به همت بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، در قالب نشستی علمی، موضوع «هوش مصنوعی در علوم اسلامی؛ فرصتها و چالشها»، تحلیل و بررسی شد.
تحلیل و بررسی «هوش مصنوعی در علوم اسلامی؛ فرصتها و چالشها»
به گزارش آستان نیوز، دکتر علی صادق دقیقی، مدرس دانشگاه خوارزمی، در نشست «هوش مصنوعی در علوم اسلامی فرصتها و چالشها» که صبح امروز، 29 اردیبشهت ماه به همت گروه کلام و فلسفه اسلامی در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، هوش مصنوعی را این گونه توصیف کرد: هوش مصنوعی عبارت است از مطالعه این که چگونه رایانهها را میتوان وادار به کارهایی کرد که درحال حاضر انسانها آنها را صحیح یا بهتر، انجام میدهند».
همچنین هوش مصنوعی به هوشی که یک ماشین از خود نشان میدهد یا به دانشی در کامپیوتر که سعی در ایجاد آن دارد، گفته میشود.
مفهوم هوش مصنوعی
وی، خاطرنشان کرد: هوش مصنوعی خاص، آن است که یک کار مشخصی را انجام میدهد، اما هوش مصنوعی عام به ابزارهای همهکارهای که امروز تحت عنوان چت جی بی تی و... مطرح است، اطلاق میشود که این هوش، امروزه به هنر، فرهنگ، علم و... ورود پیدا کرده است.
این استاد دانشگاه در ادامه به واژه «تکینگی» و معنای آن اشاره کرد و گفت: چیزهایی در دنیا وجود دارند که قوانین فیزیک در آنجا جواب نمیدهند، به این نقاط «تکینگی» گفته میشود، در مورد هوش مصنوعی نگرانیهای عمدهای وجود دارد اعم از اینکه آیا امنیت شغلی ما را به خطر میاندازد؟ آیا قرار است به دست رباتهای هوشمند کشته شویم؟ و سؤالاتی ازایندست.
وی، اضافه کرد: باوجود این نگرانیها، آیا باید از هوش مصنوعی که با سرعت سرسامآوری در حال پیشروی است، فاصله بگیریم؟ نظرات متفاوت است، اما هر پاسخی به موضوع «تکینگی هوش مصنوعی» برمیگردد و این سؤال مطرح است که تکینگی هوش مصنوعی چیست؟ تکینگی زمانی است که این فناوری از کنترل انسان خارج شده و هوشمندتر از ما رفتار کند، در واقع، براهین فیزیکی وجود دارد که هوش مصنوعی هرگز بهپای ذهن بشر، نمیرسد.
سابقه هوش مصنوعی
مدرس دانشگاه خوارزمی، با بیان اینکه، هوش مصنوعی مفهومی امروزی به نظر میرسد؛ اما سابقه آن به دهههای 1950 و 1960 میلادی بازمیگردد، افزود: از جمله فلاسفهای که زیر بار نرفت هوش مصنوعی بیخطر است، پروفسور نیک باستروم بود که دو کتاب با عناوین «ابر هوش؛ مسیرها، خطرات و راهبردها» و «اتوپیای عمیق»، را، در سال 2014 تألیف کرد.
دقیقی، افزود: این آثار موضوعاتی را بررسی میکند که چگونه میتوان ابر هوش ایجاد کرد و ویژگیها و انگیزههای آن چه خواهد بود.
این کتاب استدلال میکند که اگر ابر هوشی ایجاد شود، کنترل آن دشوار خواهد بود و ممکن است برای رسیدن به اهدافش، کنترل جهان را به دست بگیرد. همچنین راهبردهایی را برای کمک به ایجاد ابرهوشیهایی که اهدافشان به نفع بشریت باشد، ارائه میدهد.
این کتاب بهویژه در مطرحکردن نگرانیها درباره خطرات وجودی ناشی از هوش مصنوعی، تأثیرگذار بوده است.
این استاد دانشگاه، با اشاره به اینکه آخرین اختراع هر تمدن هوش مصنوعی است، خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از برتری هوش مصنوعی بر هوش انسان، باید انسان و ماشین با هم تلفیق شوند و یک تکامل ماشینی، رخ دهد.
وی، ادامه داد: هوش مصنوعی امروزه در شاخههای مختلف ورود کرده و در حال گسترش است که تبعات سیاسی، ایجاد کرده است. هوش مصنوعی میتواند بدون دخالت انسان قاتل باشد و همچون جنگ اوکراین، افراد را شناسایی و از بین ببرد.
لزوم استفاده از هوش مصنوعی در علوم اسلامی
دقیقی، همچنین بیان کرد: یک معضل وجود دارد که ممکن است این موضوع مطرح شود که به جز کشورهای برخوردار سایر کشورها نتوانند از هوش مصنوعی، بهره ببرند.
وی در ادامه سخنان خود، یکی از حوزههایی که میتواند هوش مصنوعی به آن کمک کند را حوزه علوم اسلامی همچون اعجاز قرآن، فقه و اول و... ذکر کرد و گفت: توصیه بنده این است، پژوهشگران و محققان از هوش مصنوعی در این حوزهها استفاده کنند.
دقیقی، خاطرنشان کرد: باید ابزارهایی تهیه شود تا استفتائات فقهی را استخراج کنیم و مورد استفاده علوم اسلامی، همچون فقه، حقوق و... قرار گیرد.