سومین قسمت از برنامۀ تلویزیونی «رواق امام»، از تولیدات مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی، میزبان حضور حجتالاسلام محمد باقر فرزانه، از از چهرههای شاخص حوزوی و انقلابی و دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان بود.
قیام خونین 15 خرداد، نقشی سرنوشتساز در جریان انقلاب اسلامی داشت/شیوه مبارزاتی امام خمینی(ره)، فرهنگی بود
به گزارش آستان نیوز، حجت الاسلام فرزانه در این قسمت از برنامۀ تلویزیونی «رواق امام»، که به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)، به مدت 5 شب، ساعت 21 از شبکه 4 سیما به روی آنتن میرود، درباره «نسبت امام خمینی (ره) با تفکر انقلابی» سخن گفت.
مبارزه با نظام ستمشاهی یک وظیفۀ شرعی است
حجتالاسلاموالمسلمین فرزانه، گفتگو را با مبحثی پیرامون انقلاب از منظر امام خمینی (ره) آغاز کرد و گفت: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، چند گروه مختلف با حکومت پهلوی مخالفت میکردند. گروه اول معتقد بودند یک خانوادۀ فاسد نباید بر مردم حکومت کند، گروه دوم به غارت منابع کشور اعتراض داشتند، یک دسته هم با خفقان موجود مخالف بودند و عدهای نظرشان بر این بود که حکومت شاهنشاهی به مقدسات دینی توهین میکند.
وی افزود: در این میان، صدای تفکر امام خمینی (ره) از همه رساتر بود؛ صدایی که میگفت مبارزه با شاه، سرنگونی نظام ستمشاهی و برپایی حکومت دینی، وظیفهای شرعی است. شاه با گروههای معترض دیگر به نوعی میتوانست کنار بیاید، اما با اندیشۀ انقلابی امام خمینی (ره) هرگز کنار نمیآمد و تاب تحمل آن را نداشت.
آغاز حرکت امام خمینی (ره)
فرزانه پیام امام خمینی (ره) به وعاظ در روز 12 محرم سال ۱۳۴۲ را سرآغاز انقلاب دانست و تصریح کرد: در این پیام، امام خمینی (ره) ماهیت فاسد حکومت پهلوی را افشا و آن را با حکومت بنیامیه مقایسه کرد. ایشان در آن پیام از مردم خواست در صحنههای سیاسی و انقلابی حضور پیدا کنند.
وی ادامه داد: در عصر عاشورای همان سال، امام خمینی (ره) به همراه مردم وارد مدرسۀ فیضیه شد و سخنرانی تاریخی خود را ایراد کرد. مقایسۀ شاه با یزید، هشدار دربارۀ خطر اسرائیل و تضعیف اسلام و دفاع صریح از اسلام و روحانیت محورهای این سخنرانی بود.
دستگیری امام و قیام 15 خرداد
این چهرۀ انقلابی به دستگیری امام خمینی (ره) و قیام 15 خرداد اشاره کرد و اظهار داشت: پس از این سخنرانی، شاه و اطرافیان وی احساس خطر کردند و در ۱۲ محرم به صورت شبانه، به خانۀ امام خمینی (ره) حمله و ایشان را دستگیر نمودند، اما پیش از طلوع آفتاب، خبر دستگیری امام خمینی (ره) در سراسر ایران پخش شد و به دنبال آن مردم در 15 خرداد، در تهران، قم و ورامین به خیابانها آمدند.
فرزانه در ادامه با اشاره به مقابلۀ خشونتبار رژیم شاه با مردم، تأکید کرد: رژیم با اسلحه به مقابله با مردم پرداخت و ۱۵ هزار نفر را شهید کرد. پس از این حادثه، تفکر انقلابی امام خمینی (ره) به یک جریان تبدیل و هر روز بر طرفداران آن افزوده شد. از این رو قیام ۱۵ خرداد نقشی تعیینکننده در مسیر پیروزی انقلاب داشت.
ادامه راه انقلاب پس از پیروزی
فزرانه در پاسخ به سؤال کارشناس برنامه مبنی بر اینکه آیا پس از پیروزی انقلاب، تفکر انقلابی متوقف شد یا ادامه پیدا کرد، یادآور شد: اگر قرار است انقلاب باقی بماند، باید تفکر انقلابی نیز زنده بماند. امام خمینی (ره) در دو مرحله، این تفکر را با عاشورا پیوند زد، یکی با سخنرانی روز عاشورای سال ۴۲ در مدرسه فیضیه و دیگری با سخنرانی در سال ۵۷ که فرمود: «خون بر شمشیر پیروز شد.» با این سخنرانیها امام خمینی (ره) در حقیقت پیوندی بین انقلاب و عاشورا برقرار کرد.
انقلابیگری از منظر امام خمینی (ره)
این چهرۀ حوزوی به ارائه تعریفی از فرد انقلابی از منظر حضرت امام (ره) پرداخت و گفت: فرد انقلابی از سال ۴۲ مخصوصاً قبل از پیروزی انقلاب به کسی گفته میشد که فرهنگ اسلام ناب امام خمینی (ره) را فهمیده و پذیرفته باشد و این فرهنگ را راه زندگی خود قرار بدهد و نیز در فراز و نشیبها سالم بماند.
