حوادث دردناک غزه مردم جهان را بیدار کرد/ حقوق بشر اسلامی تنها راه نجات انسان امروزی است

کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن، یک سازمان مردم نهاد است که از سال‌ها قبل در قلب اروپا، برای مقابله با بی‌عدالتی و احقاق حق مظلومین و مسلمین جهان به ویژه مردم بی‌پناه غزه تلاش می‌کند. این انجمن تنها گروه اسلامی است که یک تیم حقوقی برای دفاع از مظلومین دارد و تا کنون برای دفاع و حمایت از ملت فلسطین و محکوم کردن جنایات رژیم صهیونیستی در دادگاه‌ها و مجامع بین‌المللی، اقدامات مهمی انجام داده است. ‎‌سفر دکتر مسعود شجره، رییس این کمیسیون به مشهد، برای شرکت در یکی از همایش‌های سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، فرصت ارزشمندی بود تا با ایشان درباره وضعیت حقوق بشر در عصر حاضر و اقدامات نهادهای بین‌المللی در حمایت از مردم غزه به گفت و گو بنشینیم.
گفتنی است دکتر شجره، دکترای روابط بین‌الملل از انگلیس دارد. وی در 16 سالگی برای ادامه تحصیل به اروپا رفت و پس از پایان تحصیلات به ایران آمد ولی به دلیل فعالیت‌های سیاسی علیه رژیم پهلوی، ناچار به انگلستان بازگشت و پس از چندی انجمن حقوق بشر اسلامی را در لندن بنیان نهاد. این فعال حقوق بشر، در جریان آزادسازی شیخ زکزاکی، رهبر شیعیان نیجریه از زندان نیز نقش موثری ایفا کرده است.
 

اگر موافق باشید بحث را با معرفی «کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن» شروع کنیم. این انجمن از چه زمانی و با چه هدفی تشکیل شد؟

کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن یک سازمان(NGO) محلی و به اصطلاح حقوق بشری است که از سال 1987 تا کنون برای برطرف کردن مسائلی مانند اسلام هراسی، مقابله با تبعیض، افراطی‌گری، ظلم‌هایی که دولت‌های مختلف علیه مردم خودشان، اقلیت‌ها یا هر گروه دیگری انجام می‌دهند و... فعالیت دارد. ما دارای مجوز و درجه مشاورتی از سازمان ملل و همینطور اتحادیه اروپا هستیم. یعنی گرچه انجمن ما یک سازمان مردم نهاد است و بستگی به هیچ دولت یا ارگان دولتی ندارد ولی از ابزار حقوقی و قوانین مدنی داخلی و بین‌المللی استفاده می‌کند. مثلا ما پرونده‎های بسیاری را درباره مشکلات حقوقی شخصیت‌هایی از کشورهای مختلف داشتیم که به دادگاه‌های حقوق بشر بردیم و به نتیجه رسیدیم. پرونده‌‌هایی هم علیه برخی از دولت‌ها داشتیم که آن‌ها را هم به دادگاه بردیم و موفق شدیم. برای مثال در خصوص کشتار شیعیان در زاریای نیجریه و زندانی شدن شیخ زکراکی، در دادگاه بین‌المللی لاهه، پرونده باز کردیم. ما تنها گروه اسلامی هستیم که یک تیم حقوقی برای دفاع از مظلومین داریم.
 

یعنی اقدامات این انجمن، منحصر به کشورهای اسلامی و احقاق حقوق مسلمانان است؟

خیر؛ این انجمن از حقوق همه انسان‌ها با هر دین و نژادی دفاع می‌کند ولی از زاویه اسلامی؛ یعنی فعالیت همکاران ما در این مرکز به خاطر امر الهی است تا حقوق انسان‌ها را به حدی که باید و شاید برسانیم. البته احقاق حقوق مسلمانان سراسر جهان که با ظلم وسختی دست و پنجه نرم می‌کنند برای ما در اولویت قرار دارد.

همانطور که فرمودید، کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن تنها نهاد اسلامی است که یک تیم حقوقی ویژه دفاع از مظلومین دارد؛ این انجمن برای حمایت از مردم بی‌دفاع فلسطین، به عنوان مصداق مظلومیت در عصر حاضر و محکوم کردن جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین و لبنان، چه اقداماتی انجام داده است؟

