مطالعه و تحقیق درباره سیره سیاسی امامان از اهمیت بسیاری برخوردار است

به گزارش آستان نیوز، پژوهشگر گروه انقلاب و تمدن نوین اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در این نشست که در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، به «سیره سیاسی اهل‌بیت (ع) در برخورد با حکمرانان» اشاره کرد و گفت: از منظر اندیشه شیعی، مطالعه و تحقیق درباره سیره سیاسی امامان از اهمیت بسیاری برخوردار است، این اهمیت از آن روست که بر پایه اندیشه شیعی، تبعیت و پیروی از امامان معصوم (ع) در تمام شئون انسانی و اجتماعی، امری لازم و ضروری است.
دکتر علی جان سکندری ابراز کرد: تاریخ امامان شیعه که وسعتی ۲۵۰ساله دارد، سیری پرفرازونشیب داشته و درعین‌حال که در سیره سیاسی امامان، اصول ثابتی مشاهده می‌شود، شیوه برخورد، فراز و نشیب سیاسی و چگونگی موضع‌گیری‌های آنان گاهی متفاوت بوده و عامل اصلی این تفاوت ظاهری، مربوط به مردم و یا مربوط به دولت‌ها می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در مجموع شرایط فکری، اعتقادی، اخلاقی و دینی مردم و شناخت آن‌ها از دین و امامان معصوم از یک سو و از سوی دیگر، شرایط سیاسی حاکم بر جامعه و چگونگی گرایش حاکمان نسبت به دین، حفظ ظاهر دین و احترام به ائمه و چگونگی رفتار آن‌ها با امامان معصوم، عوامل تعیین‌کننده در اختلاف ظاهری سیره سیاسی ائمه بوده است.
سکندری گفت: شیوه برخورد، فراز و نشیب سیاسی و چگونگی موضع‌گیری‌ها گاهی متفاوت بود و عامل اصلی این تفاوت ظاهری، جلوگیری از به‌قدرت‌رسیدن امامان، ایجاد دشمنی و ایجاد انحراف عقیدتی است.

 پژوهشگر گروه اخلاق بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، نیز در ادامه این نشست به تبیین موضوع «امام رضا (ع) و سیاست مبارزه منفی علیه مأمون» پرداخت و گفت: امام رضا (ع) در برهه‌ای از تاریخ، وارد عرصه حکومت و شهید حکومت شدند و پذیرش ولایتعهدی در آن دوران، نوعی مبارزه منفی باسیاست خلیفه وقت عباسی یعنی مأمون بود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین وطن‌دوست افزود: سیاست دارای شاخص‌هایی همچون دادگری و گسترش عدالت در جامعه، مدارا با شهروندان جامعه، نادیده‌گرفتن خطای زیردستان، برخورداری از سعه‌صدر، حسن تدبیر و ضرورت دوری از حیف‌ومیل کردن و... است که اگر سیاست‌مداری از این ویژگی‌ها برخوردار بود، بر دیگران واجب است که از او اطاعت کنند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین وطن‌دوست در ادامه با اشاره به هدف یا وسیله بودن قدرت سیاسی؟ به حدیثی از امام علی (ع) اشاره کرد و افزود: امیرمؤمنان حضرت علی (ع) در حدیثی فرمودند: خدایا تو شاهدی که اگر تلاش کردم قدرتی به دست آورم برای احیای پایه‌ها و اساس دین فراموش شده، اصلاح شهرهای اسلامی و رسیدن مظلومان و ستمدیدگان به امنیت و آسایش، بوده است.
وی در ادامه با بیان این که رسیدن به قدرت سیاسی هدف نیست، بلکه وسیله‌ای برای ارائه خدمت است، گفت: برای دستیابی به اندیشه‌های سیاسی امام رضا (ع) از دو روش می‌توان بهره گرفت، نخست واژگانی که در تعابیر امام رضا (ع) همچون ولایت، امامت، خلافت، بیعت، رئیس، حاکم، طاغوت، جور، شهادت، عدالت، ظلم، مستکبر و... به‌کاررفته و دیگری بررسی سخنان حضرت است که محتوا و مفاهیم سیاسی دارد.
این پژوهشگر به مبارزه منفی سیاسی امام رضا (ع) با مأمون اشاره و خاطرنشان کرد: پرهیز از ظلم‌پذیری مسئولیت همگان، نفی جبر باوری برای ظلم‌پذیری، پرهیز از همکاری با حاکم جور، ابراز مخالفت با عدم‌پذیرش مأمون و... برخی از رفتارهای سیاسی حضرت در مبارزه منفی با مأمون است.