زیارت به عنوان یک پدیدار فرهنگی، دارای سیر تکامل و تحول است

به گزارش آستان نیوز، جعفر مروارید، معاون طرح و برنامه سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در نشست فرهنگی« زیارت؛ پدیدار فرهنگی و بین ادیانی»که، در سرای گفت‌وگوی سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، برگزار شد، عنوان کرد: بذر مودت و‌ محبت به اهل بیت(ع)، منشا و خاستگاه میوه‌های متنوع و متکثر، در بافت‌های فرهنگی و اجتماعی، شده است.
وی ادامه داد: در حالی که زیارت، یک پدیدار قاعده محور و معیارمند است و از افعال قصدی است و صحت آن، متوقف بر رعایت «قواعد زیارت» بر حسب قرآن و سنت است؛ اما روش اجتهادی، راه را بر ظهورات متنوع روح زیارت، در بافت های فرهنگی متنوع و همگام با تحولات فرهنگی و‌اجتماعی، گشوده است. 
مروارید، تصریح کرد: آنچه که به عنوان «امر زیارت» ، به شکل مناسکی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، در حال وقوع در جوامع اسلامی است، حاصل یک دیالکیتک سه ضلعی است، که ضلع  اول آن، زائر و تجربه زیسته او و ضلع دوم آن، الهیات زیارت و‌ گفتمان‌‌های پیرامون آن و ضلع سوم آن، نهاد زیارت و تولیت‌های اداره کننده نهاد فرهنگی، علمی و اجتماعی زیارت است.
 

مخاطب زیارت، محدود به انسان مومن نیست

وی با بیان اینکه مخاطب زیارت، محدود به انسان مومن، یا حتی مسلم نیست،گفت: بر حسب مفاد حدیث طلایی امام رضا(ع) که فرمودند: « فَإنَّ النّاس لَو عَلِموا مَحاسِنَ كَلامِنا لاتَّبَعونا»، مخاطب زیارت، انسان بماهو انسان است. 
امکان دیالوگ  بینا دینی و بین ادیانی، مبتنی بر این تفسیر شمول گرایانه و‌ توجه به راهبرد «محاسن» کلام اهل بیت (ع)، است.
به گفته معاون طرح و برنامه سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، تجربه‌های زیسته متنوع زائران، انتظارات متفاوتی را در آنها، نسبت به امر زیارت پدید آورده و در مراحل پیش از زیارت، زیارت و پس از زیارت، زیست‌های متنوع فرهنگی در دوران زیارت و‌ پس از آن، را پدید می‌آورد.
وی گفت: درهمین نقطه، شاهد دیالکتیک زائر و زیارت هستیم و همانطور که زائر در پی زیارت، ریشه خود را در سنت و‌ متن قرآن، جست وجو می‌کند، در نقطه مقابل، زائر بر مدل‌های تحقق زیارت، تاثیر می‌گذارد و زیارت‌های متنوع را شکل می‌دهد. 
تفاوت‌های زیارت ایرانی، عراقی و لبنانی را بر این اساس، باید فهمید و تفسیر کرد.
مروارید، تصریح کرد: آینده زیارت بینادینی و بین ادیانی، در این دیالکتیک و گفت وگوهای هم‌افزا ترسیم می‌شود و امکانات خویش را غنا می‌بخشد و به فعلیت، می‌رساند.