از حدود نزدیک به 38 سال پیش که کمیسیون حقوق بشر اسلامی فعالیتش را آغاز کرد تا کنون، یکی از مهمترین موضوعاتی که درباره آن فعالیت داشتیم دفاع از ملت مظلوم فلسطین و افشای ظلم‌های رژیم خبیث صهیونیستی علیه این مردم بیگناه بوده است. در واقع هیچ ملتی مانند فلسطین در این عصر تا این اندازه مورد ظلم قرار نگرفته. ما کارهای زیادی در این زمینه انجام دادیم؛ مثل افشای جنایات صهیونیست‌ها در غزه و لبنان در دادگاه‌ها و مجامع بین‌المللی، تحریم کالاهای اسرائیلی، کارهای حقوقی در دفاع از حق مسلم مردم فلسطین که ماندن در سرزمینشان است، حتی در زمینه کمک‌های مردمی به مردم فلسطین و لبنان فعالیت داشتیم.
 برای مثال در جنگ 33 روزه رژیم صهیونیستی علیه لبنان، توانستیم دولت انگلیس را به خاطر حمایت از رژیم صهیونیستی به دادگاه بکشانیم. چون قانونی در انگلیس هست که برطبق آن، دولت این کشور حق ورود و کمک به هیچ طرفی در جنگ را ندارد مگر اینکه یک طرف، دشمن دولت انگلیس باشد. بنابراین چون در جنگ 33 روزه، هیچکدام از طرف‌های جنگ، دشمن انگلیس اعلام نشده بودند، ما وزارت جنگ، وزارت هواپیمایی و وزارت امور خارجه دولت انگلیس را به دادگاه کشاندیم. در ابتدا رئیس دادگاه خیلی مثبت بود و دستور داد ریز جزئیات و تمام مدارک و هواپیماهایی که وارد انگلیس شدند و از انگلیس به فلسطین اشغالی رفتند را به ما بدهند. هیچ وقت یادم نمی‌رود که یکی از نمایندگان مجلس انگلیس به من زنگ زد و گفت: چه کار مهمی کردید. به ما به عنوان نماینده انگلیس اجازه دسترسی به چنین مدارکی را نمی‌دادند ولی چون دادگاه دستور داده بود این کار عملی شد و دو شرکت هواپیمایی انگلیسی جواز فعالیت خود را از دست دادند.
 ولی متاسفانه پس از آن، قاضی دادگاه، تحت فشار دولت انگیس گفت: موضوع این پرونده، سیاسی است نه حقوقی و آن را مختومه اعلام کرد. به هر حال چون در این قضیه توانستیم یک کار حقوقی بکنیم و قدمی در حمایت از مردم لبنان برداریم تا همان‌جا هم برای ما یک پیروزی محسوب می‌شد. اصولا طرز فکر ما این است که دفاع نکردن باخت است و دفاع کردن از مردم مظلوم و آبروی دشمن را در رسانه‌ها بردن، خودش یک پیروزی ارزشمند است و بیداری می آورد.

بنابر اعلامیه جهانی حقوق بشر که در سال 1948 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید، حق همه انسان‌ها در سراسر گیتی معتبر است و دولت ها موظفند از این حقوق پاسداری کنند. اما وضعیت مردم غزه به خوبی نشان داد کشورهایی که بیش از همه ادعای حقوق بشر و دموکراسی را دارند نه تنها برای دفاع از مظلومین کاری انجام نمی‌دهند، بلکه خود عامل اصلی وضع کنونی و حامی جنایات و کشتار صهیونیست‌ها در غزه هستند.
اتفاقا ما حدود 15 سال پیش همین بحث را در مجامع حقوقی و رسانه‌ها مطرح کردیم که تعدادی از دولت‌های دیکتاتور که ادعای حقوق بشر دارند؛ اقداماتشان به سود منافع ملی‌شان نیست بلکه فقط برای منافع شخصی است؛ یعنی یک عده سیاستگذار برای اینکه کرسی قدرت را نگه دارند به هر جرم و جنایتی دست می‌زنند، چون تنها یک درصد مردم آمریکا و  5/1 تا دو درصد مردم اروپا، 85 درصد منافع کشورهایشان را از نظر مادی و قدرت و... در دست دارند و در راس قدرت هستند و درآمدشان هم معمولا از راه فروش اسلحه، دست اندازی به منابع طبیعی کشورهای خاورمیانه و... تامین می‌شود.
در فاجعه غزه که اتفاق افتاد هزاران نفر از مردم به ویژه کودکان به شهادت رسیدند. گرچه در رسانه‌ها می‌گویند 45 هزار نفر کشته شدند ولی این رقم درست نیست و دست کم 200 هزار نفر به شهادت رسیدند. فقط مساله این است که نمی‌توان این موضوع را ثابت کرد؛ زیرا تعداد زیادی از این کشته‌شدگان زیر خاک هستند و جسدهایشان پیدا نشده. دهها هزار کودک هم گم شدند یعنی در زیر خاک موفون شدند و کسی نتوانسته آنها را پیدا کند.  بشریت فکر نمی‌کرد چنین فاجعه ای بتواند در این زمان و عصر، که این همه بحث آزادی بیان و حقوق بشر مطرح است به این واضحی جلوی چشم همه اتفاق بیفتد و حتی 75 تا 80 درصد مردم غرب بگویند باید فورا جلوی این جنگ گرفته شود، ولی آنهایی که به اصطلاح نماینده دموکراسی و مردم هستند می گویند، ما نه تنها جلوی این‌ها را نمی‌گیریم بلکه کمک سیاسی، اقتصادی و نظامی می‌کنیم تا این کشتار ادامه پیدا کند و شدت داشته باشد. این‌ها محاسبات همه ما را به هم زده است. برای برخی از ما خیلی بیشتر و برای برخی کمتر. در حقیقت بشریت گول خورده بود و تا الان تصور می‌کردند دموکراسی حقیقت دارد.

