روایت یک‌سال تلاش شبانه‌‎روزی خادمان عمرانی برای تسهیل زیارت در حرم مطهر رضوی

در ادامه مهم‌ترین پروژه‌های عمرانی حرم مطهر رضوی در سال 1402 را معرفی‌ کرده‌ایم.
 

آغاز احداث رواق بزرگ امیرالمؤمنین(ع)

پروژه مسقف کردن صحن جمهوری اسلامی حرم مطهر امام رضا(ع) و ایجاد رواق بزرگ امیرالمؤمنین(ع) را باید از جمله طرح‌های بزرگ و متفاوت آستان قدس رضوی دانست که پس از انجام مطالعات فراوان و کسب نظرات خبرگان حوزه معماری، سازه و تزئینات عملیات اج

رایی آن در بهمن ماه سال جاری با حضور تولیت آستان قدس رضوی و جمعی از مدیران شهری و استانی در دارالقرآن الکریم حرم مطهر رضوی آغاز شد. 

رواق امیرالمؤمنین(ع) ۱۳هزار مترمربع زیربنا، ۷ هزار مترمربع فضای مسقف و ۶ هزار مترمربع فضای روباز خواهد داشت و با تکمیل ساخت این رواق که ۲۴ ماه به طول می‌انجامد، ۱۶ درصد به فضای زیارتی حرم مطهر امام رضا(ع) اضافه خواهد شد.

اصلاح و نوسازی زیرگذر و پارکینگ‌های زیرسطحی حرم رضوی 

در آخرین روزهای سال 1402 و پس از 13 ماه تلاش شبانه‌روزی، پروژه اصلاح و نوسازی زیرگذر حرم مطهر رضوی با حضور تولیت آستان قدس رضوی افتتاح شد. ارتقاء ایمنی، زیباسازی، اصلاح نورپردازی متناسب، بهبود تهویه مناسب هوا و اصلاح رفتار ترافیکی از جمله ویژگی‌های این پروژه است.

در پروژه اصلاح و بهسازی زیرگذر حرم مطهر برای انجام تهویه مناسب تر، جت‌فن‌ها اورهال شد و با شبیه‌سازی پروژه توسط یک تیم دانشگاهی، بهترین محل نصب جت‌فن‌ها مشخص شد. برای ارتقاء سطح خدمات ایمنی، علاوه بر نصب ۲۱ دوربین، بالغ بر ۵۰۰۰ متر لوله‌کشی در زیرگذر و پارکینگ‌ها انجام شد و بیش از ۵۰ جعبه آتش‌نشانی و همچنین گاز فسفات آمونیوم وCO، با فاصله‌های ۵۰ متری نصب شد. همچنین ۸ درب خروج اضطراری ضد حریق بین زیرگذر و پارکینگ‌ها نصب و سیستم تخلیه دود نیز از اجرا شده است.

برای تامین روشنایی نیز ۱۸۱۵ چراغ LED فوق کم‌مصرف نصب شد که علاوه بر تقویت میزان نورپردازی، مصرف انرژی را تا ۵۰ درصد کاهش داده است. در حوزه زیرساخت‌های ترافیکی نیز برای کاهش سرعت خودروهای عبوری، علاوه بر نصب سه دستگاه راه‌بند، بالغ بر ۷۸۰۰ متر مربع تایل و موزاییک فرش نصب شد و با هدف جلوگیری از سانحه برای خودرو‌ها، بالغ بر ۴۰۰۰ متر جدول‌کشی صورت گرفت و در مجموع ۲۵۶۰ تن آسفالت نیز در این پروژه استفاده شد.

برای بهبود وضعیت معماری و زیباسازی زیرگذر، بیش از ۲۰ قاب محرابی در خروجی پارکینگ‌ها ایجاد و ۲۲۰ دهنه با نقش‌های گره و کاشی‌کاری مزین شد، همچنین بالغ بر ۸۷ ستون کاربندی و ۱۹۰۰ متر مربع فضای سبز ایجاد شد.

سنگ فرش و بهسازی نور محدوده بست طبرسی تا شیرازی

یکی از اولین پروژه های عمرانی که در ابتدای سال 1402 در مجموعه رقم خورد به‌سازی و نورپردازی در محدوده بست طبرسی تا بست شیرازی بود. در این پروژه به جهت تسهیل در تردد و نظم بخشی به حرکت زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی و هدایت بهتر مسیر زیارت به صحن انقلاب و همچنین بهبود منظر و افزایش روشنایی این محدوده به همت سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی سنگ فرش، نورپردازی و زیباسازی صورت گرفت.

