«پیشینه اسلامی گنجینه رضوی ونسخه‌های متون مقدس ادیان ابراهیمی» تحلیل و بررسی شد

به گزارش آستان‌نیوز، رمضانعلی ایزانلو، پژوهشگر گروه ادیان بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در این نشست که در سرای گفت‌وگوی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، برگزار شد، اظهار کرد: در گنجینه رضوی ۱۷۸ عنوان نسخه خطی و چاپ سنگی در حوزه منابع یهودی و ۵۰ عنوان نسخه خطی و ۵۵۰ عنوان نسخه چاپ سنگی و سربی در حوزه منابع مسیحی وجود دارد
وی با معرفی تعدادی از این نسخه‌ها، گفت: علاوه‌بر نسخه‌های خطی و چاپ سنگی، نشریاتی غنی در زمینه ادیان ابراهیمی در مجموعه منابع آستان قدس رضوی وجود دارد.
 این آثار دارای تنوع زبانی بالایی است، قدمت بخشی از آنها به بیش از 1000 سال می‌رسد. این نسخه‌ها علاوه‌بر بحث محتوایی و علمی، از نظر کتابت و هنر نیز غنی هستند.

تنوع زبانی نسخه های خطی 

این پژوهشگر به تنوع زبانی نسخ خطی موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، اشاره کرد و گفت:  بیش از 20 زبان در این مجموعه موجود است که شامل زبان های ایرانی، سریانی، ارمنی، سنسکریت، اوستایی، پهلوی و... می شود و قدمت برخی از آثار قابل تامل وتوجه است. 
فاطمه جهان پور، کارشناس مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی نیز در ادامه این نشست گفت: در بخش نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، آثار خطی دست‌نویس و چاپ سنگی بسیاری با موضوعات متنوع نگهداری می‌شود که در میان آنها، کتاب‌هایی با محتوای تاریخ و فرهنگ و باورهای دینی مربوط به دوره باستان ایران نیز، یافت می‌شود.
 

دایره ای وسیع از مضامین 

وی ادامه داد: این آثار، دایره‌ای وسیع از مضامین دینی، تفسیری، کلامی، فلسفی، کشف و شهودی، عرفانی، تاریخی، ادبی، آئینی، گاه شماری و تقویم، فرهنگ لغات و…، را شامل می‌شود که با انواع خطوط باستانی، میانه و جدید همچون خط اوستایی، پهلوی، فارسی زرتشتی و فارسی نو، نوشته شده‌اند.
این کارشناس نسخ خطی ادامه داد: در این حوزه، ۱۲۰ جلد کتاب شامل ۲۹ نسخه خطی و ۹۱ نسخه چاپ سنگی در گنجینه رضوی وجود دارد که برخی از آنها در کتابخانه‌های وابسته به این آستان مقدس همچون کتابخانه وزیری یزد، هرندی کرمان و…، نگهداری می‌شود.
وی ادامه داد: این کتاب‌ها را می‌توان بر مبنای محتوایشان به 5 دسته اعم از متونی با محتوای دینی، متون فارسی زرتشتی، متون سنت زرتشتی، متون آذرکیوانی و متون متفرقه شامل لغت‌نامه و آموزش زبان پهلوی، تقسیم کرد.
جهان پور ادامه داد: با هدف معرفی کامل این متون، تمامی اطلاعات مربوط به آنها اعم از موضوع، محتوا، مؤلف، کاتب، نوع خط، شیوه‌های نگارش، تاریخ کتابت، حاشیه‌نویسی‌ها و همچنین ویژگی‌های ظاهری نسخه مانند نوع کاغذ، جلد، شیرازه، صفحه‌آرایی، تعداد صفحات و اوراق، تصاویر موجود در نسخه، اثر مُهر و سجع آنها، تزئینات به‌کار رفته و نیز شیوه دستیابی کتابخانه به این نسخ همچون وقف، اهدا و یا خریداری استخراج شده و به صورتی جامع در قالب کتابی با عنوان «متون پیشا اسلامی موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی(نسخه‌های خطی و چاپ سنگی)»، گرد آمده است.