چراغ کتابخانه‌های وقفی رضوی در سراسر ایران، روشن است

به گزارش آستان نیوز، در حال حاضر، 8 کتابخانه وقفی زیر نظر سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در کشور فعالیت می‌کند. در مجموع، بیش از 8 هزار و صد نسخه کتاب خطی، افزون بر 7 هزار نسخه کتاب چاپ سنگی، بالغ بر 502 هزار نسخه کتاب چاپی و بیش از 10 هزار و 200 منبع دیداری و شنیداری در این کتابخانه‌ها نگهداری می‌شوند. همچنین در حال حاضر، افزون بر 98 هزار نفر، عضو این کتابخانه‌های وقفی هستند. در ادامه به معرفی این 8 کتابخانه وقفی وابسته به این سازمان در شهرهای مختلف کشور اعم از یزد، کرمانشاه، بروجرد، شوشتر، تهران، مشهد، میبد و سوق، می‌پردازیم. 
 

کتابخانه و موزه وزیری یزد

حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی‌ محمد وزیری موسوی، کتابخانه وزیری یزد را در سال 1334 شمسی با اهدای نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپی خویش در دهلیز شمالی مسجد جامع این شهر بنیان نهاد. وی این کتابخانه را در سال 1348 با منابع مطالعاتی آن وقف آستان قدس رضوی کرد. کتابخانه وزیری پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی رشد چشمگیری داشته است که از آن جمله می‌توان به افزایش زیربنای کتابخانه از 600 مترمربع (قبل از انقلاب) به 6 هزار و 300 مترمربع و در سه‌طبقه در سال 1388، اشاره کرد. در حال حاضر، این کتابخانه یکی از کتابخانه‌های بزرگ کشور محسوب می‌شود.
در حال حاضر، این کتابخانه دارای بخش‌های مختلف اعم از سالن اجتماعات، تالارهای مطالعه، تالار ویژه محققان، مخزن کتاب‌های خطی، مخزن کتاب‌های چاپ سنگی و مخزن کتاب‌های چاپی، آرشیو مطبوعات، مرکز اسناد تاریخی، واحد مرمت و...، است. همچنین این مجموعه وقفی دارای موزه یزدشناسی است که آثار آن مورد توجه اهل فرهنگ و تاریخ قرار دارد. 
 

کتابخانه امام رضا(ع) کرمانشاه

كتابخانه امام رضا(ع) کرمانشاه در سال 1349 توسط حضرت آيت الله عبدالجليل جليلي، وقف آستان مقدس حضرت ثامن الحجج(ع) شد. این کتابخانه، در سال 1380 با دو تالار مطالعه خانم‌ها و آقايان در ساختمانی با زيربناي 150 مترمربع افتتاح شد. با موافقت واقف و بودجه شهرداری کرمانشاه، ساختمان جدید کتابخانه در سال 1390 در دو طبقه مجزا در محوطه کتابخانه به بهره‌برداری رسید که فضای کتابخانه به 500 مترمربع افزایش یافت. در سال 1394 با همکاری شهرداری بخشی از ساختمان قدیمی کتابخانه تخریب و عملیات احداث ساختمان جدید آغاز شد که متأسفانه به‌دلیل پاره‌ای از مشکلات، کار ساخت به کندی انجام گرفته و هنوز به اتمام نرسیده است. در حال حاضر این کتابخانه دارای بخش‌های مختلف از جمله تالارهای مطالعه قفسه باز، تالار مطالعه آزاد، واحد امانت منابع چاپی، واحد مرجع، واحد مطبوعات و خدمات اینترنت، است. 
 

کتابخانه امام رضا(ع) بروجرد

كتابخانه امام رضا(ع) بروجرد در سال 1368 توسط حضرت آيت الله محمد بروجردي(ره) در شهرستان بروجرد در استان لرستان احداث و برای استفاده عموم، وقف بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) شد. در حال حاضر، این کتابخانه در زمینی به مساحت یک‌ هزار و 300 مترمربع و زیربنای 1068 مترمربع به اهل کتاب و کتاب‌خوانی خدمات‌رسانی می‌کند. این کتابخانه دارای بخش‌های مختلف از جمله تالار مطالعه قفسه باز، واحد مطبوعات، واحد امانت کتاب و...، است. 
 

کتابخانه علامه شیخ شوشتری(ره) شوشتر

علامه شیخ شوشتری(ره) با وقف کتابخانه‌اش در سال 1374 به آستان قدس رضوی، سنگ بنای کتابخانه جامع و بزرگی را در خوزستان بنیان نهاد. کتابخانه علامه شیخ شوشتری(ره) در زمینی به مساحت هزار و 300 مترمربع و زیربنای بیش از یک هزار مترمربع در دو قسمت ساختمان جدید و قدیمی در حال ارائه خدمات به مراجعان است. این مجموعه شامل بیت علامه شیخ شوشتری(ره) است، دراین‌میان، بخشی از آن دربردارنده کتابخانه و اتاق شخصی ایشان است که در طول سال پذیرای دوستداران کتاب، پژوهشگران و بازدیدکنندگان از سراسر کشور است. ساختمان جدید کتابخانه نیز در دو طبقه شامل تالار قفسه باز آقایان و بانوان، ایستگاه مطاله دیجیتال آقایان و بانوان، بخش امانت بانوان و تالار مطالعه آزاد بانوان است. همچنین در قسمت ساختمان قدیمی کتابخانه، تالار مطالعه آزاد آقایان، بخش امانت آقایان و بخش مرجع کتابخانه، قرار دارد. 
 

