روایتی از تشرف کاروان مجاورین سالمند به حرم مطهر رضوی در روز شهادت امام کاظم(ع) / مهمانان خاص آقا

به گزارش آستان نیوز، طرح زیارتی یا معین‌الضعفا(ع)، یکی از طرح‌های باسابقه آستان قدس رضوی است که در حال حاضر به همت اداره امور تسهیلات زائرین حرم مطهر رضوی با همکاری جمعی از خدام و خادمیاران این آستان مقدس به ویژه خادمیاران بخش صندلی چرخدار، هر هفته سه‌شنبه‌ها صبح با توجه به مساعد بودن شرایط آب و هوایی اجرا می‌شود. حدود 80 تا 100 نفر سالمند، توان‌یاب و...، از مناطق مختلف مشهد به ویژه حاشیه شهر که مدت زمان زیادی است، سعادت زیارت حرم مطهر را نداشتند، در قالب این طرح توسط رابطین آستان قدس رضوی شناسایی شده و به حرم مطهر مشرف می‌شوند. تمام هزینه رفت و آمد آنان نیز بر عهده این آستان مقدس است. در ادامه روایتگر حال و هوای اجرای این طرح در بیست و پنجم ماه رجب سالروز شهادت حضرت موسی بن جعفر(ع) هستیم. 

کاروانی از گوشه و کنار مشهد

چند دقیقه‌ای بیشتر به ساعت 9 صبح هفدهم بهمن‌ماه نمانده است که به دوربرگردان خیابان شیرازی حرم مطهر رضوی می‌رسم. خادمان آستان قدس رضوی با صندلی‌های چرخدار در صفوف منظم مقابل ورودی شیخ طوسی صف کشیده‌اند و به تدریج به طرف ون‌های سفیدرنگ پارک شده مقابل دارالشفای امام(ع) می‌روند تا مهمانان ویژه امروز شمس الشموس(ع) را همراهی کنند. بیشتر این مهمانان، بانوان سالمند هستند که با کمک جمعی از خادمیاران بانو و ذکر صلوات از ون‌ها پیاده شده و سوار صندلی‌های چرخدار می‌شوند. سپس خادمان، صندلی‌های چرخدار را به سمت ورودی می‌برند و بدین ترتیب اعضای کاروان یا معین‌الضعفا(ع) به این قطعه بهشتی مشرف می‌شوند. این کاروان زیارتی دوباره صفوف خود را در داخل این بارگاه آسمانی منظم می‌کند و همراه با نوحه‌خوانی مداح حرم مطهر به سمت صحن انقلاب اسلامی به راه می‌افتد. اعضای کاروان امروز حدود 100 مجاور از مناطقی همچون پروین اعتصامی، امیریه، گلشهر و...، هستند.

در ادامه به سراغ تنی چند از اعضای کاروان می‌روم و از آنان درباره حس زیارتشان در چنین روز خاصی می‌پرسم. یکی از مادربزرگ‌ها که اهل منطقه پروین اعتصامی است، می‌گوید: قسمت شد سالروز شهادت آقا علی بن موسی جعفر(ع) است برای عرض تسلیت به آقا امام رضا(ع) حرم مطهر بیاییم. او می‌افزاید: امیدوارم خدا خادمان آستان قدس را عاقب بخیر کند و به حق آبروی حضرت زهرا(س) هیچ‌گاه محتاج کسی نشوند. بانوی زائر دیگری که حدود یک سال است نتوانسته به زیارت حرم مطهر رضوی بیاید، هم بیان می‌کند: بسیار خوشحال هستم که امروز توفیق زیارت داشتیم. مادربزرگی نیز با شوق معنوی خاصی برایم تعریف می‌کند که دیشب خواب دیده است به زیارت می‌آید و امروز سعادت نصیبش شده است. همچنین یکی از پدربزرگ‌های کاروان که گوش‌هایش هم کمی سنگین است، برایم از حال خوب دلش می‌گوید و برای خادمان دعا کرده و برایشان سلامتی از حضرت ثامن الحجج(ع) می‌خواهد. 

