غدیر، عید هم عهدی مادران و دختران زائر و مجاور

به گزارش آستان نیوز، به درب ورودی دارالمرحمه از صحن پیامبر اعظم(ص) می رسم. خادمی که همان نزدیکی ها ایستاده به یکی از زائرها می گوید «آره، اینجا جشن دخترانه است». پله های ورودی به رواق را رد می کنم. پرده ای وسط رواق کشیده شده است و خادم هایی که آنجا ایستاده اند مرا به مسیر ورودی جشن هدایت می کنند. روی میزی که همان ابتدای ورود دیده می شود برگه ای زرد رنگ وجود دارد که رویش نوشته «نورالهدی». توجهی نمی کنم و از آن عبور می کنم. هرچه به پرده وسط نزدیکتر می شوم صدای همهمه بیشتر به گوشم می رسد. پرده را که از سر می گذرانم با جمعیتی روبرو می شوم که به برگزاری جشن های مرسوم نمی ماند. هر کسی هر جایی به صورت پراکنده نشسته است. عده ای هم ایستاده و بین این جمعیت انگار به دنبال کسی یا چیزی می گردند، شاید هم به انتظار ایستاده اند. آخر به من گفته بودند اینجا قرار است جشن مادر دختری به مناسبت عید غدیر با عنوان «غدیر، عید هم عهدی» برگزار شود. در بخش ابتدایی این جمعیت تابلویی بزرگ که رویش نوشته «غدیر، عید هم عهدی» به چشم می خورد که جلوی آن با خنچه های گل سرخ و پایینش همچون دامن عروس با ساتن های سفید و زرد و آبی تزئین شده اند. چراغ های چشمک زن هم مثل مروارید درخشان به این دامن عروس جلا داده اند تا جلوه اش را زیباتر کنند. مادری پسر سه چهار ساله اش را جلوی این سن آتلیه وار نشانده و دارد از او عکس می گیرد. یک طرف دیگر، دخترها دارند با این سن، سلفی می گیرند. 

از کنار جمعیت آرام آرام می گذرم، دختری ایستاده است و دارد با صدای بلند و رسا شعری در وصف امیرالمومنین علی(ع) می خواند، عده ای هم دور پارچه ای ساتنی که با چند کتاب درباره امام علی(ع) تزئین شده به صورت حلقه وار نشسته اند و دارند به دکلمه خوانی این دختر گوش می دهند. وسط همان ساتن، پایه کوچکی هم وجود دارد که رویش نوشته «دکلمه». 

جمعیت حاضر در این برنامه، هر کدام به کاری مشغولند و گعده وار هر کسی دارد کاری انجام می دهد. برخی گعده ها معرفتی است و عده ای دور آن حلقه زدند. بازه سنی گعده های معرفتی، بیشتر مادرها و دختران جوان هستند. هر گعده یک سخنران دارد و جمعیت به او با جان و دل گوش سپرده اند. نهج البلاغه، بیان فضائل و سیره امیرالمومنین(ع)، امام شناسی، دوست یابی در فضای مجازی از جمله مباحثی است که در این حلقه های معرفت مطرح می شود.

برخی گعده ها هنری و مهارتی است که اینجا سن و سال نمی شناسد. مثلا گعده نمدبافی بیش از همه طرفدار دارد و مادر دختری کنارش نشسته اند و دارند عروسکی که به شکل آهو طراحی شده و از قبل برش خورده برای خودشان درست می کنند. آنها این برشهای از پیش تهیه شده را با نخ و سوزن به هم وصل می کنند و در نهایت آهوی نمدی را با خود به یادگار از این محفل به خانه های خود می برند. 

زینب 11 ساله که به همراه مادرش در این غرفه نشسته است از درست کردن این عروسک نمدی حس خوبی دارد و می گوید کاردستی درست کردن را دوست دارم. 

از مادرش می پرسم چطور شد به این مراسم آمدید که جواب می دهد: پسرم قبلا در مهدالرضا شرکت می کرد و از همان زمان عضو کانالش شدم. چون شماره های ما در مهد ثبت می شود برایم خبر این جشن پیامک شد و من هم که ارادت زیادی به امام رضا(ع) دارم و این جشن را بهانه ای برای زیارت دانستم به همراه دخترم آمدم.

او ادامه می دهد: من هر چه دارم از امام رضا(ع) دارم. خودم هر چهارشنبه حرم می آیم و سعی می کنم بچه هایم را هم با خودم بیاورم، مگر اینکه امتحان داشته باشند و نتوانند بیایند. 

