تحقق ۹۰ درصد برنامه‌های راهبردی بذر و نهال رضوی در ۱۴۰۲ / تولید بذور هیبرید تا ایجاد مرکز زیست فناوری گیاهی

به گزارش آستان نیوز، ارتقای موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی از رتبه تک ستاره به دو ستاره در تعالی سازمانی، اجرای فناوری پوشش بذر روی محصولات مختلف از جمله پنبه و کاملینا، تولید بیش از 345 هزار اصله نهال بذری و پایه رویشی و همچنین دریافت استاندارهای مدیریتی ایزو ۹۰۰۱ و ۱۴۰۰۱، تنها بخشی از دستاوردهای این مجموعه در سال جاری است. امسال علاوه‌بر تولید بالغ بر 510 تن انواع بذر و 1385 تن انواع محصولات کشاورزی، شاهد ایجاد مرکز زیست فناوری گیاهی و پوشش بذر هم هستیم که به زودی راه‌اندازی می‌شود.
 

بهره‌برداری از مرکز پوشش بذر در 1403
موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی در سال گذشته در راستای دستیابی به دانش فنی تولید پوشش بذور، موفق به دریافت درجه دانش‌بنیانی از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری شد. این موسسه به دنبال دستیابی به دانش فناوری پوشش بذر برای نخستین بار در کشور، ایجاد مرکز تخصصی پوشش بذر را در دستور کار قرار داد. امسال نیز فناوری پوشش بذر بر روی محصولات مختلف از جمله پنبه و کاملینا اجرا شده است.
مدیرعامل موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی گفت: این مرکز که جزء اولین مجموعه‌های مختص اعمال فناوری پوشش بذر در کشور به حساب می‌آید، با استفاده از تسهیلات قبل از تولید صنعتی صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در حال احداث است.
مهندس محمد هاشم‌زاده ادامه داد: با راه‌اندازی این مرکز بخشی از نیاز کشور برای خرید بذور پوشش‌دار از خارج کشور رفع می‌شود که تحقق این امر علاوه‌بر کمک به مهار تورم به دلیل عدم نیاز به ارز برای ورود بذر پوشش‌دار به داخل، سبب ورود کشور به عرصه تولید بذور پوشش‌دار و رشد تولید داخلی خواهد شد.
او از هدفگذاری برای بهره‌برداری از مرکز تخصصی پوشش بذر در سال آینده خبر داد و افزود: روال کار دریافت تسهیلات از طریق صندوق مذکور در حال انجام است و پیش‌بینی می‌شود این مرکز تا نیمه نخست سال 1403 آماده و تجهیز شود و بتوان از آن برای پوشش‌دار کردن بذور محصولات مختلف مورد نیاز کشور استفاده کرد.
 

اجرای طرح هوش مصنوعی آنالیز تصویری بذر
یکی از پروژه‌های مهمی که موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی امسال در راستای رسالت خود در زمینه تولید بذر زنده و سالم تعریف کرد، پروژه آنالیز تصویری بذر بر مبنای هوش مصنوعی است.
هاشم‌زاده در این باره گفت: این پروژه با همکاری مشترک گروه مهندسی کامپیوتر و برق دانشگاه امام رضا(ع) در حال انجام است و مراحل پایانی خود را سپری می‌کند. در طرح هوش مصنوعی آنالیز تصویری بذر، بذور با استفاده از دوربین‌های چند طیفی عکسبرداری شده و در مرحله بعد این روند با استفاده از نرم‌افزار تعریف شده اختصاصی، بررسی و بذرهای سالم پس از کیسه‌گیری خارج می‌شود.
 

تولید بذر هیبرید ذرت
از تولید بذور هیبرید ذرت نیز می‌توان به عنوان یکی از اصلی‌ترین دستاوردهای موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی یاد کرد. ذرت علوفه‌ای یکی از مهمترین محصولات در حوزه تأمین علوفه است که با استفاده از بذور هیبرید تولید شده می‌توان عملکرد آن را به صورت کمی و کیفی افزایش داد.
هاشم‌زاده با اشاره به تولید حدود 100 تن بذر هیبرید ذرت توسط این موسسه با همکاری یکی از شرکت‌های داخلی در سال 1402 خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی شده است در سال 1403 این مقدار به حدود 400 تن برسد.
او ادامه داد: بذور هیبرید ذرت علاوه‌بر افزایش تولید علوفه و تأمین نیاز خوراک دام، می‌تواند سبب پایداری در تولیدات دامی و ثبات قیمتی آن‌ها در داخل و همچنین کاهش نیاز به واردات علوفه در کشور شود، پروژه‌ای که منطبق بر مهار تورم و رشد تولید در کشور طراحی و اجرا شده است.
 

