به گزارش آستان نیوز، اداره خدمات کتابداری زیر نظر معاونت کتابخانه‌های سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در راستای برخورداری این سازمان از کتابخانه‌های پویا و ارائه خدمات مطلوب به مراجعان و پژوهشگران خود وظیفه انتخاب، سفارش و گردآوری منابع مناسب، سازماندهی و دسترس‌پذیر کردن منابع را در زیرمجموعه دو بخش؛ «فراهم‌آوری منابع» و «سازمان‌دهی و آماده‌سازی منابع» برعهده دارد. در ادامه در گفت‌وگو با عیسی اختری طوسی رئیس اداره خدمات کتابداری آستان قدس رضوی با چگونگی فراهم‌آوری منابع سازمان آشنا می‌شویم. 
 

اداره خدمات کتابداری به ویژه در بخش فراهم‌آوری منابع چه وظایفی را برعهده دارد؟
از جمله وظایف این بخش می‌توان به فراهم‌آوری تمامی كتاب‌هاي مرجع مهم فارسي و غيرفارسي، تمامی منابع در زمینه علوم مختلف، به ويژه علوم اسلامی و انسانی در زبان فارسي، تمامی منابع در زمينه علوم و معارف اسلامي كه در جهان تهيه شده و مي‌شود و همچنین آثار بديع مكتوب كه سرچشمه‌هاي اصلي اديان الهي، فلسفه، علوم، هنر، تاريخ و ادبيات جهاني هستند، اشاره کرد. 
همچنین بررسی و شناسایی نویسندگان و مترجمانی که در حوزه‌های موضوعی مختلف کتاب چاپ کرده‌اند و شناسایی ناشران فعال در موضوعات گوناگون با توجه به نیاز سازمان و منابع جدیدی که آن‌ها منتشر کرده‌اند، از دیگر اقدامات بخش فراهم‌آوری منابع این اداره به شمار می‌آید که از طریق جست‌وجو در اینترنت و...، انجام می‌شود. تهيه و جست‌وجو تمامی منابع چاپ شده داخلی از طریق سایت‌های خانه کتاب و کتابخانه ملی برای انتخاب منبع، تهیه و تنظيم سفارش‌های قطعي برای ارسال به ناشران و كارگزاران، دريافت درخواست‌هاي منابع مورد نياز بخش‌هاي داخلي و كتابخانه‌هاي وابسته و تأمين منابع كسري و پيگيري آن‌ها و تکمیل مجموعه‌ها، فعالیت در جذب کمک‌های مردمی و منابع اهدایی مناسب در ارتباط با سازمان، شناسایی و ایجاد رابطه با سازمان‌ها و مؤسساتی که در زمینه اهداء و مبادله با سازمان سنخیت موضوعی و تخصصی دارند، از جمله این وظایف محسوب می‌شود.
علاوه‌بر سفارش و خرید منابع، مراحل سازماندهی و آماده‌سازی تمام منابع؛ چه منابع خریداری شده و چه منابع اهدایی در قالب ثبت، سازماندهی، فهرست‌نویسی، رده‌بندی، طبقه‌بندی، تولید و نصب بارکد و لیبل، بسته‌بندی و تحویل منابع به کتابخانه‌ها نیز توسط اداره خدمات کتابداری آستان قدس رضوی در بخش سازماندهی و آماده‌سازی منابع انجام می‌شود.
 