باید اشاره کرد محدوده بست طبرسی تا بست شیرازی با مساحت 9350 متر مربع پیش از این تنها دارای پوشش آسفالت بود که در راستای اتصال و یکپارچگی کف سازی صحن های حرم مطهر، بصورت کامل با سنگ هایی با ابعاد 40 در 40 سانتیمتر با دو طرح سنگ گل پنبه ای و گرانیت سبز ساده سنگفرش شد.

پیوند صحن غدیر به ره باغ آیت‌الله طبسی(ره)

یکی از پرتردد ترین و البته زیباترین مسیرهای تشرف به حرم مطهر رضوی، ره‌باغ آیت‌الله طبسی(ره) است که از خیابان آیت‌الله بهجت آغاز و به ورودی صحن غدیر ختم می‌شود. تردد زیاد زائران از این ره باغ و نزدیکی محل ورودی صحن غدیر به مکان هایی همچون دارالشفا امام رضا(ع)، پایگاه امانات صحن غدیر، مهمانسرا حضرت موجب شده است تا تردد و عبور و مرور در این محدوده افزایش یابد. در همین راستا آستان قدس رضوی تصمیم به آغاز عملیات اجرایی گرفت تا بخش انتهایی ره‌باغ آیت الله طبسی تا ورودی صحن غدیر، ساماندهی شده و فضایی دلنشین‌تر برای تشرف زائران فراهم کند. حالا بعد از ماه ها تلاش بی وقفه شامل تهیه طرح و انجام عملیات عمرانی شبانه روزی و بدون بستن مسیر دسترسی زائران به حرم مطهر، این پروژه به پایان راه در بخش روگذر خود رسید اما همچنان در بخش زیرسطحی اقداماتی در حال انجام است.

افزایش 100 درصدی روشنایی در روضه منوره 

اصلاح و افزایش 100 درصدی شدت روشنایی و نورپردازی در روضه منوره مضجع شریف حضرت رضا(ع) یکی دیگر از اقدامات انجام شده توسط خادمین عمرانی حرم مطهر رضوی است. باتوجه به اهمیت بسیار بالای روضه منوره به عنوان قلب مجموعه حرم مطهر رضوی با حضور همیشگی زائران علی ابن موسی الرضا(ع) و طبق بررسی های انجام شده تصمیم به افزایش روشنایی و درخشندگی این مکان متبرک گرفته شد.

در این پروژه با اصلاحات صورت گرفته میزان شدت روشنایی در روضه منوره نسبت به قبل با افزایش 100 درصدی از حدود 300 لومن به 600 لومن تغییر پیدا کرد و میانگین لوکس نوری از 700 به 1300 لوکس افزایش داشته است.

جانمایی و نصب تابلوهای جدید اطلاع رسانی 

ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺳﺮدرﮔﻤﯽ و اتلاف وقت زائران علی ابن موسی الرضا(ع) به هنگام ورود به این صحن و سرای قدسی و هدایت صحیح به نقاط زیارتی مدنظر آنها یکی از مهم ترین اهداف آستان قدس و خادمان رضوی است. توسعه سریع و افزایش فضاهای زیارتی در حرم مطهر رضوی نیز ضرورت اطلاع رسانی و راهنمایی زائران را دوچندان می کند. بر همین اساس تصمیم به انجام مطالعات و طراحی سبک جدیدی از تابلوهای راهنما زائر گرفته شد تا علاوه بر ایفای نقش اصلی خود از زیبایی و تناسب مناسبی با منظر حرم مطهر هم برخوردار باشد.

در اجرای این پروژه 245 تابلو در 11 نوع مختلف متناسب با کابرد تعریف شده خود و برخورداری از طراحی خاص و صنعتی با حروف برش خورده تولید و طی مدت زمان دو سال در نقاط مختلف و فضای باز حرم مطهر جانمایی شده است.
 

روشنایی‌های چشم نواز پیش چشم زائران امام مهربانی ها

اصلاح نورپردازی در صحن ها، رواق ها و مناره های حرم مطهر رضوی یکی از اقدامات مهم سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی است. چرا که روشنایی صحن‌های حرم مطهر می‌بایست به نحوی تأمین شود تا زائران به راحتی و بدون مشکل بتوانند در هر نقطه به زیارت و قرائت ادعیه بپردازند. این نورپردازی های چشم نواز به صورتی اجرا می شود تا القا کننده حس آرامش و نشاط و ایجاد آمادگی معنوی جهت زیارت دلچسب تر برای زائران بارگاه منور رضوی باشد.

همچنین سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر طی دو سال گذشته علاوه بر ارتقاء روشنایی عمومی در صحن‌ها و فضاهای غیرمسقف حرم مطهر، با به روزرسانی سیستم‌های روشنایی و زیرساخت‌ها موجب بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش میزان برق مصرفی در این صحن و سرای قدسی شده است.

نویسنده: حامد سرادار