کتابخانه آیت الله حکیم(ره) تهران

کتابخانه آیت الله سید محمد تقی حکیم(ره) واقع در منطقه نیاوران تهران در سال 1375 با زیر بنای 120 مترمربع توسط حضرت آیت الله حکیم(ره) و همسر مرحوم ایشان حاجیه خانم مرضیه حکیم که واقف ملک کتابخانه هستند، شروع به فعالیت کرد. در سال 1379 طبق خواسته حاجیه خانم حکیم، کتابخانه وقف آستان قدس رضوی شد و تمامی نسخ خطی، چاپ سنگی و کتاب‌های چاپی و وسایل کتابخانه توسط آیت الله حکیم(ره) نیز به آن افزوده شد. در ادامه توسعه کتابخانه، در سال 1382 منزل مجاور آن به وسعت 260 مترمربع خریداری شد و در سال 1388 نیز کلنگ بنای جدید کتابخانه زده شد. این کتابخانه وقفی در سال 1393 فعالیت خود را در بنای جدید آغاز کرد. در حال حاضر، کتابخانه آیت الله حکیم(ره) با زیربنای یک هزار و 800 مترمربع در 6 طبقه فعالیت دارد که شامل مخزن پیشرفته نسخ خطی و چاپ سنگی، مخزن کتب چاپی، تالارهای مطالعه و امانت، پارکینگ، سالن‌های غذاخوری، نمازخانه و...، است. 
 

کتابخانه حسینیه امام رضا(ع) مشهد

کتابخانه حسینیه امام رضا(ع) مشهد در سال 1379 با هدف تقویت اصول و مبانی دینی و اعتقادی جوانان و ترویج معارف اهل بیت(ع) توسط حضرت آیت الله واعظ طبسی(ره)، تولیت فقید آستان قدس رضوی، وقف این آستان ملکوتی شد. این کتابخانه دارای بخش‌های مختلف شامل مخزن، تالار مطالعه، بخش منابع دیداری و شنیداری و تالار مطبوعات است. 
 

کتابخانه امام رضا(ع) و مجتمع فرهنگی وحید میبد

کتابخانه امام رضا(ع) و مجتمع فرهنگی وحید شهرستان میبد، نخستین وقف آستان قدس رضوی در این شهرستان استان یزد است که به همت دکتر محمد رضا وحیدی مهرجردی در آبان‌ماه سال 1400 وقف این آستان شد و چهار ماه بعد نیز فعالیت خود را آغاز کرد. این کتابخانه با زیر بنای 584 مترمربع و در سه طبقه و نیم، دارای بخش‌هایی همچون تالارهای قفسه باز، کتابخانه کودک، دفتر خادمیاران رضوی و مرکز مشاوره است. همچنین این کتابخانه به سامانه کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی متصل است. 
 

مجتمع فرهنگي، كتابخانه، موزه و مرکز اسناد امام رضا(ع) شهر سوق 

مجتمع فرهنگي، كتابخانه، موزه و مرکز اسناد امام رضا(ع) شهر سوق از توابع استان كهگيلويه و بويراحمد در اواخر سال ۱۳۵۲ شمسی، در قالب یک واحد کتابخانه و موزه با وسعت و حوزه فعالیت محدود، در شهر باستانی سوق، با موقعیت جغرافیایی محصور به شش استان در جنوب و جنوب‌غرب کشور تأسیس شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۶۵، ساختمان قدیم به‌کلی تخریب شد و احداث ساختمانی مجهز با بیش از ۵۵۰ مترمربع زیربنا در سه طبقه با رعایت اصول و ضوابط مهندسی در دستور کار قرار گرفت که طبقه منهای یک این بنا به موزه و کتابخانه اختصاص یافت. به همت پیگیری‌های سیدعلی موسوی‌نژاد، فرهنگی بازنشسته، این مجموعه فرهنگی در سال 1397، وقف حرم مطهر رضوی شد. مراسم افتتاحیه رسمی مجتمع فرهنگي، كتابخانه، موزه و مرکز اسناد امام رضا(ع) شهر سوق نیز در آذرماه 1403 برگزار شد. در حال حاضر، این قطب فرهنگی جنوب‌غرب کشور و موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در سوق، بیش از 26 هزار برگ سند تاریخی؛ از دوره آل‌بویه و سلجوقیان، افزون بر 200 شیء موزه‌ای و تاریخی، 31 نسخه خطی، چاپ‌سنگی و دست‌نوشته و بیش از 6 هزار نسخه کتاب چاپی با تأکید بر حوزه جنوب و جنوب‌غرب زاگرس را در خود جای داده است.