خدمت با جان و دل

کاروان در میان جمعیت پرشور زائرین و مجاورین به صحن انقلاب می‌رسد. مداح همچنان نوحه‌خوانی می‌کند: «... یا امام رضا(ع)، یک لحظه مرا جدا زِ درگاه مکن دل را تو گرفتار غم و آه مکن/ از پنجره ضریح خود دست مرا سوگند به فاطمه که کوتاه مکن/ من سفره دل پیش کسی باز نکردم من درد دلم پیش کسی باز نکردم/ یا ضامن آهو، یا ضامن آهو/ هرکس که در این صحن و سرا پا بگذارد در موقع رفتن دل خود جا بگذارد/ یا ضامن آهو، نظری سوی گدا کن...». حال و هوای تمام حاضران در صحن دگرگون شده است و با ذکر «یا ضامن آهو» مداح را همراهی می‌کنند. در این بین، خادمان با احترام اعضای کاروان را دقایقی پشت پنجره فولاد می‌برند تا آنان از نزدیک‌تر با غریب‌الغربا(ع) راز و نیاز کنند و از دل شکسته خود بگویند. پس از زیارت نیز اعضای کاروان به صحن آزادی و رواق نجمه خاتون منتقل می‌شوند. 

در این مجال با حسین شجاعی، یکی از خادمیاران استانی بخش صندلی چرخدار و زائربر اداره امور تسهیلات زائرین حرم مطهر رضوی سر صحبت را باز می‌کنم که برای نخستین بار است در تشرف این کاروان مشارکت دارد. او چهل و هشت ساله و اهل کرمان است و حدود شش سال سابقه خدمت در این آستان مقدس را دارد. شجاعی درباره حس و حال خدمت خود در اجرای این طرح زیارتی می‌گوید: همیشه به نیابت از اهل بیت(ع) به ویژه امام جواد(ع) و امام موسی کاظم(ع) به آقا امام رضا(ع) خدمت می‌کنم. البته حس و حال این خدمت خاص را نمی‌توان در یک جمله بیان کرد. بی‌شک مشارکت در تشرف زائرین سالمند و کم‌توان حس بسیار خوبی دارد. او می‌افزاید: در واقع، من اعضای این کاروان را همچون پدر و مادر خودم می‌بینم و با جان و دل در طول مسیر تشرف به آنان خدمت می‌کنم. 

زیارت دوست‌داشتنی اعضای جوان کاروان

اعضای کاروان یکی یکی با صندلی‌های چرخدار به داخل رواق نجمه خاتون رسیده‌اند. چشمان بیشتر اعضای کاروان پُر از اشک شده است. برخی تسبیحی در دست دارند و ذکر می‌فرستند. بعضی دیگر از اعضای کاروان، زیارت‌نامه‌ می‌خوانند و تعدادی از آنان نیز ‌دستان لرزان خود را کمی بالا برده و زیرلب نجوا می‌کنند. صفوف منظم می‌شود و خادمان در کنار صفوف اعضای کاروان روی فرش می‌نشینند. در ادامه دعای فرج و زیارت امین الله قرائت می‌شود. همچنین مداح با روضه‌خوانی به مناسبت سالروز شهادت امام موسی الکاظم(ع)، فضای داخل رواق را رنگ و بوی دیگری می‌بخشد. در پایان مراسم نیز اعضای کاروان به تدریج به بیرون از رواق منتقل می‌شوند. در این میان، به سراغ تنی چند از اعضای جوان و نوجوان کاروان می‌روم که همراه مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها با صندلی چرخدار به زیارت مشرف شدند. یکی از آنان پسر دوازده ساله‌ای از منطقه امیریه مشهد است که برایم از زیارت دوست‌داشتنی امروزش می‌گوید. دیگری آقای جوان بیست و یکساله‌ای است که پس از زیارتش، حس و حال بسیار خوبی دارد. او بیان می‌کند: امیدوارم امام رضا(ع) شفاعت همه بیمارانشان به ویژه آنان که بر روی صندلی چرخدار هستند را بکنند تا آنان هم بتوانند با پای خودشان به پابوسی ایشان بیایند. 

صفوف کاروان طرح زیارتی یا معین‌الضعفا(ع) در خارج از صحن آزادی در مقابل ورودی صحن انقلاب اسلامی منظم شده و رضاگویان راهی صحن انقلاب می‌شود تا مهمانان خاص امروز صحن و سرای رضوی با امام مهربانی‌ها وداع کنند. تعدای از زائرین هم با دلدادگی آنان را بدرقه می‌کنند. بدین‌ترتیب اعضای کاروان دوباره به دوربرگردان خیابان شیرازی باز می‌گردند و با کمک خادمیاران سوار ون‌ها می‌شوند. در پایان اجرای طرح نیز به تک تک اعضای کاروان بسته‌های متبرک حرم مطهر رضوی اهدا می‌شود تا شیرینی زیارت آنان دوچندان شود.