دربانی؛ خدمتی با 4 قرن سابقه / چشم انتظار روز خدمت هستم

به گزارش آستان نیوز، حرم ملائک پاسبان رضوی، تجلی‌گاه ارائه خدمات متنوع خدام و خادمیارانی است که به عشق خدمت به محبان شمس‌الشموس(ع) به این سرای قدسی مشرف می‌شوند. در این میان، دربانان از جمله این خدام به شمار می‌آیند که از دیرباز در هُرم گرمای تابستان و سرمای زمستان در صحن‌های مختلف حضور داشته تا راهنما و راهگشای زائران و مجاوران حضرت رضا(ع) باشند.

خدام حرم مطهر رضوی مشتمل بر پنج گروه خادم‌ها، دربانان، فراش‌ها، کفشدارها و حُفاظ می‌شوند که به صورت تشرفی، افتخاری و رسمی در این بارگاه ملکوتی خدمت می‌کنند. در این بین به سراغ مجتبی شادلو از دربانان با سابقه حرم مطهر رفتیم و با او هم‌کلام شدیم. شادلو، متولد سال 1331 در مشهد است.
 

آقای شادلو از سابقه خدمت خود در حرم مطهر رضوی برایمان بگویید؟
من دربان موروثی رسمی هستم و خدمت در حرم مطهر رضوی در خانواده ما از گذشته تا به امروز بوده و نسل به نسل، از پدر به پسر ارشد منتقل شده است، یعنی پدرم، پدربزرگم و...، همگی از دربانان حرم مطهر بودند. بدین‌ترتیب طبق احکام آستان قدس رضوی، پس از درگذشت پدرم در زمستان 1389، من خدمتم را از فروردین 1390 به صورت رسمی در این آستان مقدس آغاز کردم. البته پیش از آن نیز با توجه به کهولت سن پدرم، من به عنوان نائب ایشان در بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) خدمت می‌کردم. در حال حاضر نیز در کشیک پنجم اداره دربانان حرم مطهر رضوی خدمت می‌کنم و مسئولیت معاونت کشیک را برعهده دارم. از آنجایی که از خدام رسمی این آستان مقدس هستم هر هشت روز یک‌بار، 24 ساعت باید در این آستان مقدس خدمت کنم. البته پسرم هم به خدمت مشرف شده است و در حال حاضر نائب من است.
 

خدمت به عنوان یکی از خدام اداره دربانان حرم مطهر چه ویژگی‌های خاصی دارد؟
دربانان، قدیمی‌ترین خدام حرم مطهر رضوی محسوب می‌شوند تا جایی که این خدمت 4 قرن سابقه در این آستان مقدس دارد. در حال حاضر نیز دربانان در قالب هشت کشیک در صحن های انقلاب اسلامی، آزادی، جمهوری اسلامی، قدس و مسجد جامع گوهرشاد، خدمت می‌کنند. در این میان، می‌توان گفت سخت‌ترین نوع خدمت در میان خدمت خادمان حرم مطهر رضوی مربوط به خدمت دربانی است، چون در هوای سرد زمستان در پُست‌های مختلف در صحن‌ها در حال خدمت هستند. در تابستان‌ها نیز در گرم‌ترین هوا و شدت بالای نور آفتاب، در پشت پنجره فولاد و صحن‌های حرم مطهر به خدمت خود ادامه می‌دهند. البته این سختی، لذت خدمت ما را دوچندان می‌کند. همچنین دربانان همیشه باید ملبس به لباس فرم خود و با آراستگی خاصی در صحن‌ها حضور داشته باشند. در واقع آنان بیشترین راهنمایی زائران را برعهده دارند.
 

خدمت در چه بخشی از حرم مطهر رضوی برای دربانان شیرین‌تر است؟
من در تمام پُست‌های مرتبط با خدمت دربانان در صحن‌های مختلف، انجام وظیفه کرده‌ام و در حال حاضر نیز وظایف اداری و مدیریتی در کشیک پنجم اداره دربانان را برعهده دارم. ما به طور معمول برای افرادی که خدمتشان را به تازگی در این اداره در حرم مطهر رضوی آغاز کرده‌اند، پُست ورودی باب السلام در صحن آزادی را در نظر می‌گیریم، چون خدمت در صحن آزادی در پایین پای حضرت رضا(ع) حال و هوای معنوی متفاوتی دارد و می‌توان ارتباط بهتری با حضرت داشت.
 

