بررسی ظرفیت‌ها و چالش‌های علوم‌شناختی در یک نشست تخصصی 

به گزارش آستان نیوز، علوم‌شناختی، به‌عنوان دانشی میان‌رشته‌ای و نوین که به بررسی ذهن، مغز و فرایندهای شناختی انسان می‌پردازد، امروزه، نقشی کلیدی در بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی، ایفا می‌کند. 
این علم با بهره‌گیری از حوزه‌های روان‌شناسی، علوم اعصاب، زبان‌شناسی، هوش مصنوعی و فلسفه ذهن، در توسعه روش‌های نوین آموزش، درمان، فناوری‌های هوشمند و ارتقای توانمندی‌های شناختی جوامع، کاربرد گسترده‌ای، یافته است.
در این راستا، نشست تخصصی هم‌اندیشی علوم‌شناختی باهدف بررسی ظرفیت‌ها و چالش‌های این حوزه و همچنین ارزیابی اقدامات اجرایی انجام‌شده در سال ۱۴۰۳، با حضور جمعی از اساتید برجسته، پژوهشگران و مدیران حوزه علوم‌شناختی، در دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع)، وابسته به آستان قدس رضوی، برگزار شد.
در این نشست، شخصیت‌های علمی و اجرایی برجسته‌ای همچون دکتر احسان رضایت، مدیرگروه علوم‌شناختی دانشگاه تهران و عضو هیئت‌علمی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دکتر حسین عزیزی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت‌مدرس و معاون پژوهشی ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی، دکتر محمود ملکی، سرپرست پژوهشکده علوم اسلامی رضوی، دکتر خلیل‌زاده، رئیس مرکز تحقیقات فناوری‌های زیستی و سلامت دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع) و... حضور داشتند.
 

مهم‌ترین محورهای این نشست 

تبلیغ و ترویج تعالیم وحیانی قرآن و سنت پیامبر و اهل‌بیت (ع) با بهره‌گیری از تکنیک‌های روان‌شناسی شناختی در توسعه روش‌های آموزشی و بسته‌های فرهنگی، آموزش مهارت‌های شناختی ویژه خدام و زائرین باهدف بهبود مهارت‌هایی همچون تنظیم هیجان، مدیریت استرس، بهزیستی روانی و تصمیم‌گیری مؤثر، ارزیابی و پرورش عملکردهای شناختی در کودکان و نوجوانان به‌ویژه در رواق کودک و برنامه‌های فرهنگی مرتبط و... از جمله محورهای اصلی مورد بحث‌وبررسی، در این نشست، بود.
همچنین به‌کارگیری رویکردهای شناختی در انتقال مفاهیم دینی و فرهنگی از طریق بسترهای شبکه‌های مجازی و فضای دیجیتال و تحلیل شناختی رفتار مخاطبان، تقویت باورهای مذهبی با استفاده از روش‌های شناختی در فرایند باورپذیری و اقناع مخاطبان، کاربرد مدیریت شناختی در سازمان‌های تابعه آستان قدس رضوی به‌منظور ارتقای بهره‌وری و درآمدزایی سازمانی، آگاهی‌بخشی درباره کاهش قابلیت‌های شناختی در دوران سالمندی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه و درمانی برای کنترل تحلیل شناختی و... از دیگر محورهایی بود که در این نشست، مورد بررسی قرار گرفت.
از دیگر محورهای این نشست می‌توان به ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزش مهارت‌های زندگی با رویکرد روان‌شناسی شناختی و توانمندسازی افراد در حوزه‌هایی مانند توجه، حافظه، تصمیم‌گیری و مدیریت هیجانات، خدمات ارزیابی، توان‌بخشی و مشاوره شناختی به افراد با اختلالات عصب - تحولی و بیماری‌های تحلیل مغزی به‌ویژه در میان زائران خارجی و گروه‌های خاص، بهره‌گیری از هنر و معماری شناختی در طراحی فضاهای دائمی و موقت (نظیر صحن‌ها، نمایشگاه‌ها و فضاهای معنوی) برای ارتقای تجربه زائران و... اشاره کرد.
همچنین استفاده از فناوری هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های زائران و ایجاد پروفایل شناختی فردی جهت بهبود ارائه خدمات فرهنگی و معنوی، برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه مبلغان، مفسران و تولیدکنندگان محتوا مبتنی بر یافته‌های علوم‌شناختی باهدف تولید محتوای اثربخش و مخاطب‌پسند، ارزیابی خدمات مشاوره‌ای و شناختی ارائه‌شده توسط مراکز وابسته به آستان قدس و بررسی میزان اثربخشی آن‌ها بر گروه‌های مختلف مخاطبان نیز، از دیگر موضوعاتی بود که در این نشست مطرح شد.
 همچنین از دیگر موضوعات مطرح شده در این نشست، تحلیل فضاهای مجازی تحت اختیار آستان قدس از منظر شناختی و بررسی میزان تأثیرگذاری محتوای فرهنگی دیجیتال بر زائران و مجاوران، بود.
شایان‌ذکر است، برگزاری این نشست، به‌عنوان گامی مؤثر در تقویت تعاملات علمی و اجرایی، بستر مناسبی برای توسعه همکاری‌های آینده، در راستای ارتقای کیفیت زندگی اقشار مختلف جامعه و توسعه خدمات فرهنگی و اجتماعی آستان قدس رضوی، فراهم خواهد ساخت.