سفارش و خرید منابع طبق چه ضوابط و سیاست‌هایی انجام می‌شود؟ 
اداره خدمات کتابداری آستان قدس رضوی با حضور پررنگ در نمایشگاه‌های مختلف و حضور مستقیم در بازارهای نشر و برپایه‌ آیین‌های مصوب، سیاست‌های کلان آستان قدس رضوی، اساس‌نامه‌ها و کمیته انتخاب کتاب اقدام به خریداری این منابع می‌کند. انتخاب منابع براساس نظر کارشناسان باتجربه و کتاب‌شناسان باسابقه کمیته انتخاب کتاب با لحاظ کردن نیاز جامعه مراجعه‌کننده و تخصصی بودن کتابخانه‌ها انجام می‌شود. البته برای تهیه منابع لاتین و عربی و منابع کتابخانه‌های تخصصی، از نظر مشاوران موضوعی سازمان نیز استفاده می‌شود. همچنین اعضای کتابخانه‌ها می‌توانند به صورت الکترونیکی در هر کتابخانه‌ای از طریقه سامانه حسابرس، منابع مورد نیاز خود را اعلام کنند که پس از بررسی و تأیید به بخش فراهم‌آوری، منابع مورد نیاز آنان سفارش داده شده و تهیه می‌شود.
 

بجز کتاب‌های چاپی چه منابع دیگری توسط این بخش خریداری و تهیه می‌شود؟
علاوه بر کتاب‌های چاپی به زبان‌های فارسی، عربی و دیگر زبان‌های خارجی، انواع منابع مطالعاتی همچون دیداری و شنیداری، الکترونیکی، نقشه و اشتراک پایگاه‌ها نیز به منظور پاسخگویی به نیاز مراجعان کتابخانه‌های سازمان خریداری می‌شود. 
 

در انتخاب و تهیه منابع جدید چه موضوعاتی بیشتر مد نظر سازمان در این بخش قرار دارد؟
اداره خدمات کتابداری سازمان با هدف فراهم‌آوری و روزآمدي علمي و فرهنگي در موضوعات علوم اسلامی، اهل بيت(ع)، امام رضا(ع)، سيره رضوي، امامت و زيارت و همچنین منابع مورد نياز محققان، پژوهشگران و مراجعان، اقدام به تهیه و خرید منابع جدید می‌کند. همچنین با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، اولویت خرید منابع، پس از مخزن چاپی با توجه به موضوع کتاب‌ها، کتابخانه‌های تخصصی سازمان بوده و با بررسی منابع در سامانه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی، از خرید منابع تکراری جلوگیری شده است.
 

فعالیت‌های این سازمان در حوزه فراهم‌آوری منابع چه وجه تمایزی با سایر کتابخانه‌های مهم کشور دارد؟
سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، مجموعه بزرگی است و 60 باب کتابخانه و مجتمع فرهنگی در کشور زیر نظر آن فعالیت می‌کنند. همچنین کتابخانه حرم مطهر رضوی از قدمت و پیشینه تاریخی بالایی برخوردار است. در این بین، این سازمان در حوزه فراهم‌آوری منابع نیز بیشتر به تهیه و خرید منابع مراجع اسلامی و تراث توجه دارد.
 

به همت اداره خدمات کتابداری آستان قدس رضوی، چه میزان منابع مطالعاتی در سال 1402 خریداری شد؟
در مجموع بیش از 46 هزار نسخه منبع مطالعاتی توسط این اداره در سال گذشته خریداری شد. برگزاری نمایشگاه‌های کتاب، در تهیه این منابع نقش مهمی داشت چنان‌که کارشناسان سازمان به صورت مجازی در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب تهران و یازدهمین نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی شرکت کردند. همچنین کارشناسان سازمان به هشتمين نمايشگاه تخصصي کتاب‌های حوزوي و معارف اسلامي خراسان و بازار انتشارات مشهد، قم و تهران اعزام شدند و منابع جدید را خریداری کردند. 
 

امسال چه برنامه‌هایی در راستای خریداری منابع سازمان در دستور کار این اداره قرار دارد؟ 
کارشناسان این اداره امسال نیز با مراجعه به وب‌سایت «خانه کتاب» درصدد هستند عناوین کتاب‌های جدید از جمله کتاب‌هایی که تازه منتشر شده است را شناسایی و از آن‌ها فهرستی تهیه کنند تا بتوان برای خرید و تهیه این منابع به روش‌های مختلف همچون شرکت در نمایشگاه‌های کتاب کشور و پیگیری از طریق ناشران و کارگزاران منابع، اقدام کرد. 

گفت‌وگو از آرزو مستأجر حقیقی