می گویم: همه ما هر چه داریم از ایشان داریم ولی هر چهارشنبه که می آیید حتما بچه ها را با خودتان بیاورید که به عمرشان برکت می دهد؛ حتی اگر امتحان داشتند هم بیاوریدشان. این زیارت به آنها انرژی و انگیزه برای تلاش کردن می دهد. مادر زینب حرفم را قبول دارد و تاییدم می کند. از آنها خداحافظی می کنم و به سراغ بقیه کارگاه ها می روم.

گعده های رنگ آمیزی با گواش، خطاطی، ملیله دوزی با کاغذ، مشاعره، دکلمه خوانی، ساخت اوریگامی، ساخت گیره روسری و جانماز، بستن شال و روسری هم از دیگر برنامه های این مراسم است که بیشتر ویژه دختران خردسال و نوجوان طراحی شده است اما بعضی از آنها هم سن و سال نمی شناسد. 

اعظم خانم که مادر دو دختر است و با ذوق در کارگاه کوچک ملیله دوزی با کاغذ به همراه دخترانش نشسته است درباره نحوه حضورش در این مراسم می گوید: من نسیم رضوان را دارم و از طریق آن، عضو کانال نورالهدی شدم و آنجا تبلیغ این مراسم را دیدم. بنظرم برگزاری جشن با چنین سبک و سیاقی جالب و جذاب است. آدم با حضور در هر غرفه مهارتی را یاد می گیرد که ساده و آسان است از طرفی حوصله شرکت کننده سر نمی رود.

به جای اینکه یک جا چند ساعت بنشینم با درست کردن کاردستی که همراه دخترانم هست حالم بهتر می شود و ذوق می کنم. دخترانم هم از اینکه به این مراسم آمده اند خوشحالند. دوست دخترانم هم به دلیل اینکه مادرش نمی توانست بیاید همراهمان آمده است. 

بخش دیگری از مراسم، غرفه کودک دیده می شود که از بچه سه ساله بگیر تا کودک 12 ساله و حتی مادرانشان هم مخاطب این غرفه بودند و پا به پای فرزندانشان با آنها بازی می کردند. گاهی من هم دلم می خواهد پای این غرفه ها بنشینم و روی آن برگه ها نقاشی بکشم. نقاشی، روح را آرام می کند اما ماجرای نقاشی برای بچه ها مثل بازی می ماند. آنها با نقاشی زندگی می کنند و می توان از طریق این هنر، مفاهیم بلندی را به کودک آموخت و چه مفهومی بالاتر و والاتر از غدیر. 

فاطمه دانایی که مربی این غرفه است استقبال از این غرفه را بالا می داند و می گوید: ما در این غرفه، نمایش عروسکی با مشارکت بچه ها و رنگ آمیزی طرح آماده از واقعه غدیر داشتیم. 

دانایی ادامه می دهد: نمایش عروسکی مربوط به واقعه غدیر بود و قصه را با زبان کودکانه برایشان تعریف کردیم و بچه ها گاهی در نقش ها حضور داشتند. مثلا وقتی می خواستیم لحظه بیعت کردن را تعریف کنیم از بچه ها خواستیم آنها هم دستانشان را بالا بگیرند و بیعت کنند. جالب است بدانید لحظه ای که حدیث معروف غدیر را خواندیم، مادرها هم دست هایشان را بالا بردند تا بیعت کنند. 

خدیجه قاسمی، دیگر مربی غرفه کودک درباره میزان استقبال کودکان از این بخش می گوید: بیش از 200 برگه رنگ آمیزی توزیع کردیم و برچسب هایی با موضوع غدیر را به بچه ها هدیه دادیم. میزان استقبال بیشتر از چیزی بود که تصور می کردیم و با اینکه کار غرفه به پایان رسیده هنوز مادرها به همراه بچه هایشان از ما برگه نقاشی می خواهند.  

به سراغ فاطمه سادات‌ هاشمی‌ که مسئول اجرایی این مراسم است می روم. او درباره این مراسم به ما گفت: جشن مادر دختری که امروز در رواق دارالمرحمه برگزار شد به مناسبت عید سعید غدیر با عنوان «غدیر، عید هم‌عهدی» برنامه ریزی شده بود. این جشن با کمک و مشارکت باشگاه فرهنگی اجتماعی دخترانه مانا و مجموعه نورالهدی برگزار شده است.