صراط مستقیم انقلاب
حجت الاسلام فرزانه، حوزۀ علمیه را در درجۀ اول متولی تربیت نسل انقلابی و انتقال آموزههای انقلاب دانست و به الگو و برنامهای که حضرت امام خمینی (ره) برای تداوم این اندیشه داشت، اشاره و خاطرنشان کرد: امام خمینی (ره) برای آنکه روح انقلاب زنده بماند، مجموعهای از اصول، ارزشها و آرمانها را به عنوان صراط مستقیم انقلاب تعریف کرده بود.
وی خاطر نشان کرد: از نگاه امام خمینی (ره) تدین، ولایتمداری، پایبندی به اهل بیت(ع) و التزام به فقاهت و اجتهاد، شاخصهای یک فرد انقلابی است.
فرزانه ادامه داد: عدالتخواهی و مبارزه با تبعیض، تلاش برای رفع فقر و فساد، حاکمیت معنویت بر زندگی فردی و اجتماعی، پرهیز از اشرافیگری و تجملگرایی و تأکید بر نقش مردم در اداره کشور، از دیگر اصولی بود که حضرت امام خمینی (ره) به آنها توجه ویژه داشت.
ایشان به بیان دیگر اصول امام خمینی (ره) در تعریف فرد انقلابی پرداخت و خاطرنشان کرد: استقلال و خودکفایی همهجانبه، حمایت از مظلومان، مبارزه با ظلم و استکبار، آزادی قدس شریف و محو صهیونیسم و همبستگی جهان اسلام، از اصول بنیادینی بود که امام خمینی(ره) همواره بر آنها تأکید داشت و از دیدگاه ایشان تا زمانی که یک فرد یا جامعه به این اصول پایبند باشد، انقلابی محسوب میشود؛ اما اگر این اصول نادیده گرفته شود، دیگر نمیتوان از انقلابی بودن سخن به میان آورد.
رویکرد امام خمینی (ره) نسبت به ضد انقلاب
حجتالاسلام فرزانه در بخش دیگر سخنان خود به رویکرد امام خمینی (ره) در مواجهه با مخالفان و ضدانقلاب اشاره کرد و گفت: امام خمینی(ره) اهل مدارا بود و هیچگاه اندیشه یا رفتاری را به کسی تحمیل نمیکرد، اما معتقد بود اگر کسی در برابر اندیشۀ انقلاب ایستادگی کند سیلی خواهد خورد، همچنین در مکتب ایشان، بیتفاوتی در برابر انقلاب پذیرفتنی نبود.
وی افزود: امام خمینی (ره) هیچگاه با مردم خصومت نداشت، اما در برابر جریانهای ضدانقلابی، بهویژه زمانی که این جریانها بهصورت مسلحانه در برابر انقلاب میایستادند، قاطع بود و مدارا نمیکرد.
انقلاب اسلامی سراسر عقلانیت بود
فرزانه در پاسخ به پرسش کارشناس برنامه مبنی بر اینکه برخی انقلابیگری را فاقد عقلانیت میدانند، اما براساس شاخصهای امام خمینی (ره) منشأ انقلاب و انقلابیگری، عقلانیت است، تأکید کرد: وقتی به تاریخ انبیا نگاه میکنیم، درمییابیم که نخستین گام آنان، بیدار کردن و شکوفا ساختن عقل انسانها بود و به فرمودۀ رسول گرامی اسلام (ص) عقل ریشه و اساس دین است.
وی به واقعۀ عاشورا که شاید به زعم برخی عملی غیرعقلانی باشد اشاره کرد و متذکر شد: با مطالعۀ جریان عاشورا متوجه میشویم حرکت امام حسین (ع) سراسر عقلانیت است. هر عملی که پشتوانۀ عقلانی نداشته باشد، از نگاه دین پذیرفتنی نیست. بنابراین، باید با آگاهی وارد صحنه شد و تنها حقیقت را پذیرفت.
شیوۀ مبارزاتی امام خمینی(ره) فرهنگی بود
حجتالاسلام فرزانه به هنر امام خمینی (ره) اشاره و بیان کرد: امام خمینی توانست تفکر انقلابی را به گونهای در جامعه بیدار کند که حتی افراد بیتفاوت و منفعل نیز به حرکت واداشته شوند. هنر بزرگ امام این بود که توانست نیروها و ظرفیتهای نهفته در ملتی را که در بند اسارت بود، آزاد کند.
وی سلطۀ فرهنگ غرب، فقر فرهنگی و اقتصادی و خفقان سیاسی را از عواملی برشمرد که توان و ظرفیت مردم را به اسارت گرفته بود و تصریح کرد" امام خمینی (ره) با سخنان روشنگرانۀ خود، این ظرفیتهای بهظاهر خاموش را به جوشش و حرکت درآورد؛ از این رو، باید گفت که حرکت امام خمینی (ره) برخلاف جریانهای دیگر، حرکتی فرهنگی بود.
یادآور میشود ویژه برنامۀ تلویزیونی «رواق امام»، به همت آستان قدس رضوی و شبکۀ چهار سیما، با حضور عالمان و فرهیختگان، در 5 قسمت تهیه شده و هر شب ساعت ۲۱ ، از شبکۀ چهار سیما پخش میشود.
تولیت آستان قدس رضوی
