دکتر محمد باغستانی، پژوهشگر و استاد تاریخ اسلام، امام رضا(ع) را نماد و سمبل مبارزه با بی عدالتی توصیف کرد و گفت: جهان متلاطم امروز بیش از هر زمانی محتاج اندیشههای عدالتخواهانه حضرت رضا(ع) است.
جهان امروز محتاج اندیشه های عدالتخواهانه امام رضا(ع)
دکتر محمد باغستانی در گفت وگو با خبرنگار آستان نیوز، به شعار کنگره بینالمللی امام رضا(ع) مبنی بر «عدالت برای همه، ظلم برای هیچکس» اشاره کرد و افزود: احادیث نقل شده از آن حضرت درباره عدالت اجتماعی، جایگاه والای این مفهوم در اندیشه حضرت رضا(ع) را نشان میدهد به ویژه آن که ایشان برای عدالت اجتماعی جایگاه ویژهای قائل بودند.
وی ادامه داد: با گذشت قرنها از آغاز زندگی بشر، گذراندن ادوار مختلف تاریخی و پیشرفت انسان در حوزه های مختلف؛ برخی مفاهیم مانند عدالت همچنان تازگی و اهمیت خود را دارد و بیعدالتی زخم کهنهای است که در جهان امروز هنوز التیام نیافته است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی، افزود: همه ادیان الهی به ویژه پیامبر خاتم (ص) و ائمه اطهار(ع) در زمانه خودشان کوشیدند عدالت را اجرا کنند. امام رضا(ع) نیز آموزههای فراوانی در این باره دارند که ما به عنوان مجاور و زائر رضوی باید نسیت به آن آگاه باشیم.
باغستانی با تاکید بر اینکه عدالت از آن عناوین جذاب زندگی انسان که بسیار درباره آن گفته و نوشته شده است، همچنین افزود: عدم گسترش عدالت در جامعه بشری و تبعیض، همچنان درد امروز بشر است. امام رضا(ع) در سیره خود راهکارهای بسیاری برای اجرای عدالت در جامعه مطرح کردند که باید اساس زندگی خود قرار داد.
این استاد تاریخ و تمدن اسلامی خاطرنشان کرد: یکی از مهم ترین آموزه های حضرت در دوران سه ساله ای که در خراسان و مرو ولیعهد بودند، عدالت و ابعاد آن به ویژه در زمینه اجتماعی بود.
باغستانی همچنین با بیان اینکه در سیره رضوی عدالت نظری و عملی را میتوان توام با هم دید، افزود: امام رضا(ع) هم در بعد نظری و هم در بعد عملی تلاش کردند عدالت را نشان دهند.
این استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه گفت وگو با ما به نمونههای تاریخی در سیره رضوی درباره اجرای عدالت اشاره کرد و گفت: مامون در نامهای به امام رضا(ع) که ولیعهد بودند از فتح سرزمینی توسط مسلمانها ابراز خوشحالی کرد اما حضرت در پاسخ فرمودند؛ «این مایه خوشحالی نیست که تو فقط در فکر کشورگشایی هستی؛ به جامعه ای که داری بنگر و ببین چگونه عدالت در آن قربانی شده و تبعیض در آن گستره شده اینها وظیفه تو به عنوان حاکم جامعه اسلامی است.»
باغستانی به نمونه دیگری از اجرای عدالت در سیره رضوی اشاره کرد و افزود: در تاریخ آمده به حضرت گزارش شد که قاضی مسلمانی، میراث فردی زرتشتی که وصیت کرده بود بعد مرگش اموالش را به تهدیدستان بدهند؛ را به مسلمانان اختصاص داده، این موضوع حضرت را براشفت و فرمودند؛ «قطعا آن فرد زرتشتی هم کیشیان خود را بر مسلمانان مقدم می شمرده پس اموال او باید بین تهدیدستان زرتشتی تقسیم شود و اگر نمی توانید اموال او را برگردانید باید از بیت المال این اموال به تهیدستان زرتشتی اختصاص یابد.» که مامون هم این فرمایش حضرت را اجرا کرد.
جلسات مناظره امام رضا(ع) نمادی از عدالت فکری و فرهنگی است
وی با تاکید بر اینکه امام رضا(ع) در گفت و گو با سران ادیان و مذاهب بر عدالت تاکید داشتند، تصریح کرد: جلسات مناظره ایشان نمادی از عدالت فکری و فرهنگی است که حضرت با احترام در آن مناظرات شرکت و محترمانه مناظره می کردند و به همه آنها فرصت و حق سخن گفتن و دفاع از عقاید و مذهب خود را میدادند. سران ادیان و مذاهب آزادانه عقایدشان را بیان میکردند و پس از بیان این عقاید هم هیچ مشکلی پیدا نمیکردند؛ هیچ جای تاریخ گزارش نشده پس از مناظرات اتفاقی یا برخورد بدی با این افراد شده باشد.
حتی حضرت با خوارج و صوفیه و... هر کسی که علاقه داشت با ایشان مناظره کند سخن میگفتند و استدلال میکردند.
این استاد دانشگاه به برگزاری کنگره بین المللی امام رضا(ع) اشاره کرد و با بیان اینکه این کنگره فاخر میتواند آموزههای رضوی در زمینه عدالت به ویژه عدالت اجتماعی را تبیین کند، گفت: آموزههای نظری و عملی امام رضا(ع) درباره عدالت میتواند در این کنگره تبیین شود تا برای همه مذاهب و ادیان و انسان امروز راهگشا باشد.