در واقع حوادث غزه مردم جهان را متوجه حقیقت تلخی کرد و تظاهرات گسترده جهانی در حمایت از مردم مظلوم غزه به خوبی نشان داد که امروز جهان بیدار و متوجه پوشالی بودن دموکراسی غربی شده است.

بله، اصولا ما تصور می‌کنیم جاهایی که در ظاهر دموکراسی است و مردم در تصمیم‌گیری‌ها شریک هستند اگر یکی بالا برود، آن یکی پایین می آید. اما حوادث غزه این معادلات را به هم زد و ما داریم می‌بینیم که در جهان حاضر هر چقدر ظلم بالاتر می‌رود، در طرف مقابل، عدالت خواهی هم افزایش می‌یابد. درست طبق احادیثی که داریم که قبل از ظهور حضرت مهدی(عج) این اتفاق می‌افتد. مردم آزاده و واقعی، تشنه عدالت هستند ولی آنها که ادعای عدالت خواهی و آزادی بیان دارند درست برعکس هستند.
 

اقدامات جنایتکارانه اسرائیل، به ویژه پس از عملیات طوفان الاقصی به خوبی نشان داد که هدف اصلی آنها نسل‌کشی و نابودی کامل مردم غزه است. چرا این رژیم خبیث تا این حد با مردم فلسطین دشمنی دارد؟

دولت‌های خبیثی که این جنایات را انجام می دهند به دنبال پاک‌سازی قومی هستند؛ اعم از رژیم صهیونیستی، دولت میانمار، دولت صرب‌ها در زمان جنگ بوسنی و... یک فلسفه دیگرسازی را پیاده می‌کنند و معتقدند این گروه، مثلا فلسطینی‌ها از ما نیستند بلکه دیوهایی غیر انسانی هستند. یعنی خود را قوم برتر می‌دانند و این ملت مظلوم را انسان نمی‌دانند و می‌گویند که اگر ما این مردم را نابود کنیم، تمام مشکلاتمان حل می‌شود.
تاریخ به خوبی نشان داده که هر زمان کشتارهای جمعی انجام شده؛ چه در مورد مردم سرخ پوست آمریکا، چه در آفریقا، چه در جنگ جهانی دوم، چه در بوسنی و... اول این فلسفه پیاده و بعد کشتار شروع شده است.
 

ماده 3 کنوانسیون 1949 ژنو به رعایت حقوق زنان و کودکان تاکید دارد. بنابر ماده 45 کنوانسیون حقوق بشر نیز، در مورد موارد خاص می‌توان از حقوق کودکان دفاع کرد. چرا با وجود این قوانین، اقدامات نهادهای حقوق بشری از جمله کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن در دفاع از زنان و کودکان بی‌دفاع غزه به نتیجه نرسید؟

از شما و دیگر دوستان خواهش دارم بعد از دیدن وقایع غزه دیگر گول این تبصره‌ها را نخورید. این تبصره ها هیچ وقت عملی نبوده و فقط روی برگه نوشته شده و آن‌ها را روی میز برای خاک خوردن گذاشته‌اند. یعنی در عمل هیچ وقت، در هیچ جنگی و هیچ جایی، اجرایی نشده‌اند. اصلا به وجود آمدن دولت خبیث اسرائیل بر این اساس بوده که بزنند و بکشند تا مردم بگریزند و سرزمین‌هایشان را غصب کنند. یکی از دلایلی که همه ما شوکه شدیم به خاطر این است که گول این حرف‌ها و قوانین دروغین را خوردیم. آمدند به ما گفتند: دارید در عصری زندگی می‌کنید که متمدن است و آزادی بیان دارد، در حالی‌که کاملا دروغ است.
 ما در کمیسیون حقوق بشر اسلامی از افرادی که در فرانسه، انگلیس و آلمان، زیر فشار هستند و حق ندارند از مردم مظلوم دفاع کنند یک گزارش برای سازمان ملل تهیه کردیم؛ برای نمونه مدتی پیش یکی از دوستان اسرائیلی‌الاصل و یهودی من که پروفسور دانشگاه است و  74 سال سن دارد برای دفاع از مردم غزه در انگلیس سخنرانی کرد و با وجود بیماری سرطان، فورا به عنوان تروریست دستگیر  و زندانی شد. بسیاری از خبرنگاران نیز فقط به خاطر منعکس کردن حقایق غزه تا کنون به عنوان تروریست دستگیر شده‌اند. چندی قبل پلیس لندن، خانمی معلول را که دو فرزند دارد، تنها به دلیل انتشار یک توییت که در آن به مردم پیشنهاد کرده بود بیایید تا کریسمس امسال(سال2025)را فلسطینی برگزار کنیم دستگیر کرد. این‌ها تنها چند نمونه کوچک از اقدامات ضد حقوق بشری دولت انگلیس است.

