توسعه روزافزون همکاری‌ها میان کتابخانه و موزه ملی  ملک و مراکز علمی و فرهنگی

به گزارش آستان نیوز، کتابخانه و موزه ملی ملک مکانی نام‌آشنا برای پژوهشگران حوزه فرهنگ و هنر اسلامی- ایرانی به ویژه در شهر تهران است. این موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی همیشه تلاش کرده تا به عنوان مجموعه‌ای پویا مورد توجه اهل علم و پژوهش قرار گیرد و بتواند زمینه تحقق نیات واقف خود را فراهم کند. در این مجال به بهانه فرارسیدن «هفته پژوهش و فناوری» منتخبی از برنامه‌ها و رویکردهای پژوهشی این مجموعه و همچنین اقدامات شاخص آن را در راستای کسب مرجعیت علمی در آستان قدس رضوی معرفی می‌کنیم. 
 

رویکردهای پژوهشی مؤسسه
مهتا باصفا کارشناس نشر و تبلیغ مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک درباره رویکرد فعالیت‌های پژوهشی این مؤسسه در چند سال اخیر بیان می‌کند: در کتابخانه و موزه ملی ملک با تدوین سند راهبردی «آموزش، پژوهش و نشر»، تمامی خط‌مشی‌ها و امور زیربنایی مربوطه و نیز نحوه تعامل و ارتباط با مخاطبان، استادان، پژوهشگران، نهادهای علمی، دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های مردم‌نهاد تخصصی و پژوهشی تبیین شده است.
او می‌افزاید: بدین ترتیب این فعالیت‌ها در راستای شناسایی و معرفی ظرفیت‌های بالقوه کتابخانه و موزه ملی ملک با رویکرد تاریخ، تمدن و هنر ایرانی- اسلامی، تعامل و ارتباط با پژوهشگران برای احیای آثار منحصربه‌فرد، منابع و متون کهن، تولید محتوا و ارائه خدمات علمی، پژوهشی و آموزشی، با هدف توسعه و ترقی معارف در راستای تحقق نیات واقف دنبال شده است. 
 

معرفی آثار پژوهشی جدید
همچنین کارشناس نشر و تبلیغ مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک می‌گوید: در حال حاضر این مؤسسه با درنظر گرفتن اولویت‌های پژوهشی خود، تعدادی متون پژوهشی را به منظور چاپ و نشر کتاب در حوزه‌های حفاظت و مرمت آثار گنجینه ملک، سندشناسی و محوریت موضوعی زنده‌یاد حاج حسین آقا ملک در دست تدوین و مرحله داوری دارد. 
باصفا می‌افزاید: به طور نمونه می‌توان به کتاب‌هایی با موضوعات «کاغذشناسی بر پایه اسناد و نسخه‌های کتابخانه و موزه ملی ملک»، «مطالعه و بررسی اسناد شرعی در کتابخانه و موزه ملی ملک»، «جلد دوم کتاب روزگار ملک» و... اشاره کرد. 
او بیان می‌کند: همچنین این مؤسسه در زمینه مطالعات ایرانی - اسلامی ضمن بهره‌مندی از توان سایر مراکز فرهنگی با انعقاد تفاهم‌نامه، در نشر نفایس گنجینه ملک فعالیت می‌کند. در این راستا می‌توان به همکاری با «مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار (متن)» وابسته به فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، برای چاپ چند اثر نفیس اشاره کرد که به زودی این کتاب‌ها منتشر خواهد شد. 
 

برگزاری نشست‌های تخصصی 
یکی دیگر از برنامه‌های پژوهشی مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، نشست‌های تخصصی است که برخی از آن‌ها در قالب همکاری با مؤسسات دیگر برگزار می‌شود. باصفا در این خصوص نیز می‌گوید: این نشست‌ها با تمرکز بر مطالعات ایرانی و بیشتر مرتبط با رشته‌های آموزشی حفاظت و مرمت آثار باستانی، نسخه‌شناسی، کتابداری و موزه‌داری برگزار می‌شود. 
او ادامه می‌دهد: از جمله این نشست‌ها می‌توان از چهار نشست با همکاری دانشگاه هنر در ادوار مختلف همچون هفته میراث فرهنگی، پنج نشست با حضور استاد ابوالعلاء سودآور با محوریت شناخت فرهنگ و هنر ایران در نیمه نخست امسال، یک نشست با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و دو نشست با محوریت رونمایی از کتاب «شوق مجموعه‌داری» و نقد و بررسی کتاب «فهرست توصیفی نسخه‌های خطی پزشکی و علوم وابسته مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک» و... نام برد.
کارشناس نشر و تبلیغ مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک می‌افزاید: همچنین به مناسبت برپایی نمایشگاه «کارگاه بایسنغر؛ امیرزاده هنرمند دوره تیموری» در نگارخانه مؤسسه، سه نشست‌ تخصصی با حضور شش نفر از استادان برجسته در آبان و آذر سال جاری در این مجموعه برگزار شد.
 

