پذیرایی روزانه از 20 هزار زائر با غذای متبرک حضرت رضا(ع) در ایام خاص

به گزارش آستان نیوز، پذیرایی از زائرین و مجاورین در صحن و سرای رضوی قدمتی طولانی دارد و شاید بتوان از آن به عنوان یکی از مهمترین خدمات حرم مطهر به ارادتمندان امام هشتم(ع) نام برد که در پرتوی نذورات و موقوفات مردمی همچنان دنبال می‌شود. در حال حاضر این خدمات توسط مدیریت مهمانسراها زیر نظر معاونت خدمات زائرین حرم مطهر رضوی ارائه می‌شود. در ادامه با میرحسین کبیری سرپرست مدیریت مهمانسراهای حرم مطهر که حدود 25 سال سابقه خدمت در این آستان مقدس را دارد، به گفت‌وگو می‌پردازیم تا با فعالیت‌های این مدیریت به ویژه پذیرایی از زائرین بیشتر آشنا شویم.

این مدیریت چه مأموریت‌ها و وظایفی در حال حاضر دارد؟

مأموریت اصلی مهمانسراهای حضرت رضا(ع) ارائه خدمت پذیرایی به مهمانان و مدعوین این آستان مقدس است. این مدیریت در دو مهمانسرای «غدیر» و «حُر عاملی» پذیرای مهمانان است که در این میان، مهمانسرای غدیر مختص پذیرایی از زائرین است. اگرچه مهمانسرای حر عاملی به پذیرایی از خدمه اعم از خادمان، خادمیاران و کارکنان اختصاص دارد، اما در ایام پیک کاری و با توجه به نیاز، از ظرفیت یک سالن آن برای میزبانی از زائرین هم استفاده می‌شود. البته امکان ارائه غذا به صورت بیرون‌بر نیز به مراجعان در هر دو مهمانسرا وجود دارد. همچنین در ایام مناسبتی نظیر دهه کرامت و ماه مبارک رمضان در خارج از مهمانسراها در حرم مطهر از زائرین و مجاورین پذیرایی می‌شود. به طور نمونه در صحن امام حسن مجتبی(ع) و رواق‌های حضرت زهرا(س) و شیخ حر عاملی سفره پهن کرده و از مهمانان با غذای متبرک حضرت رضا(ع) میزبانی می‌شود. این مدیریت در ایام و مناسبت‌های خاص در پذیرایی آستان قدس رضوی در خارج از حرم مطهر حضرت رضا(ع) نیز مشارکت دارد. در واقع طبخ و ارسال غذا توسط مدیریت مهمانسراها انجام شده و توزیع آن توسط بنیاد کرامت رضوی در خارج از حرم مطهر به طور مثال در حاشیه شهر مشهد در درب منازل یا مساجد صورت می‌گیرد. همچنین در بازدیدهای تولیت آستان قدس رضوی از برخی مراکز همچون آسایشگاه معلولین پذیرایی با غذای حضرت از حاضران در محل مرکز مربوطه انجام می‌شود. علاوه‌بر این موارد، مدیریت مهمانسراهای حرم مطهر ارسال غذا به مناطق آسیب‌دیده در بلایایی نظیر زلزله و سیل را در مأموریت‌های خود داشته است. از طرف دیگر، این مدیریت وظیفه اجرای نیات واقفین در حوزه پذیرایی و اطعام را در حرم مطهر رضوی برعهده دارد. به طور مثال، در ایام رجب و شعبان پیش رو موقوفاتی در این حوزه داریم که با طبخ غذا در مهمانسراها و پذیرایی در حرم مطهر اجرا می‌شود.

غذای متبرک حضرت رضا(ع) با اتخاذ چه رویکردهای در این مهمانسراها طبخ می‌شود؟

پذیرایی از زائرین امام رضا(ع) از جایگاه خاصی برخوردار است و تولیت معزز آستان قدس رضوی نیز همواره بر کیفیت بالای غذای طبخ شده در مهمانسرای حضرت رضا(ع) تأکید فرمودند. از این رو تمامی دست‌اندرکاران در این امر، به کیفیت غذا توجه خاصی کرده تا جایی که این موضوع جزء اصول اولیه کار ما قرار دارد که در این میان در فرآیند طبخ غذا مهمترین معیار، مواد اولیه با بهترین کیفیت بوده و سپس نوع طبخ غذا است که نیروهای آشپزخانه نیز نهایت تلاش و مهارت خود را در این حوزه بکار می‌بندند. همچنین دارابودن تجهیزات خوب در سطح کیفی غذا اثرگذار است که مهمانسراها تجهیزات مناسبی دارد. از طرف دیگر چون پخت غذا با بهداشت و سلامتی مردم سروکار دارد، علاوه بر کیفیت غذا به رعایت اصول بهداشتی نیز دقت بسیار می‌شود و کارشناس بهداشت نیز بر این موضوع نظارت کامل دارد. امسال مهمانسراهای حرم مطهر رضوی با رعایت استانداردهای طبخ، موفق به کسب گواهی‌نامه طلایی «کیفیت طیب» شد. همچنین از آنجایی که زائرین ممکن است تنها یک بار در طول عمرشان یا پس از چند سال مهمان مهمانسرا شوند، بیشتر با غذایی مانند چلوگوشت از آنان پذیرایی می‌شود. از این رو بحث تنوع غذایی، بیشتر در حوزه طبخ غذای کارکنان مورد تأکید است.

