دستاوردهای شرکت کشاورزی رضوی در ۱۴۰۲ / توسعه پژوهش و نوآوری تا افزایش بهره‌وری در تولید محصولات کشاورزی و رشد ۱۳۰ درصدی بره‌زایی

به گزارش آستان نیوز، اقدامات این شرکت صرفا به بخش کشاورزی محدود نمی‌شود و در حوزه دام سبک با اجرای مدیریت یکپارچه در سطح ۶ کشت و صنعت تابعه خود و با بهره‌گیری از روش‌های نوین در دامداری توانسته است عملکرد بره‌زایی را تا ۱۳۰ درصد افزایش دهد. در گفت‌وگو با دکتر محمدباقر قناد طوسی مدیرعامل شرکت کشاورزی رضوی به مهم‌ترین فعالیت‌های این مجموعه در سال 1402 پرداخته‌ایم.
 

تاسیس این شرکت به چه تاریخی بر می‌گردد؟
شرکت‌های کشاورزی آستان قدس رضوی طی دهه‌های ۴۰ تا ۷۰ شمسی تاسیس شدند و تا سال 1397 به صورت مستقل در حال فعالیت بودند. پس از آن با هدف مدیریت واحد و یکپارچه و همچنین استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود در حوزه‌های کشاورزی، دامپروری و سایر فعالیت‌‌های مرتبط در جغرافیای آستان قدس رضوی، مجموع شش موسسه کشت و صنعت و سه سازمان کشاورزی و موقوفات طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ در قالب شرکت کشاورزی رضوی ادغام شدند تا علاوه‌بر توسعه مناسب فعالیت‌‌ها و هم‌افزایی بیشتر، شاهد افزایش بهره‌وری پایدار آب و خاک در اختیار و نیز ایجاد و مدیریت زنجیره تأمین در این مجموعه باشیم. در حال حاضر هم این شرکت با رویکردی دانش محور در اقتصاد و با در دستور کار قرار دادن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و منویات تولیت آستان قدس رضوی، در راستای افزایش کارآمدی واحدهای اقتصادی تابعه در صیانت و آبادانی موقوفات فعالیت می‌کند. این شرکت به برکت وجود آقا علی‌بن موسی‌الرضا علیه‌السلام، با در اختیار داشتن بیش از 39 هزار هکتار زمین زراعی و باغی در گستره 4 استان کشور، یکی از بزرگترین شرکت‌های کشاورزی تبدیل شده است.
 

در سال 1402 چند تن محصول زراعی و باغی در این شرکت تولید شده است؟
از ابتدای امسال بیش از ۱۲۰ هزار تن محصول زراعی در دسته غلات، محصولات علوفه‌ای و دانه‌های روغنی و حدود هزار و ۸۰۰ تن محصول باغی شامل پسته خشک، زیتون و انواع میوه‌های هسته‌دار و دانه‌دار تولید شده که بخشی در زنجیره از مزرعه تا سفره‌ی آستان قدس رضوی مورد استفاده قرار گرفته و بخشی نیز عرضه شده است.
 

با توجه به کاهش بارندگی در سال جاری، میزان تولید در مقایسه با سال‌های گذشته به چه صورت بوده است؟ در بخش دامپروری چطور؟
علی‌رغم محدودیت‌های اتفاق افتاده نظیر کاهش ۴۰ درصدی متوسط بارش نسبت به سال زراعی گذشته و همینطور برنامه خاموشی چاه‌ها که باعث شده بیش از ۱۰ درصد از حجم آبی مورد نیاز کشت محصولات در زمان بهره‌برداری مورد استفاده قرار نگیرد، این شرکت با بهره‌گیری از توان فنی داخلی و مشاوران خبره، اقداماتی همچون اصلاح الگوی کشت، کشت ارقام کم آب و مقاوم به خشکی، اصلاح روش‌ها و سیستم‌های آبی و افزایش راندمان آبیاری را در دستور کار قرار داد و همین امر باعث شد تا میزان عملکرد و تولید در بیشتر محصولات مشابه سال گذشته باشد. در حوزه دام سبک نیز با اجرای مدیریت یکپارچه در تمامی کشت و صنعت‌ها و استفاده از روش‌های هورمون‌تراپی، تعداد بره‌زایی بالغ بر 40 درصد افزایش یافته است.
 

در حوزه پژوهش، تحقیق و نوآوری چه اقداماتی در سال جاری انجام شده و چه دستاوردهایی را به دنبال داشته است؟
در سال 1402 در این زمینه فعالیت‌های خوبی انجام شد که می‌توان به مواردی همچون بکارگیری فناوری پایش تصاویر ماهواره‌ای برای پایش مدیریت آبیاری تغذیه دفع و مبارزه با آفات، بررسی روش‌های جدید و نوآور در ازدیاد تولیدمثل دام‌های سبک از قبیل انواع روش‌های هورمون تراپی، اصلاح الگوی کشت محصولات نظیر استفاده از دو رقم پربازده در آفتابگردان، هندوانه آجیلی، جو و... اشاره کرد. کشت صنعتی گیاهان دارویی و فرآوری آن نظیر زیره سیاه آنغوره، فعالیت دیگری است که کشت آزمایشی آن آغاز شده است. علاوه‌براین، با هدف پایش مستمر عملکرد محصولات در راستای افزایش راندمان و بهره‌وری، برنامه آزمایشی نصب جی پی اس بر روی ماشین‌آلات سنگین و ادوات کشاورزی اجرا شد. 
 

در شرکت کشاورزی رضوی چند نفر به صورت مستقیم مشغول کار هستند و زمینه اشتغال غیر مستقیم برای چند نفر فراهم شده است؟
با توجه به مدل‌های مختلف همکاری در این شرکت که به صورت مزارعه کاری، مشارکتی و... است، در حال حاضر ۷۸۵ نفر به صورت مستقیم با این شرکت قرارداد دارند و به صورت غیر مستقیم هم برای بیش از ۲۵۰ هزار نفر روز در طول سال اشتغال غیر مستقیم ایجاد شده است.
 

در سال جاری این شرکت بیشتر با چه مشکلاتی روبرو بوده و چه اقداماتی برای رفع آن‌ها یا بخشی از این مشکلات انجام شده است؟
کاهش شدید نزولات آسمانی و افزایش دما در سال زراعی جاری باعث تغییر الگوی کشت به سمت محصولاتی همچون زیره و آفتابگردان شد. موضوع دیگر خاموشی و قطع برق در اوج فصل رشد محصولات بهاره در تابستان بود که برای رفع آن تولید برق از منابع تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی در دستور کار قرار گرفته است. علاوه‌براین، با توجه به سرمازدگی و یخبندان دی ماه ۱۴۰۱ که منجر به آسیب جدی به محصولات پاییزه شد، اجرای راهکار تغذیه‌ای برای کاهش میزان خسارت مد نظر قرار گرفت که باعث شد در مقایسه با سایر کشاورزان میزان خسارت کمتری به محصولات وارد شود.
 

چقدر توانستید بر اساس برنامه‌های استراتژیک اهداف در نظر گرفته شده در سال ۱۴۰۲ را به منصه ظهور برسانید؟
برخلاف محدودیت‌های به وجود آمده در منابع آبی و همینطور کاهش کمی و کیفی شرایط اقلیمی، شرکت کشاورزی رضوی در مدیریت مزارع خود با اصلاح سیاست‌های کوتاه مدت در بهره‌برداری توانسته است همگام و همسو با اهداف کلان برنامه استراتژیک عمل کند.