنجینه افزوده شده است. بدین ترتیب مجموعه آستان قدس رضوی میراث‌دار گنجینه بی‌نظیری از اعصار چند سده اسلامی است. چراکه هنرمندان متعهد و تلاشگر در جهت گسترش هنری مرتبط و برگرفته از نگره های دینی، در طول تاریخ هر آنچه بلد بودند، از سر ارادت خود در حرم مطهر به جلوه و نمایش گذاشتند.
مکتب هنر رضوی؛ بازتابی روشن از جهان هنرهای دینی
مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی نیز در راستای حفظ و گسترش هنر در آستان مقدس حضرت رضا(ع) تأسیس شده است و در طول بیش از سه دهه فعالیت خود به خلق آثار هنری، تبیین و توصیف گنجینه هنری موجود در این آستان مقدس پرداخته است.
در این میان از آنجایی که در یکی از بندهای حکم رهبر معظم انقلاب به تولیت آستان قدس رضوی به فضای هنر و اهمیت و توجه ویژه به آن پرداخته شده است. همچنین حجت الاسلام والمسلمین احمد مروی به عرصه فرهنگ و هنر و اهمیت نگهداری از گنجینه منحصربه‌فرد هنر و معماری بکار رفته در حرم مطهر و نقش هنر به عنوان ابزاری منحصربه‌فرد برای انتقال مفاهیم نگاه ویژه‌ای دارند، مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی تحولاتی در سیاست‌ها و رویکردهای خود از سال 1400 ایجاد کرد. در واقع در این رویکرد جدید، مسیر فعالیت این مؤسسه و برنامه‌های آن، همگی از دل مکتب هنر رضوی به دست می‌آید چنان‌که در دو سال اخیر سعی شد بیشتر فعالیت‌های آن پیرامون ایجاد این مکتب شکل گیرد. چشم‌انداز آینده مؤسسه نیز تحقق همین امر است.
به عبارتی همان‌طور که مکاتب هنری از دل خلق آثار هنری به سرانجام رسیده و به یک ساختار فرم و محتوایی نازل بر آن مکتب تبدیل شده است، مکتب هنر رضوی نیز درصدد است از تحلیل و بررسی آثار هنری که در طی قرون متمادی در این آستان مقدس خلق شده است، مبانی نظری استخراج کند و به یک فرم و شیوه بیان محتوا برسد. بی‌شک این مکتب در چگونگی خلق آثار هنری آینده نقش اثرگذاری دارد. بدین ترتیب تمامی آثار؛ از معماری و کتیبه‌نگاری‌ها تا آثار ادبی، از یک هندسه مفهومی و فرمی تبعیت خواهد کرد به طوری که مکتب هنر رضوی را می‌توان دریچه‌ای به سوی افق‌های بلند در هنر آستان مقدس حضرت ثامن الحجج(ع) دانست.
تولیت آستان قدس رضوی