چندی پیش دادگاه کیفری لاهه، حکم بازداشت نتانیاهو، نخست وزیر و گالانت، وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی را به جرم جنایت علیه بشریت صادر کرد ولی عملا اقدامی در این زمینه صورت نگرفت. ظاهرا مصوبات این دیوان بین‌المللی نیز ضمانت اجرایی ندارد.

خیر، دادگاه لاهه قدرتی ندارد. چون آمریکا و غرب، حامی این رژیم خبیث است. خود بایدن، رئیس جمهور آمریکا این حکم لاهه را ظالمانه و سناتورهای جمهوریخواه و حامی ترامپ هم آن را یک شوخی خطرناک نامیدند! یعنی از یک سو دارد تمام قوانین بین المللی زیر پا گذاشته می‌شود و از سوی دیگر نهادهای بین‌المللی واقعا هیچ قدرتی ندارند؛ حالا چه دادگاه لاهه باشد، چه سازمان ملل، چه اتحادیه کشورهای اسلامی چه اتحادیه عرب و... هیچ یک نمی‌توانند اهداف خود را پیاده کنند.
تنها اتفاقی که با حکم دادگاه لاهه افتاد این است که نتانیاهو دیگر به برخی کشورها نمی‌تواند برود. شما فکر کنید یک جنایتکار جنگی 200 هزار انسان مظلوم را به قتل برساند و در نهایت حتی مهمترین دادگاه بین‌المللی نتواند اقدام خاصی علیه او انجام دهد. اینجاست که باید گفت: عدالت گمشده عصر حاضر است.

 
در چنین شرایط ناعادلانه‌ای، رسالت گروه‌های حقوق بشری از جمله کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن چیست؟

گروه های مدنی مثل کمیسیون حقوق بشر اسلامی، باید قدرت این را داشته باشند که بتوانند دانه دانه کمپانی‌های کوچک و بزرگ حامی اسرائیل را به دادگاه بکشند و بگویند چون شما با این رژیم خبیث همکاری می‌کنید خودتان باید دادگاهی شوید. وقتی این کمپانی‌ها به دادگاه کشیده شوند، شروع می‌کنند به میلیون‌ها پول از دست دادن و حتی خطر اینکه خودشان به زندان بیفتند هم وجود دارد. در این صورت از ترس جان و مالشان، ممکن است از حمایت رژیم صهیونستی دست بردارند.
 

در پایان اگر نکته‌ای ناگفته مانده بیان بفرمایید.

نکته‌ای که باید روی آن تاکید کنم این است که اگر می‌خواهیم از حقوق بشر و کرامت بشری دفاع کنیم، باید سیستم سکولار را کنار بگذاریم و از زاویه‌های دینی و اسلامی وارد شویم یعنی نگاه اسلامی به حقوق بشر داشته باشیم. چون تمام بحث‌هایی که می‌شود و تبصره‌هایی که نوشته شده، در عمل جان یک کودک را در فلسطین نتوانسته نجات بدهد. برای همین ما باید تفکرمان را عوض کنیم. برخی از ما خودزنی داریم و تصور می‌کنیم اسلام عقب افتاده است، در حالی‌که اسلام یک دین نجات بخش است. بنابراین فریب غرب و سازمان ملل را که مثل فیلم‌های هالیوودی بیایند و  بشر را نجات بدهند نباید خورد. این یک تصویر کاملا دروغین است. اگر مسلمانان و کشورهای اسلامی به انسجام برسند تاریخ ورق خواهد خورد و دیگر شاهد حوادث دردناکی مانند نسل‌کشی مردم بی‌دفاع غزه نخواهیم بود.

گفت و گو: زهرا دلپذیر