کارشناس مسئول مراسم بانوان اداره‌ی مراسم و آئین‌های حرم مطهر رضوی در ادامه بیان کرد: در این برنامه ما دختران و مادران را به صورت پیامک و انتشار در برخی بسترهای فضای مجازی آستان قدس رضوی مانند نسیم رضوان و نورالهدی دعوت به حضور کردیم. 

هاشمی به برگزاری متفاوت این جشن مادر دختری اشاره کرد و افزود: روشی که ما در این جشن درنظر گرفتیم صرفا به برگزاری جشن مولودی خوانی و سخنرانی صرف ختم نشده و نخواستیم مخاطب ما فقط یک شنونده‌ باشد. 

در این روش مخاطب حضور فعال دارد و از استعدادها و توانمندی‌های او نیز بهره مند ‌می‌شویم. از طرفی برای مادران هم به صورت جداگانه برنامه‌هایی وجود دارد که باعث افزایش دانش اعتقادی و تربیتی ‌می‌شود. این روش را با بررسی‌هایی که انجام دادیم از یک سال و نیم گذشته تغییر دادیم و اجرا ‌می‌کنیم. 

وی ‌در خصوص روند برگزاری جشن مادر دختری «غدیر، عید هم عهدی» با روشی که ذکر شد تشریح کرد: ابتدا برنامه با قرائت قرآن، خوشامدگویی و یادآوری روز توسط مجری شروع شد. سپس بعد از سلام و صلوات بر امام رضا(ع)، گعده‌هایی را برای دختران و مادران تدارک دیدیم که‌ هر کدام متناسب با سن خودشان است.

هاشمی ادامه داد: به عنوان مثال با هدف ترویج عفاف و حجاب، برای دختران بستن شال و روسری را توسط مربی آموزش دادیم که هم زیبا و آراسته باشند هم حجاب داشته باشند یا ساخت گیره‌های روسری که ابزار آن را در اختیارشان قرار دادیم تا خودشان آن را تولید ‌کنند و دستاورد خودشان را به عنوان هدیه استفاده کنند یا جانماز‌های کوچک نمدی که نیمه آماده است و به دختران داده شد و آنها پس از تکمیل، این جانماز را هدیه گرفتند.

دبیر اجرایی جشن مادر دختری «غدیر، عید هم عهدی» ‌با بیان این مطلب که برخی گعده‌ها نیز فرهنگی هنری است و با مشارکت شهرداری و برخی موسسات دخترانه مشهد اجرا ‌می‌شود ابراز کرد: در بخش دیگری از این جشن، کارگاه‌های کوچک هنری و فرهنگی برگزار ‌می‌شود از جمله رنگ آمیزی با گواش روی برگه‌های تذهیب شده یا ساخت عروسک‌های نمدی که به شکل آهو برش خورده است و دختران باید آن را تکمیل کنند و به عنوان هدیه ببرند. 

کارشناس مسئول مراسم بانوان اداره‌ی مراسم و آئین‌های حرم مطهر رضوی خاطرنشان کرد: همچنین پنج سخنران دعوت کردیم و به هر کدام یک ساعت وقت دادیم تا با مادران راجع ‌به مسائلی مانند دوست‌یابی در فضای مجازی، رابطه‌ی دختر با پدر و نقش مادر در دوستی این دو، آشنایی با فضائل امیرالمومنین(ع)، نهج البلاغه و ... صحبت کنند‌.

هاشمی‌ با تاکید بر این مطلب که سعی کردیم امروز برای دختران و مادران روزی سرشار از نشاط و خوشحالی باشد بیان کرد: یکی از گعده‌‌های دخترانه با عنوان دلنوشته است. دختران در آن باید برای پدران‌شان دلنوشته بنویسند، سپس بین آن‌ها قرعه‌کشی صورت ‌می‌گیرد و جوایزی اهدا خواهد شد. علاوه بر این به همه‌ی کسانی که در گعده‌ها حضور دارند هدیه‌ا‌ی متبرک هم تقدیمشان ‌می‌شود. 

دبیر اجرایی مراسم در پایان گفت: بعد از پایان گعده‌ها که زمان آن یک ساعت بود، دختران روبه‌روی سن مراسم جمع شدند تا عید غدیر را دور هم جشن بگیرند. اجرای مسابقه توسط مجری برنامه، سرود، مدیحه سرایی توسط دختران نیز از دیگر برنامه‌های جشن پایانی بود و در نهایت جوایز برندگان گعده‌ها نیز اهدا شد.

تهیه و تنظیم: مریم دهقان