بررسی سیره و تعالیم امام رضا(ع) در آثار قرآنی و تفسیری آیت‌الله جوادی آملی

به گزارش آستان‌نیوز، عضو هیئت علمی و مدیر مرکز تحقیقات کاربردی تربیت دینی دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) در این نشست که در سالن شهید چمران دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) برگزار شد، گفت:علامه جوادی آملی را باید خادم القرآن خطاب کنیم.
دکتر نعمت الله فیروزی، ادامه داد: تفسیر تسنیم جزء بزرگترین مجموعه تفسیری جهان بشمار می‌رود و هیچ مجموعه تفسیری قرآنی ارزشمندتر و جامع‌تر از این تفسیر وجود ندارد.
وی خاطر نشان کرد: ما جریان تدبر در مشهد را با یکی از شاگردان علامه جوادی آملی، حجت‌الاسلام الهی‌زاده آغاز کردیم. 
 

قله‌های علم را می‌توانیم با همت بلند و پشتکار فتح کنیم

 در ادامه این نشست، مدیر پژوهشکده قرآن و عترت پژوهشگاه معارج و مدیر و ناظر علمی تدوین و تنظیم تفسیر تسنیم، به حدیثی از امام رضا(ع) در وصف قرآن اشاره کرد وگفت: بهترین معرفی‌ قرآن توسط اهل بیت(ع) به ما رسیده زیرا آنان همتایان قرآن هستند.
حجت‌الاسلام علی مدبر اسلامی، عنوان کرد: در این حدیث آمده است: «قرآن ريسمان محكم خدا و دستگيره استوارترِ او و راه برتر اوست كه به بهشت مى‌كشاند و از آتش مى‌رهاند، با گذر زمان‌ها كهنه نمى‌شود و زبان‌هاى گوناگون، آن را به انحطاط و تباهى نمى‌كشاند، چرا كه قرآن براى زمان خاصى قرار داده نشد».
وی ضمن توصیه‌ای به دانشجویان گفت: دانشجویان باید حداقل چند صفحه‌ای از تفسیر تسنیم را بخوانند و به شکل مباحثه‌ای بررسی کنند.
مدیر پژوهشکده قرآن و عترت پژوهشگاه معارج، تصریح کرد: از مهرماه سال 1361 تفسیر تسنیم آغاز شد و در سال 1399 به پایان رسید و طی این مدت 40 سال درس آیت‌الله جوادی آملی در 80 جلد با 50 هزار برگ تهیه و تدوین شد.
وی ادامه داد: تفسیر تسنیم، محصول 4 هزار و 421 جلسه تفسیر آیت‌الله جوادی آملی با حضور 400 طلبه است و این درس را به ما می‌دهد که ما قله‌های علم را می‌توانیم با همت بلند و پشتکار و دوری از سستی و تنبلی فتح کنیم.
حجت‌الاسلام مدبر اسلامی افزود: آیت‌الله جوادی آملی حدود 320 جلد کتاب را تالیف کردند که اکثرا نام‌های قرآنی دارند، تسنیم از کلمه سنام به معنای قله و نقطه برجسته است، همچنین شریف‌ترین و بهترین نوشیدنی بهشت تسنیم است، از همین رو برای این تفسیر نام تسنیم را انتخاب کرده‌اند.
 

معنای مفهوم قرآن عملی و قرآن عینی 

عضو هیئت علمی دانشگاه امام رضا(ع) نیز در ادامه این نشست، به ارتباط بین قرآن و عترت که در روایات امام رضا(ع) و بیانات استاد جوادی آملی آمده است، اشاره کرد و به مفهوم قرآن علمی و قرآن عینی پرداخت.
دکتر مرضیه رستمیان، گفت: حضرت رضا(ع) قران را حبل‌الله متین، عروه الوثقی، المنجی من النار و.... معرفی کردند، به این معنا که قرآن برای یک زبان و مرحله خاصی نیست. قرآن برای همه انسانها در تمام زمان‌ها و مکان هاست. 
وی افزود: قرآن «عروة‌الوثقی» و ریسمانی است که یک سمت آن در دست خدا و سمت دیگر در دست ما انسان‌هاست. ما می توانیم با گرفتن این ریسمان، از پایین به سمت بالا حرکت کنیم و کسانی که به دنبال مسیر رشد هستند باید قرآن را در زندگی خود پر رنگ ببینند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه قرآن نشانه خدا و متصل به خداست، گفت: ما باید قرآن را شانی از شئون و صفات پروردگار بدانیم و همان شانی که برای خدا قائل هستیم برای قران نیز قائل باشیم.
وی ادامه داد: حضرت رضا(ع) توصیه می‌کنند ما نباید از کلام خدا تجاور کنیم و نه جلوتر و نه عقب تر برویم، کلام الله سالم‌ترین راه است و نباید به دنبال هدایت غیر از قرآن برویم.
 

راز جاودانگی قرآن 

رستمیان در ادامه با اشاره به اینکه خداوند قرآن را برای یک زمان و مردم خاص نازل نکرده است، به راز جاودانگی قرآن اشاره کرد و افزود: خداوند حی است و کلام خداوند نیز باید حی باشد. لازمه کلام خداوند، زنده و قیوم بودن است. مخاطب قرآن فطرت انسانهاست. 
وی در ادامه به قرآن عینی اشاره کرد و گفت: مراد از قران عینی، قرآن تکوینی است که در خارج تجسم یافته است. در واقع محتوای قرآن، عقاید، اخلاق و اعمال است و این محتوا مربوط به انسانهاست؛ به گونه‌ای که اگر انسان نباشد، عقیده، اخلاق و عملی نیز وجود ندارد، بنابراین جایگاه وجود خارجی قرآن نفس انسانی است.
رستمیان تصریح کرد: اگر کسی ظاهر، باطن، محکم و متشابه قرآن را بداند و واجبات و مستحبات را درک کند عملا قرآن ناطق و قرآن عملی است که کامل‌ترین مصداق آن رسول گرامی اسلام(ص) و اهل بیت(ع)هستند که در واقع تجسم خارجی قرآن عینی به شمار می‌آیند.
 

ایده‌هایی نو در آثار آیت‌الله جوادی آملی

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان، نیز در ادامه این نشست، خاطر نشان کرد: آثار آیت‌الله جوادی آملی، ایده‌های جدیدی را د ر ذهن انسان ایجاد و جرقه‌هایی را در قلب انسان پدیدار می‌کند.
دکتر طاهره ناجی، با بیان اینکه روایات امام رضا(ع) در تفسیر تسنیم آیت‌الله جوادی آملی، از جامعیت روایی خوبی برخوردار است، گفت: یکی از نکات مهم در جامعیت این تفسیر این است که از روایاتی استفاده شده که در هیچ تفسیری استفاده نشده است.
وی در ادامه به آیه 72 سوره اسراء اشاره کرد و افزود: در این آیه آمده است: «هر کس در این جهان نابینا است در عالم آخرت نیز از مشاهده بهشتیان و شهود و جمال حق نابینا و گمراه‌تر خواهد بود».