«ایده‌پردازی خلاقانه در داستان» در نگارخانه رضوان مشهد تبیین شد

به گزارش آستان نیوز، این کارگاه ۶ ساعته، بعدازظهر ۲۶ شهریور ۱۴۰۳، به مناسبت بزرگداشت روز شعر و ادب فارسی و با حضور سه استاد برجسته اعم از مصطفی مستور، فرزاد قائمی و محمدکاظم کاظمی و جمعی از ادب‌دوستان در نگارخانه رضوان برگزارشد. دراین کارگاه، استادان حاضر در موضوعات «ایده‌پردازی خلاقانه در داستان»، «صور خیال در ادب فارسی» و «ظرفیت‌های زبان در شعر»، به ایراد سخن پرداختند.

مصطفی مستور، داستان‌نویس مطرح کشور به‌عنوان نخستین مدرس کارگاه مستر کلاس تخیل خلاق، از تجربه زندگی و مطالعه، به‌عنوان دو منبع برای شکل‌گیری ایده‌های داستانی نام برد و اظهار کرد: کتاب‌های داستان، کم‌اهمیت‌ترین کتاب‌ها در بین کتاب‌هایی است که یک داستان‌نویس باید مطالعه کند.

وی افزود: اگرچه خواندن کتاب‌های داستان موجب افزایش آگاهی‌تان می‌شود، اما برای این که درک شخصی تازه‌ای پیدا کنید یا به عبارتی درک شما از جهان عمیق‌تر شود، باید در سایر حوزه‌ها همچون فلسفه، روانشناسی، مذهب و...، به مطالعه بپردازید وهمچنین فیلم تماشا کنید.

مستور از تفکر به‌عنوان سومین و مؤثرترین منبع شکل‌گیری ایده‌ها نام برد و گفت: درواقع، منظور تفکر نظام‌مند و متمرکز بر روی یک موضوع همچون تنهایی، پیری، مرگ، طلاق و...، است. می‌توانید ۵ تا ۱۰ دقیقه فکر کنید و از خود در خصوص چنین موضوعاتی سؤال بپرسید، در جواب به این پرسش‌ها به پاسخ‌های ارزشمندی خواهید رسید.

وی در ادامه بیان کرد: برای شکل‌دادن ایده‌ها نیز باید شخصیت جالب خلق کنید. دراین‌میان، یک شخصیت جالب، شخصیتی است که دو ویژگی ناسازگار دارد، به طور نمونه شاعری که می‌خواهد آدم‌کشی کند.

این مدرس افزود: همچنین شخصیت جالب، می‌تواند شخصیت خاصی باشد که دارای یک ویژگی اغراق‌شده است، به طور مثال، عصبانیت، تنبلی یا ترس شدید دارد که شخصیت وی را خاص و برجسته می‌کند.

 معرفی موتور محرکه داستان‌نویسی

  مستور، پیدا کردن «رویداد جالب»، «فکر جذاب» یا «شخصیت جالب»، را موتور محرکه نوشتن داستان دانست و تصریح کرد: نباید این ایده‌های داستانی را بلافاصله بنویسید، چون ممکن است با گذشت زمان به این نتیجه برسید که ایده‌ی عمیقی نیست یا رویدادی تکراری است، بنابراین باید اجازه دهید آن ایده در ذهنتان بماند تا شاید بارور شود.

وی ادامه داد: اگر با صبوری به این نتیجه رسیدید که ایده خوبی است، طرح آن را بنویسید، البته برای نوشتن طرح باید آن را به خرده طرح‌ها، خرده روایت‌ها و خرده صحنه‌ها تبدیل کنید.

مستور از خلق شخصیت به‌عنوان یکی از کارهای مهم در داستان‌نویسی نام برد و گفت: برای این که شخصیتی متقاعدکننده در داستانتان به خواننده خود تحویل دهید، نیازی به شناخت کامل شخصیت ندارید بلکه اگر بتوانید 10 جمله درباره آن شخصیت بنویسید، کافی است. البته این کار، چالش‌برانگیز است و باید برای آن سؤالات مهمی مطرح کنید.

این پژوهشگر با اشاره به اهمیت پرداختن به جزئیات در داستان‌نویسی افزود: باید از دو علم «فیزیک» و «هندسه» برای نمایش دادن و تصویرسازی در داستان استفاده کنید. منظور از فیزیک، پرداختن به جنس، رنگ، طعم و...، و منظور از هندسه پرداختن به تعداد، اندازه، حجم، شکل و...، است.

وی افزود: وقتی داستانی را نوشتید باید مدت زمانی از نوشتن آن بگذرد تا جایی‌که جزئیات آن را فراموش کنید سپس دوباره آن را بخوانید و ایرادهای متن را شناسایی کنید.

 مستور گفت: بی‌تردید وقتی با داستانتان زندگی کنید، متوجه ایرادهای آن نمی‌شوید، ممکن است نیاز باشد، این کار را چند بار انجام دهید تا اطمینان بیشتری نسبت به داستان خود پیدا کنید.

وی در پایان این سخنرانی، بر لزوم نوشتن داستان‌نویسان از دغدغه‌ها و مسائل شخصی خود و دوری از کلیشه‌ها تأکید کرد و به پرسش‌های تنی چند از حاضران در خصوص داستان‌نویسی، پاسخ داد.