ارائه خدمات پژوهشی
از باصفا در خصوص ظرفیت‌های پژوهشی کتابخانه و موزه ملی ملک نیز می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد: نسخه‌های خطی نفیس و هنری، متون کهن علمی، اسناد ارزشمند تاریخی، هنری، کتاب‌های چاپ سنگی و سربی، آثار موزه‌ای همچون سکه، تمبر، فرش، نقاشی، خوشنویسی، قلمدان و آثار لاکی، مشبک‌های فلزی، از جمله فرصت‌ها و زمینه‌های موضوعی برای پژوهشگران در این مؤسسه است. 
کارشناس نشر و تبلیغ این مؤسسه تصریح می‌کند: کتابخانه و موزه ملی ملک با برگزاری برنامه‌ها و نشست‌های متنوع آموزشی، علمی و پژوهشی، بستری فراهم می‌آورد تا ضمن معرفی این گنجینه، تعامل با مخاطبان از منظر کیفی و کمی گسترش یابد و نظر پژوهشگران به اولویت‌های پژوهشی این مرکز جلب شود. برگزاری چنین نشست‌هایی موجب بروز خلاقیت‌ها و دستاوردهای بیشتری خواهد شد.
همچنین او می‌گوید: علاوه‌بر ارائه خدمات تخصصی به پژوهشگران در تالار محققان کتابخانه، در این مؤسسه برنامه‌هایی نیز در زمینه حمایت از پژوهشگران برای پژوهش‌های بنیادی و تحقیقات کاربردی برپایه سیاست‌های راهبردی، به صلاحدید کارگروه آموزش، پژوهش و نشر، انجام می‌شود چنان‌که امیدواریم در آینده نزدیک بتوانیم از پژوهش‌ها و  پایان‌نامه‌های مرتبط با اهداف این مؤسسه حمایت کنیم.
 

حرکت در مسیر تحقق مرجعیت علمی
باصفا درباره اقدامات شاخص این مؤسسه در راستای تحقق مرجعیت علمی در آستان مقدس حضرت رضا(ع) نیز بیان می‌کند: به منظور برقراری ارتباط سازمان‌یافته و بهره‌مندی از توانمندی و دسـتاوردهای عـلمی، فرهنگی و اجتماعی و توسعه همکاری‌های دو جانبه، تفاهم‌نامه‌هایی میان کتابخانه و موزه ملی ملک و دانشگاه‌ها، مراکز علمی و مؤسسات فرهنگی منعقد شده است که برخی از آن‌ مؤسسات عبارت از «دانشگاه هنر»، «دانشگاه ادیان و مذاهب»، «فرهنگستان هنر»، «فرهنگستان علوم پزشکی»، «مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور (مکتب)» و «پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات» است. این همکاری با سایر مؤسسات همچون «مرکز معماری اسلامی» و... در حال گسترش است.
 

چشم‌انداز پژوهشی آینده
به گفته باصفا، مدیران و کارکنان کتابخانه و موزه ملی ملک همواره به اموری اعم از «توجه به رویکرد و چشم‌انداز کلان آستان قدس رضوی در مقوله وقف» و «نگرش به نیات مندرج در وقف‌نامه حاج حسین‌آقا ملک: تعظیم و تکریم شعائر اسلامی، سعادت مملکت ایران، خدمت به جامعه و...» اهتمام دارند. تمرکز بر تمام این موارد در جهت معرفی، شناسایی، احیا، نشر و ترویج دانش نهفته در این گنجینه است.
او خاطرنشان می‌کند: از جمله برنامه‌های آینده مؤسسه که در ادامه فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی گذشته دنبال می‌شود می‌توان به مواردی نظیر تداوم، تقویت و ارتقای سطح نشست‌ها و سخنرانی‌های تخصصی و علمی با حضور استادان برجسته در گستره‌های موضوعی مرتبط برپایه سیاست‌های مؤسسه، تشویق مخاطبان و حمایت از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری به شیوه تسهیل در دسترسی به آثار و...، برگزاری نشست معرفی، نقد و بررسی کتاب‌های چاپ شده، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی به ویژه در گستره سندشناسی، خط‌شناسی، مُهرشناسی و...، اشاره کرد.

گزارش از آرزو مستأجر حقیقی