ساعت کار مهمانسراهای حرم مطهر رضوی به چه صورت است؟

مهمانسراهای حضرت رضا(ع) به طور معمول هر روز از ساعت حدود 6 تا 22 مراحل طبخ و توزیع غذا را در وعده‌های مختلف انجام می‌دهند. البته در حال حاضر ساعت کار آشپزخانه آن باتوجه به نوع غذایی که قرار است طبخ شود، برنامه‌ریزی می‌شود، طوری که برای پخت صبحانه همچون حلیم و عدسی نیاز به انجام مراحل طبخ از شب قبل است. بنابراین تعدادی از نیروها به نوبت در آشپزخانه در شیفت شب حضور دارند تا به موقع از زائرین با صبحانه گرم پذیرایی شود.

حداقل و حداکثر پخت غذا در مهمانسراها ویژه پذیرایی از زائرین چقدر است؟

به طور میانگین روزانه با توزیع 1500 تا 2000 پرس صبحانه و در دو وعده ناهار و شام نیز به طور معمول با توزیع روزانه حدود 7 هزار پرس غذای حضرت از زائرین در مهمانسرای غدیر پذیرایی می‌شود که این آمار در ایام مناسبتی و پیک به روزانه 20 هزار پرس غذا افزایش می‌یابد. در واقع می‌توان گفت در ایام مناسبتی خاص همچون میلاد حضرت رضا(ع) در هر مهمانسرا در هر وعده ناهار و شام امکان پذیرایی 10 هزار پرس غذا وجود دارد.

در حال حاضر آشپزخانه مرکزی «حضرت رضا(ع)» با چه ظرفیت و تجهیزاتی در حال فعالیت است؟

آشپزخانه مرکزی حضرت رضا(ع)، یک آشپزخانه مجهز و صنعتی با پایه پخت بخار در فضای 3 هزار مترمربع است که به همت آستان قدس رضوی راه‌اندازی شده است. در این آشپزخانه در حال حاضر روزانه حدود 7 هزار پرس غذا در دو وعده ناهار و شام ویژه توزیع بین پرسنل این آستان مقدس طبخ می‌شود که با تکمیل ظرفیت پخت این آشپزخانه در آینده نزدیک، امکان طبخ 25 هزار پرس غذا در هر وعده یعنی در مجموع روزانه 50 هزار پرس غذا در آن وجود دارد.

خدمات این مهمانسراها با مشارکت چند نفر انجام می‌شود؟

در هر کدام از مهمانسرای غدیر و حرعاملی با بهره‌گیری از ظرفیت حدود 80 نفر از پرسنل آستان قدس رضوی امور مختلف طبخ، نظافت، اداری و... انجام می‌شود. در این میان، خادمیاران آقا و خانم در امور پذیرایی و پشتیبانی مشارکت دارند که دارای کشیک‌های ثابت هفتگانه با هشت ساعت خدمت در یک روز هفته هستند. به طور میانگین روزانه در هر کشیک مهمانسرای غدیر حدود 100 تا 120 نفر خادمیار خانم (جهت امور پشتیبانی همچون پاک کردن برنج، صیفی‌جات و...) و 150 تا 200 نفر خادمیار آقا (جهت امور پذیرایی) حضور دارند. در هر کشیک مهمانسرای حرعاملی نیز 60 خادمیار خانم و حدود 150 خادمیار آقا حضور داشته و امور مربوطه را انجام می‌دهند. البته در ایام مناسبتی و خاص، با توجه به نیاز تعداد خادمیاران بیشتری فراخوان می‌شوند. همچنین در حال حاضر خدمات در آشپزخانه حضرت رضا(ع) با بهره‌گیری از نیروهای آشپزخانه مهمانسراهای حرم مطهر انجام می‌شود.

زائرین از چه طریق می‌توانند فیش غذای متبرک حضرت رضا(ع) را دریافت کنند؟

زائرین نگاه مادی به غذای مهمانسرای حرم مطهر رضوی برای رفع نیاز غذایی خود ندارند بلکه آنان دید معنوی به این امر داشته و دوست دارند بر سر سفره حضرت رضا(ع) بنشینند و از این خوان متبرک متنعم شوند. در حال حاضر نیز از طریق سامانه «نسیم رضوان» زائرین حرم مطهر می‌توانند با درج کد ملی، هر سه سال یک‌بار اقدام به رزرو غذای متبرک برای خود و خانواده‌شان کنند و در صورت رزرو موفق، دعوت‌نامه آنان از طریق همان سامانه مشخص خواهد شد.  همچنین زائرین گرامی می‌توانند با نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود از طریق سامانه ملی تلفنی 138 آستان قدس رضوی به ما در راستای ارتقای خدمات پخت و پذیرایی در مهمانسراهای حرم مطهر رضوی یاری رسانند.

خبرنگار: آرزو مستأجر حقیقی