ایجاد مرکز زیست فناوری گیاهی
یکی از طرح‌های کلیدی که امسال در موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی کلید خورد، ایجاد مرکز زیست فناوری گیاهی بود. این موسسه در راستای تحقق شعار سال مبنی بر رشد تولید، با رصد کمبود تولید پایه‌های رویشی به دست آمده از طریق کشت بافت گیاهی، ایجاد مرکز زیست فناوری گیاهی را برای تأمین این پایه نهال را در دستور کار قرار داد.
هاشم‌زاده با بیان این‌که ایجاد مرکز زیست فناوری گیاهی در اوایل سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد، گفت: با ایجاد این مرکز و آزمایشگاه تخصصی کشت بافت گیاهی برای تولید پایه‌های‌ عاری از قارچ، باکتری و آفت، علاوه‌بر کاهش نیاز به واردات این پایه‌های نهال از خارج کشور و در نتیجه کاهش تورم، شاهد تولید نهال‌هایی با عملکرد بهتر، ارزش افزوده بیشتر و ارزش بالاتر خواهیم بود.
 

تولید بذر هیبرید سبزی و صیفی
با توجه به تامین حدود 90 درصد بذر مورد نیاز کشور در حوزه تولید بذر هیبرید سبزی و صیفی از خارج، سالانه شاهد خروج مقدار بسیار زیادی ارز برای واردات این محصولات هستیم، از این رو موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی در راستای کاهش وابستگی به واردات این دسته مهم از محصولات، چندین طرح را در سال جاری تعریف و آغاز کرد که ارزیابی حدود 180 ژنوتیپ مختلف گوجه‌فرنگی از جمله آن‌ها به شمار می‌رود، طرحی که به تولید بذور هیبرید و در نهایت لاین گوجه‌فرنگی خواهد انجامید.
مدیرعامل موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی از ارزیابی توده‌های مختلف بذر سبزیجات همچون ریحان، شوید و گشنیز و دستیابی به برترین رقم در سال جاری خبر داد و افزود: این موسسه در تلاش است در راستای تحقق شعار سال 1402 با تولید بذور هیبرید سبزی و صیفی، عملکرد و تولید کشاورزان را افزایش دهد.
 

ارزیابی بذر هیبرید صیفی با همکاری شرکت خارجی
ارزیابی بذر هیبرید صیفی، طرح مهم دیگری بود که امسال در این موسسه آغاز شد. با توجه به وجود تیم تخصصی در موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی و اجرای طرح‌های متعدد در زمینه تولید بذور هیبرید مورد نیاز سبزی و صیفی، مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری از این موسسه درخواست کرد با همکاری شرکت بین‌المللی دورگای هندوستان، کشت و ارزیابی بذور هیبرید صیفی این شرکت هندی را در اقلیم کشور انجام دهد.
او درباره این طرح اظهار کرد: در حال حاضر بذور هیبرید صیفی شرکت بین‌المللی دورگای هند در سالن هیدروپونیک موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی در حال انجام است که نتایج این طرح در تولید بذور هیبرید این دسته مهم از محصولات بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
او ادامه داد: اجرای این طرح نه تنها در بهبود و تسریع در روند تأمین بذور هیبرید مورد نیاز کشور و تأمین امنیت پایدار غذایی موثر است، بلکه افزایش تولید و خودکفایی در تولید این محصولات را به دنبال خواهد داشت.
 

تغییر الگوی کشت تا استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری
به گفته مدیرعامل موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی، مهم‌ترین چالش سال جاری در تولید محصولات کشاورزی، کاهش سطح آب برخی چاه‌های کشاورزی اراضی و همچنین گرمای شدید هوا در تابستان بوده است.
هاشم‌زاده، استفاده از آبیاری قطره‌ای تیپ را مهم‌ترین راهکار ارائه شده برای حل این مشکلات عنوان کرد و گفت: با وجود هزینه اولیه بالا اما این روش از هدر رفت آب به صورت موثر جلوگیری می‎کند و کارایی مصرف آب را به حداکثر می‌رساند.
او ادامه داد: با توجه به گرمای بی‌سابقه هوا در تابستان امسال همچنین مقرر شد با تغییر در الگوی کشت، بتوانیم محصولاتی که بیشترین مقاومت را در برابر تنش‌های گرمایی دارند، تولید کنیم.
هاشم‌زاده افزود: یکی دیگر از موضوعات اصلیِ در دست بررسی موسسه برای به حداقل رساندن مشکلات ناشی از گرمای شدید هوا، ایجاد تحمل دمای بالا به بذر از طریق اعمال پوشش‌های خاص بذر در روش فناوری پوشش بذر بوده که بر روی بذور محصولات مختلف انجام شده است.
 

تحقق 90 درصد برنامه‌ها در سال 1402
مدیرعامل موسسه دانش‌بنیان بذر و نهال رضوی اظهار کرد: براساس گزارشات و جلسات متعدد پیرامون پایش طرح‌ها، موسسه در اجرای طرح‌های تعیین عملکرد موفقی داشته و براساس آخرین پایش و کنترل پروژه انجام شده در موسسه، بیش از 90 درصد اهداف محقق شده است.