آیا شور و شوق خدمت شما نسبت به روز اول خدمت‌تان تغییر خاصی کرده است؟
وقتی روز خدمتم فرا می‌رسد و از دور بارگاه ملکوتی رضوی را می‌بینم، عرض ادب و احترام خود را به پیشگاه حضرت رضا(ع) به جا می‌آورم. زمانی هم که به حرم مطهر وارد می‌شوم، خودم را به حضرت می‌سپارم به این امید که راهنما و راهگشای زندگی‌ام باشند. من همیشه این حس و حال را دارم. وقتی هم که روز خدمتم به پایان می‌رسد و به منزل باز می‌گردم، چشم انتظار روز کشیک بعدی‌ام هستم تا دوباره بتوانم به پابوس حضرت رضا(ع) بروم. در واقع این خدمت را افتخار و روزی می‌دانم که نصیب من و خانواده‌ام شده است. البته تمام ائمه اطهار(ع) قابل احترام و ستودنی هستند، اما ما چون بیشتر به حرم مطهر حضرت رضا(ع) مشرف می‌شویم، با حضرت بیشتر مأنوس هستیم.
این علاقه موجب شده تا بخشی از زندگی‌ام به برنامه‌های حرم مطهر اختصاص داشته باشد و هر هفته پس از اتمام خدمتم، به فکر برنامه‌های کاری‌مان در حرم مطهر در هفته بعدی کشیکم باشم. امیدوارم تا جایی که توان داشته باشم بتوانم به پابوسی حضرت رضا(ع) بروم .
 

زیباترین لحظه خدمت شما چه زمانی است؟
وقتی زائری در حرم مطهر از ما سؤالی می‌پرسد و راهنمایی می‌خواهد، اگر ما بتوانیم قدم کوچکی برایش برداریم، گرهی از مشکلش باز کنیم، او را راضی نگه داریم و در نهایت از ما خشنود شود، بهترین و شیرین‌ترین لحظه خدمت ما است.
البته ما علاوه‌بر خدمت به زائران و مجاوران در حرم مطهر، دربرنامه‌های مختلف آستان قدس رضوی از جمله بازدید از بیمارستان‌ها و مدارس سطح شهر و مناطق محروم نیز مشارکت داریم. به طور مثال، چندی پیش از دبستانی بازدید کردیم و برنامه‌هایی در آن مدرسه داشتیم. در این میان، دانش‌آموزی با شور و شوق خاصی چند بار از ما تشکر کرد. خوشحالی این کودک برای ما اندازه دنیا ارزش دارد. برخوردهایی همچون لبخند این دانش‌آموزان است که به ما انگیزه ادامه خدمت می‌دهد.
 

به نظرتان چه عاملی موجب شده تا افتخار خدمت در این آستان مقدس نصیب خانواده شما شود؟
شکی نیست این امر از لطف و محبت حضرت رضا(ع) به ما نشأت می‌گیرد. ایشان به من و خانواده‌ام اجازه دادند تا به پابوسی ایشان برویم و خدمات بسیار ناچیز و ناقابلی را در پیشگاه ایشان انجام دهیم؛ خدماتی که همچون قطره‌ای در دریای بیکران الطاف حضرت است. از این رو ما همه زندگی‌مان متعلق به آقا علی بن موسی الرضا(ع) است.
 

خدمت در این بارگاه ملکوتی چه عنایات خاصی را برای شما به همراه داشته است؟
من و خانواده‌ام، تمام زندگیمان را مدیون حضرت رضا(ع) هستیم. در واقع ما هر چه داریم از عنایت ایشان است. در حال حاضر نیز از نظر توان جسمی، کمی مشکل دارم با این وجود اگر همچنان می‌توانم به خدمتم در حرم مطهر ادامه دهم به دلیل عنایت حضرت رضا(ع) است و از این امام بزرگوار خواسته‌ام تا روزی که زنده هستم با پای خودم بتوانم به خدمتم بروم.
 

از خاطرات خاصی که از زائران و مجاوران حرم مطهر دارید، نیز برایمان بگویید.
حرم مطهر رضوی همچون دریایی بیکران است و ما تنها قطره‌هایی از این دریا را لمس می‌کنیم. در حقیقت هر هفته که خدمت می‌رویم، ظرف کوچکی از این دریای بیکران را استفاده می‌کنیم. ما عنایات و معجزات بسیاری را با چشم خود در حرم مطهر دیده‌ایم، چنان‌که به طور معمول بسیاری از زائران با دست پُر از این بارگاه ملکوتی به شهر و دیار خود باز می‌گردند. برخی از این برکات و عنایات همچون عبادات زائران در حرم مطهر ملموس و برخی از آن‌ها پنهان و غیرمشهود است. بی‌شک هر زائری به اندازه‌ای که ارتباط معنوی با حضرت پیدا کرده و نیتش بوده است، یعنی به اندازه ظرفی که داشته، از این آستان مقدس برداشت می‌کند.
 

خدمات حرم مطهر رضوی در طی سال‌های خدمت‌تان چه تغییر و تحولی پیدا کرده است؟
بی‌تردید خدمات حرم مطهر رضوی به روز شده است و از نظر امکانات و تجهیزات بیشتر و بهتر شده است.