سیزدهمین نشست تخصصی پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا(ع) با موضوع «حاکمیت و استقرار عدالت مبتنی بر تعالیم رضوی» به ریاست حجت الاسلام دکتر حسین روزبه استاد حوزه و دانشگاه در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
عدالت غربی، جنایات در غزه و بمباران اتمی هیروشیما را رقم زده است
به گزارش آستان نیوز، دکتر زینب یاسین استاد دانشگاه المعارف لبنان در این نشست با ارائه مقاله خود با موضوع «غرب در مقابل عدالت اسلامی: شکاف بین تعریف و کاربرد» گفت: متاسفانه عدالت عربی در برابر عدالت اسلامی مطرح شده و برخی این دو را یک معنا پنداشتهاند در حالی که عدالت در اندیشه اسلامی و شیعی با عدالت در اندیشه خلفا متفاوت است.
وی با تاکید بر اینکه عدالت در بیان و تئوری با آنچه در عرصه عمل اتفاق میافتد تفاوت بسیار دارد، افزود: غربیها در تئوری خود را مدافع عدالت معرفی میکنند ولی در صحنه عمل عدالت غربی حوادث غزه، بمباران اتمی هیروشیما، بردهداری، استثمار ملتهای مظلوم و جهان سوم و... را رقم زده است.
استاد دانشگاه المعارف لبنان با بیان اینکه مشکل اصلی در تعریف واژه عدالت نیست بلکه در تعریف و تبیین معنای انسان است، گفت: تعریف از انسان در تفکر غربی بیشتر ذهنی است و عینیت ندارد زیرا که این تعاریف اساس وحیانی ندارد به همین دلیل تعریف از انسان و در نتیجه تعریف از عدالت به بیراهه رفته است.
استاندارهای دوگانه غرب در تعریف عدالت
زینب یاسین با اشاره به اینکه غرب در تعریف از عدالت استاندارهای دوگانه دارد، گفت: غربیها شهروندان خود را درجه یک و بقیه ساکنان جهان را درجه دو حساب میکنند به همین دلیل حقوقی که برای شهروندان خود قائلند برای بقیه مردمان جهان قائل نیستند و این اساس بی عدالتی در جهان است.
زنان و کودکان غزه از نگاه غربیها صاحب همان حقوقی نیستند که شهروندان آمریکا از آن حقوق برخوردارند.
زینب یاسین غرب را جزیرهای توصیف کرد که عدالتش برای ساکنان همان جزیره است و افراد بیرون از این جزیره باید در خدمت ساکنان جزیره تعریف شده غربیها باشند.
وی ادامه داد: غربیها عدالت الهی را نمیپذیرند اما حکما و علمای اسلام عدالت را به خداوند گره میزنند بنابراین قرائت علمای مسلمان از عدالت تفسیری مبتنی بر آموزه های وحیانی است.
ولایتعهدی با شروط رضوی
زینب یاسین با بیان اینکه خلفای بعد پیامبر(ص) فقط به فکر کشورگشایی و فتوحات بودند، افزود: اسلام عدالت را در میدان عمل جست و جو میکند و حکومت منهای عدل را نمیپذیرد.
وی پس از دوران پیامبر، دوران کوتاه حکومت امیرالمومنین(ع) و همچنین دوران کوتاه ولایتعهدی امام رضا(ع) را قطعات زیبایی از تاریخ توصیف کرد که در آن تفکر اسلامی و شیعی در صحنه عمل به دنبال برپایی عدل بوده است.
او با تاکید بر اینکه امام رضا(ع) ولایتعهدی را با شرط اینکه در عزل و نصبهای حکومتی دخالتی نداشته باشند تا مبادا حکومت مامون مشروعیت پیدا کند، پذیرفتند اظهار داشت: امام رضا(ع) امامی هستند که هم در تئوری و هم در صحنه عمل، عدالت محوری ترین صفت رفتاریشان بود.
در اندیشه اسلامی میان مفهوم عدالت و امامت ارتباط تنگاتنگی وجود دارد
دکتر فریبا علاسوند استاد پژوهشکده زن و خانواده با محور«عدالت به مثابه راهبردی حکومتی با تاکید بر احادیث رضوی مقاله خود را ارائه داد و گفت: در آموزه های اسلامی با وجود تعاریف متکثر درباره عدالت؛ و تعاریف کامل پیامبر و ائمه معصومین در این حوزه، متاسفانه نظریهپردازی و نظامسازی در این حوزه صورت نگرفته است.
علاسوند با تاکید بر اینکه میان مفهوم عدالت و مفهوم امامت ارتباط تنگاتنگی در اندیشه اسلامی وجود دارد، افزود: این امامت و رهبری از مسایل فردی مثل خانواده تا کلان جامعه را در برمیگیرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: متاسفانه ما در خلاء مطالعات اسلامی عمیق و گسترده درباره عدالت از جنبه عملگرایانه آن و توجه ویژه به بعد حکومتی آن به سر میبریم.
مدارا و احترام به کرامت انسانی
در ادامه حجت الاسلام بشیر مونی استاد المصطفی واگادوگو، بورکینافاسو، با ارائه مقاله خود با موضوع«مدارا و احترام به کرامت انسانی در مکتب رضوی، گفت: در مکتب امام رضا(ع) و اهل بیت تفاوتی نمیبینیم و همه آنها دیدگاه واحدی درباره عدالت دارند اما حضرت رضا(ع) در صحنه عمل هم فرصت بیان دیدگاههایشان را داشتند.
وی افزود: در نگاه امام رضا(ع) عدالت درسه بخش عدالت در آفرینش، عدالت تشریعی یعنی عدالت در دین و عدالت در جزا یعنی پاداش و عقاب اعمال ؛ معنا میشود که همه ما موظف به اجرای عدالت در این سه حوزه هستیم.
دکتر عباس امیر معارز، استاد دانشگاه القادسیه عراق با موضوع«رضایت یک از مولفه های کرامت انسانی مورد مطالعاتی امام رضا(ع)»، سخنرانی داشت.
وی گفت: امام رضا(ع) نگاه عمل گرایانه و حکومتی به