بحرانِ تك والدی، گریبان‌گیر خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم

به گزارش آستان نیوز، دكتر مهدی برجی در همایش علمی «آشنایی با اختلالات طیف اوتیسم و زمینه‌های تحقیقاتی آن در رشته‌های مختلف»، كه به همت مركز تحقیقات فناوری‌های زیستی و سلامت و انجمن علمی مهندسی پزشكی دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع) در سالن همایش‌های شهید سلیمانی واحد خواهران این دانشگاه برگزار شد، عنوان كرد: در میان خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم شاهد ایجاد خانواده تك والدی هستیم.
وی افزود: در این خانواده‌ها مشكلات مالی فراوان و فشارهای روانی والد كه اصولاً مادر هست شروع می‌شود و مادر علاوه بر تحمل شرایط سخت كودك دارای اوتیسم خود باید فشارهای اجتماعی و فرهنگی موجود را نیز، تحمل كند.
 

ماه آگاه‌سازی اختلال طیف اوتیسم 

وی با بیان اینكه از 14 فروردین تا 14 اردیبهشت‌ماه، به‌عنوان ماه آگاه‌سازی اختلال طیف اوتیسم با شعار حمایت از خانواده‌های افراد با اختلال اوتیسم وظیفه همگانی نامگذاری شده است، بیان كرد: باید از طریق شناخت ویژگی‌های افراد دچار این اختلال، با خانواده‌های دارای عضو با اختلال اوتیسم، همدلی و همراهی داشته باشیم و با ارائه خدمات به این افراد و خانواده آنها در راستای توانمندسازی این عزیزان، گام برداریم.
دکتر برجی، ادامه داد: خانواده‌های كودكان دارای بیماری اوتیسم از نظر عاطفی و مالی زیر فشار بسیاری، قرار دارند. 
حضور یك كودك دارای اوتیسم در یك خانواده به دنبال خود حجم وسیعی از تغییرات وظایف یا مسئولیت‌ها را به همراه دارد و اگر این خانواده نتواند خود را بلافاصله با این حجم تغییرات سازگار كند و وظایف تازه را برای خود تعریف كند و از فرایند جذب و انطباق استفاده نكند، ممكن است شاهد نقش‌های تک والدی، در چنین خانواده‌هایی، باشیم.
 

اوتیسم با هیچ ابزار پزشكی قابل‌تشخیص نیست

مدیركل بهزیستی خراسان رضوی، بر اهمیت تشخیص زودهنگام و مداخله به‌موقع، تأكید كرد و گفت: این بیماری با هیچ ابزار پزشكی مانند آزمایش‌های مختلف قابل‌تشخیص نبوده و تنها باتوجه‌به ویژگی‌های رفتاری افراد تشخیص و طیف‌گذاری می‌كنیم. 
تشخیص اوتیسم در كشورهای پیشرفته معمولاً بین سنین 18 ماهگی تا 2 سالگی انجام می‌شود، در ایران در سنین بالای 4 سالگی، تازه خانواده‌ها مراجعه می‌کنند.
وی با اشاره به افزایش شیوع اوتیسم در دنیا و كشور اظهار كرد: در تمام گروه‌های معلولیت یا افراد با نیازهای ویژه كه به‌طورکلی ۱۳ گروه را شامل می‌شود، به مدد علم پزشكی، ژنتیك و آگاه‌سازی، شاهد كاهش معلولیت‌ها در سطح جهانی بوده‌ایم، اما متأسفانه دو معلولیت در دنیا و كشورمان به‌شدت در حال افزایش بوده كه یكی معلولیت‌های ناشی از آسیب‌های مغزی و دیگری بیماری اختلال عصبی - رفتاری اوتیسم است. 
تنها گروهی كه شمار ابتلای آن به‌شدت در حال افزایش است، همین آمار مبتلایان اوتیسم است و در سایر گروه‌ها همچون نابینایان، ناشنوایان، اختلالات جسمی حركت و افراد كم‌توان ذهنی به مدد اقدامات انجام‌گرفته در حوزه پیشگیری شاهد محدودشدن روزافزون معلولیت‌ها هستیم. 
 

سونامی اوتیسم در دنیا و كشور

دكتر برجی گفت: بر اساس آمار جهانی، میزان شیوع اوتیسم در سال ۱۹۹۴ را هشت در 10 هزار تولد اعلام كرد، اما در سال‌ 2002،  به پنج در هزار نفر افزایش یافت و طبق آخرین آمار جهانی در سال 2014، این عدد به یك در 100  رسید.
  باتوجه‌به تحقیقاتی كه اخیراً صورت‌گرفته است، شیوع اوتیسم یك در 70 تولد برآورد می‌شود كه این روند نشان‌دهنده رشد چشمگیر این اختلال در سطح جهانی است و به عبارتی با سونامی اوتیسم، مواجه هستیم.
 

اوتیسم درمان ندارد

وی با بیان اینكه هیچ درمان دارویی قطعی برای اوتیسم وجود ندارد، تصریح كرد: با توجه به‌ اینكه اوتیسم درمان ندارد، تنها راهكار موجود، توان‌بخشی و آموزش در جهت بهبود و ارتقای كیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم است. خدماتی مانند گفتاردرمانی، كاردرمانی و بازی‌درمانی، نقش مؤثری در بهبود توانایی‌های این افراد، دارد.
 

راه‌اندازی 9 مركز روزانه آموزشی و توانبخشی 

مدیركل بهزیستی خراسان رضوی، خاطرنشان كرد: در حال حاضر در استان خراسان رضوی 9 مركز روزانه آموزشی و توان‌بخش اختلال طیف اوتیسم تحت نظارت سازمان بهزیستی، ارائه خدمت می‌كند. این مراكز بعـد از دریافت آموزش‌های گسترده حضوری و كارگاهی، از كفایت لازم به‌منظور اجرای برنامه غربالگری، تشـخیص و مداخلات مركز محور و خانواده محور در خصوص افراد دارای اختلال، برخوردار شده و به آنها خدمات مشاوره‌ای، توان‌بخش و آموزشی و به خانواده خدمات روانشناسی، ارائه می‌دهند.
وی تأکید كرد: به دنبال راه‌اندازی مركز نگهداری روزانه و مركز نگهداری شبانه‌روزی موقت برای خانواده‌های دارای كودك اوتیسم هستیم. 
مراكزی كه خانواده‌ها بتوانند برای مدت‌زمان محدودی مثل از چند ساعت تا چند روز كودك را به‌صورت موقت به این مراكز نگهداری تخصصی، بسپارند.
دكتر برجی، خاطرنشان کرد: انجام غربالگری طیف اوتیسم با كمك دانشگاه علوم پزشكی و تدوین برنامه‌های آموزشی در فضای مجازی با استفاده از هوش مصنوعی به‌منظور آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی در خصوص این اختلال و... از جمله برنامه‌هایی است كه قرار است به‌زودی در این زمینه، اجرایی شود.