حدیث سلسله الذهب؛ ایجاد حصاری امن برای مردم ایران زیر سایه ولایت

 این سفر تمدن‌ساز از جمله رخدادهای مذهبی برای کشور ایران محسوب می‌شود و امام رضا(ع) در این سفر پس از گذر از شهرهای متعدد در مسیر مدینه تا مرو در میان راه به شهر نیشابور رسیدند،.
 همزمان با ورود امام رضا(ع) به این شهر، هزاران نفر از دانشمندان حاضر با قلم‌های مرصع خود به کتابت کلام و روایات امام رضا (ع) پرداختند.
یکی از این روایت‌ها، روایت معروف سلسله الذهب است؛ این موضوع حاکی از جایگاه  علمی و تمدنی شهر نیشابور در آن زمان بوده است، به عبارتی دو شهر بغداد و نیشابور در دوره رضوی از مراکز علمی جهان اسلام محسوب می‌شدند.
مفاد و محتوای این حدیث قدسی که امام رضا(ع) در شهر نیشابور بیان فرمودند، در موضوع توحید و شروط آن یعنی امامت است و فلسفه نامگذاری این حدیث به زنجیره زرین و طلایی و یا همان سلسله الذهب از این جهت است که سلسله راویان این حدیث همگی معصوم بودند و در بین تمامی مسلمانان اعتبار این حدیث در اعلاترین درجه است .
عبارت این حدیث همان طور که امام رضا(ع) از پدرانشان وایشان نیز از پیامبرگرامی اسلام(ص) نقل فرمودند: «شنیدم پدرم موسى بن جعفر فرمود، شنیدم پدرم جعفر بن محمد فرمود شنیدم پدرم محمد بن على فرمود شنیدم پدرم على بن الحسین فرمود شنیدم پدرم حسین بن على فرمود شنیدم پدرم على بن ابى طالب فرمود شنیدم رسول خدا(ص) فرمود شنیدم جبرئیل گفت شنیدم خداوند جلّ جلاله فرمود: لااله الاالله، دژ محکم من است؛ پس هرکس که داخل دژ من گردد، از عذاب من در امان است». 
راوى مى‌گوید چون قافله حرکت کرد حضرت فرمودند: «بشروطها و انا من شروطها»، با شرایط آن و من از شرایط آن هستم.»
نکته‌ای که باید بسیار مورد توجه قرار گیرد این است که امام رضا(ع) در بین شماری از دانشمندان و محدثان موضوع توحید را بیان فرمودند و در یک اقدام ماهرانه پس از اتمام حدیث، عبارت «بشروطها و انا من شروطها» را تصریح کردند که موضوع مهم امامت است و این مطلب بیانگر این است که ورودی توحید از مسیر امامت و ولایت می‌گذرد.
این حدیث چکیده قرآن و همه مرسلین و انبیای الهی است و در واقع در این حدیث امام با تبیین جایگاه امامت، فلسفه سیاسی امامت و دین اسلام راستین را بیان فرمودند.